ใส่บ่าแบกหาม / พรพิมล ลิ่มเจริญ

 

Downsizing

 

เธอจ๊ะ

นี่ก็จะหมดปีอีกแล้ว ใกล้ๆ สิ้นปีก็จะมีประกาศชื่อหนังที่จะเข้าชิงรางวัลประจำปีนี้ แต่ป่านนี้ยังตามหาดูหนังที่ได้รางวัลปีที่แล้วยังไม่ครบเลย

downsize หมายถึง ทำให้เล็กลง เรา downsize a company ได้ แต่ในที่นี้เขาย่อขนาดคน

Downsizing เป็นเรื่องหนึ่ง มีนักแสดงอุ่นหนาฝาคั่งมาก มีพี่ Matt Damon, Christoph Waltz และ Kristen Wiig อีกทั้งยังมี Hong Chau นักแสดงหญิงชาวอเมริกันเชื้อสายเวียดนาม ได้เข้าชิงหลายเวที

น้องหงนี่ พ่อกับแม่เป็นผู้อพยพ เคยอยู่แคมป์ที่เมืองไทยของเรา จนมีผู้รับอุปถัมภ์ พ่อกับแม่เลยได้ไปตั้งหลักปักฐานที่เมืองนิวออร์ลีนส์ รัฐลุยเซียนา

น้องหงโตมา ทำงานหนักส่งลูกให้ได้ร่ำเรียนเขียนอ่าน ลูกก็พากเพียรหาทุน จนได้จบการศึกษาสาขาการแสดงที่มหาวิทยาลัยบอสตัน

เรื่องนี้น้องแกแสดงเป็นชาวเวียดนามที่พูดภาษาอังกฤษได้ขาดตกบกพร่องมาก แสดงได้อย่างเหมือนจริง และตลกในตัวของมันเอง

เสียดายฝีมือตรงแกได้ไปอยู่ในส่วนที่ไม่สนุกของหนัง

 

Downsizing เป็นหนังแนววิทยาศาสตร์ บวกกับชีวิตและตลก กำกับการแสดงโดย Alexander Payne พี่เขากำกับหนังดีหลายเรื่อง มี About Schmidt (2002) กับ The Descendants (2011) ที่ฉันชอบ

หนังเรื่องนี้มันน่าดูน้อยเสียเมื่อไหร่ ผู้แสดงล้นหลามดังที่บอกไป แล้วยังมีผู้กำกับฯ เก่งเก๋เท่ฉลาด แต่สิริรวม ทำหนังออกมาได้ไม่สนุก

มันเหมือนจะสนุกและไม่สนุกหรอก แต่ต้องดู ต้องรู้ไงว่าทำไม?

เขาเอาความรู้ด้านวิทยาศาสตร์มาใช้ ว่าอยู่มาวันหนึ่งนักวิทยาศาสตร์ที่ประเทศนอร์เวย์ก็ค้นคว้าจนสำเร็จ นั่นคือ สามารถย่อขนาดมนุษย์ได้

ที่มาของการวิจัยนี้ก็คือ

In the 1950s,

the Institute identified overpopulation

as mankind’s single greatest long-term threat.

สมัยช่วงปี 1950

สถาบันเห็นว่าประชากรล้นโลก

เป็นปัญหารุนแรงต่อมวลมนุษย์มาเนิ่นนานแล้ว

คนจะล้นโลกก็ต้องแก้ไข และแก้ได้ด้วยการทำให้คนตัวเล็กลง จะได้ใช้ทรัพยากรกันน้อยๆ

Such a process converts a man of 1.8 meters

to just 12.9 centimeters.

กระบวนการของเราเปลี่ยนคนที่สูง 180 ซ.ม.

กลายเป็นสูง 12.9 ซ.ม.

เธอลองคิดดู สูงไม่ถึงคืบเลยนะ!

 

หลังวันที่ค้นพบ อีกห้าปีต่อมา ถึงได้เผยแพร่สู่สาธารณชน

น่าตื่นเต้นตรงที่นักวิทยาศาสตร์ที่ค้นพบท่านนั้นได้ทำตนเองและครอบครัว ประกอบกับเพื่อนพ้องที่เห็นด้วยในการณ์นี้ให้ตัวเล็กลงด้วย มากันเป็นหมู่คณะเลย

Why would anybody want

to do that to himself?

เขาทำอย่างนั้นทำไมกัน?

ผู้คนกล่าวขวัญถึงการค้นพบนี้ แต่ก็สงสัยแหละว่าคนเราจะอยากลดขนาดตนเองให้เหลือจิ๋วเดียวไปทำไม?

ในทีวีก็มีการวิพากษ์วิจารณ์กันขนานใหญ่

We’re losing billions of dollars

in consumer spending already.

It’s hurting us in construction, automobile,

housing and defense.

เรากำลังสูญเสียเงินเป็นพันๆ ล้าน

เรื่องการใช้จ่ายเงินของประชากร

ทำร้ายอุตสาหกรรมการก่อสร้าง รถ

บ้าน และการป้องกันประเทศ

ก็จริงตามเขาว่า คนตัวจิ๋วอยู่บ้านขนาดเท่าบ้านตุ๊กตาก็เกินพอแล้ว

พี่ Matt Damon แสดงเป็นคนปกตินี่แหละ ชื่อ Paul ดูแลแม่ที่แก่เฒ่าและป่วยเจ็บ

They can shrink people down

and fly to Mars,

but they can’t cure my fibromyalgia?

ย่อคนให้เล็กลง เดินทางไปดาวอังคาร

แต่หาทางรักษาโรคปวดกล้ามเนื้อของฉันไม่ได้

แม่ถึงกับต้องเปรยออกมาดังๆ

นั่นสิ วิทยาศาสตร์สาขาอื่นก้าวหน้าเร็ว แต่สาขาการแพทย์ทำไมเดินช้าจัง อันนี้ฉันคิดเอง

แล้วหนังก็เร่งสปีดไปในอีกสิบปีต่อมา พี่พอลแต่งงานแล้ว มีภรรยาชื่อออดรีย์ แม่ตายไปแล้ว

กิจการที่งอกเงยจากการค้นพบวิธีทำให้คนตัวจิ๋วได้ ก็ได้แก่ การสร้างนิคม สร้างเมืองสำหรับคนตัวจิ๋วโดยเฉพาะ มีผู้คนสนใจไปอยู่มากมาย

พี่พอลและภรรยาก็นึกอยากไปสิ มีเพื่อนไปบ้างแล้ว ก็ดูดีมีความสุขทุกคน

กิจการชื่อ Leisureland ดินแดนแห่งการพักผ่อน

In Leisureland, your $152,000

translates to $12.5 million.

To live on. For life.

ที่ลีเชอร์แลนด์ เงิน 152,000 เหรียญของคุณ

จะกลายเป็น 12.5 ล้านเหรียญเชียวนะ

อยู่ไปได้ชั่วชีวิต

มันน่าสนใจมากๆ ก็ตรงนี้ บ้านและทรัพย์สินเท่าหนวดกุ้ง มันกลายเป็นเงินถุงเงินถัง เพิ่มค่าไม่รู้กี่เท่าต่อกี่เท่าในชั่วพริบตา

พี่พอลและภรรยาจึงตกลงใจย้ายไปลีเชอร์แลนด์กัน

 

คือ ผ่านกระบวนการให้คำมั่นทางกฎหมาย จิ๋วแล้วจิ๋วเลย กลับไปเป็นอย่างเดิมไม่ได้อีกแล้ว

จากนั้นก็ไปให้เขาโกนขนในทุกๆ ที่ ทั้งที่ลับและที่แจ้งแบบผมและคิ้ว ให้ตัวเกลี้ยงเนียน แต่นั่นก็ไม่เท่าไหร่ หมอฟันต้องมาเอาสิ่งที่ใช้อุดฟันออกก่อนด้วย

แล้วจากนั้นก็ให้ยาสลบ แล้วก็จะมีคนมาพาเข้าห้องย่อ พอตื่นมาจะพบว่าตัวจิ๋วแล้วเลย ไม่มีการเจ็บปวดใดๆ พยาบาลใช้ตะหลิวแบนตักคนจิ๋วขึ้นจากเตียง เหมือนนึกถึงเวลาเราอบคุกกี้เสร็จแล้วตักคุกกี้ออกจากถาด

เรื่องมันแย่ตรงพี่พอลเข้าห้องย่อไปก่อน ผู้หญิงต้องไปอีกห้องหนึ่ง พี่พอลพบเมื่อสายไปเสียแล้วว่า ภรรยาเปลี่ยนใจ!

คุณออดรีย์แกเปลี่ยนใจวินาทีสุดท้ายมากๆ เหลือเพียงคิ้วข้างเดียวที่ยังไม่ได้โกน!! ตลกดี

But then I realized I was just doing this

because I was trying to make you happy,

and I should have been thinking more

about myself.

แล้วฉันก็นึกได้ว่าที่ทำอยู่นี่

เพียงเพื่อให้คุณมีความสุข

ฉันควรคิดถึงตัวฉันเองมากกว่าสิ

อึ้งไปเลย พี่พอลอึ้งไปเลย แก้ไขอะไรไม่ได้แล้ว บ้านหลังใหญ่ที่ซื้อไว้ก็ใหญ่เกินกว่าจะอยู่คนเดียว แกเลยย้ายไปอยู่คอนโดมิเนียมแทน

แต่จากตรงนี้ หนังมันไม่สนุกแล้ว หนังมันก็นำเสนอชีวิตคนจิ๋ว ไม่ได้มี conflict อะไรกับคนปกติฐานะที่เป็นคนจิ๋ว เพราะไม่ได้ไปสื่อสารสัมพันธ์กับคนปกติอีกแล้ว คนจิ๋วก็ดำเนินชีวิตไป รักธรรมชาติไป

คือเธอนึกออกไหม คิดง่ายๆ แบบ Jurassic Park เขาก็มีวิทยาศาสตร์มาเริ่มเรื่อง ขุดหาดีเอ็นเอมาผ่านกระบวนการสร้างไดโนเสาร์ให้กำเนิดเกิดขึ้นมาใหม่ในโลกได้ แล้วคนบนโลกก็ได้เผชิญชีวิตแบบมีไดโนเสาร์อยู่ในนั้น ยุ่งเหยิงวุ่นวาย แต่เราก็สนุกได้กับมัน แต่อันนี้ พอตัวจิ๋วเสร็จแล้วก็แล้ว เอ…ไม่เข้าใจนะ ไม่เข้าใจ ไม่ absurd อีกต่างหาก

โธ่! พี่อเล็กซานเดอร์ เพย์น ได้แต่อุทานเยี่ยงนี้ต่อๆ ไป จนกว่าพี่เขาจะทำหนังเรื่องใหม่มาแทนสินะ โธ่! โธ่! โธ่! อพิโถอพิถัง!

ฉันเอง