ถอดบทเรียน “คอนเน็กซ์ อีดี” ซีพีเอฟส่งต่อองค์ความรู้ด้านเกษตรปูทางอาชีพให้น้องๆ

เป้าหมายสร้างทักษะอาชีพให้แก่เด็กและเยาวชนในโรงเรียนพื้นที่ต่างจังหวัดหรือในพื้นที่ห่างไกล ผ่านการทำโครงการและกิจกรรมการเรียนรู้นอกห้องเรียน ซึ่งเป็นการสร้างประสบการณ์จากการลงมือปฏิบัติจริง และสามารถนำไปใช้ได้ในชีวิตประจำวัน คือ ผลสัมฤทธิ์ที่โรงเรียนและผู้นำรุ่นใหม่ (School Partner: SP) วางแผนร่วมกันในการยกระดับมาตรฐานการศึกษาของไทย ภายใต้โครงการสานอนาคตการศึกษาคอนเน็กซ์ อีดี (CONNEXT ED)

    “โครงการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ ปลอดสารพิษ” ของโรงเรียนบ้านบุตะโก จังหวัดนครราชสีมา เป็น 1 ในจำนวนกว่า 200 โครงการ ที่บริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จำกัด (มหาชน) หรือ ซีพีเอฟ สนับสนุนโรงเรียนที่สมัครเข้าร่วมโครงการสานอนาคตการศึกษาคอนเน็กซ์ อีดีในการดูแลรับผิดชอบของซีพีเอฟ เป็นการส่งต่อองค์ความรู้ให้กับนักเรียนโดย ปราชญ์ชุมชนที่ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น และพี่ ๆ SP ของซีพีเอฟที่คอยให้คำแนะนำกับโรงเรียน ทำให้นักเรียนได้ฝึกทักษะด้านอาชีพและด้านวิชาการไปพร้อมกัน ผลผลิตพืชผัก นำไปจำหน่ายที่โครงการอาหารกลางวันโรงเรียน และนำไปจำหน่ายในชุมชน และนักท่องเที่ยวที่เข้ามาในพื้นที่

    นอกจากนี้ นักเรียนคิดริเริ่มต่อยอดนำพืชผักในโครงการฯ มาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ เพื่อสร้างมูลค่าและแปรรูปถนอมอาหาร นำออกจำหน่ายทางออฟไลน์และออนไลน์ เป็นการสร้างความมั่นคงทางอาหารในโรงเรียน และนักเรียนยังได้เรียนรู้การตลาดออนไลน์เป็นกลยุทธ์การขายที่สามารถขยายฐานลูกค้าไปยังจังหวัดต่าง ๆ ได้อีกด้วย

    นางวังภูไพร คุณทะวงษ์ สอนวิชาการงานอาชีพและเป็นคุณครูที่ปรึกษาโครงการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ฯ เล่าว่า โรงเรียนวางแผนการสอนเป็นแบบหน่วยโครงงานอาชีพตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง เน้นฝึกทักษะอาชีพ โดยคาดหวังให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง (Child –centered learning) ปลูกฝังให้ผู้เรียนรู้จักแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง ซึ่งจะก่อให้เกิดทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิต ลดบทบาทการบรรยายหน้าห้องเรียน และเพิ่มบทบาทผู้เรียนในห้องเรียนหรือแหล่งเรียนรู้นอกห้องเรียน อยากเห็นแหล่งเรียนรู้ในโรงเรียนเป็นฐานงานอาชีพต่าง ๆ ให้นักเรียนได้ศึกษาเรียนรู้ เพิ่มพูนทักษะโดยบูรณาการไปยัง 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ เพื่อให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจที่หลากหลาย สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับชีวิตประจำวันได้

    “หลังจากที่โรงเรียนได้รับงบประมาณจากซีพีเอฟ ได้นำมาทำโครงการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ ปลอดสารพิษ และนำเข้าสู่กิจกรรมการเรียนการสอน หน่วยโครงการงานอาชีพการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ ปลอดสารพิษ ประสานความร่วมมือไปยัง 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ ร่วมกันบูรณาการเรียนการสอนไปยังโครงงานอาชีพโดยมีแหล่งเรียนรู้โรงเรือนปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ ปลอดสารพิษ แบบครบวงจร และมีปราชญ์ชุมชน ผู้ปกครอง หน่วยงานองค์กรต่าง ๆ เป็นที่ปรึกษากิจกรรมแหล่งเรียนรู้ เน้นการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น ใช้เศษอาหาร/ใบไม้/พืช ในโรงเรียนนำมาผลิตปุ๋ยชีวภาพ สารไล่แมลง และใช้ลังไข่ไก่ที่ไม่ใช้แล้วนำมารีไซเคิลเป็นที่เพาะกล้าผัก โดยมีชุมชน ผู้ปกครอง แหล่งเรียนรู้ในชุมชนเข้ามาร่วมสนับสนุนเป็นอย่างดี”

“โครงการสานอนาคตการศึกษาคอนเน็กซ์ อีดี ซึ่งซีพีเอฟให้การสนับสนุนโรงเรียนทำโครงการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ ปลอดสารพิษเป็นโครงการที่โรงเรียนสามารถต่อยอดพึ่งตนเองได้อย่างยั่งยืน ขอขอบคุณซีพีเอฟที่สนับสนุนงบประมาณและสนับสนุนด้านความรู้ ทำให้โรงเรียนมีแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต” คุณครูที่ปรึกษาโครงการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ฯกล่าว

    ปัจจุบัน โรงเรียนฯ เปิด “ศูนย์เรียนรู้สู่ความพอเพียง เคียงคู่เทคโนโลยี” เพื่อให้ผู้สนใจเข้ามาศึกษาดูงาน และจัดทำศูนย์เรียนรู้สู่ความพอเพียงในเฟซบุ๊ก เพื่อให้หน่วยงานและผู้สนใจ เข้าศึกษาองค์ความรู้ในศูนย์เรียนรู้ได้ตลอดเวลา เป็นศูนย์เรียนรู้ตลอดชีวิตให้กับนักเรียน ชุมชน หน่วยงาน และผู้สนใจ

    ด.ญ.สุพิชญา บัวนาค หรือ น้องลูกหม่อน นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 กล่าวว่า สิ่งที่หนูวาดฝัน คือ อยากให้โรงเรียนมีห้องเรียนกับธรรมชาติที่ได้ฝึกปฏิบัติจริง รู้สึกตื่นเต้นและดีใจมากค่ะ คุณครูบอกหนูว่าโครงการสานอนาคตการศึกษาคอนเน็กซ์ อีดี เป็นโครงการที่บริษัทเอกชนให้การสนับสนุนโรงเรียนในการสร้างโรงเรือนปลูกผักขนาดใหญ่และดีมากค่ะ หนูได้ฝึกปลูกผัก ทำปุ๋ยหมัก ขอขอบคุณที่มาสร้างโรงปลูกผักให้โรงเรียน ทำให้หนูมีที่เรียนนอกห้องเรียนแห่งใหม่ หนูได้อยู่กลุ่มโครงงานปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ ปลอดสารพิษ ได้ทำกิจกรรมเกี่ยวกับการปลูกผักครบวงจร การเพาะกล้า การเตรียมดิน การทำปุ๋ยหมัก เพาะกล้าจากลังไข่ที่ไม่ใช้แล้วและนำใบไม้เศษอาหารมาทำปุ๋ย ทำให้เข้าใจและเห็นคุณค่าของสิ่งที่มองข้ามว่าแต่ก่อนไม่มีค่า ตอนนี้ใบไม้เป็นสิ่งมีค่าเก็บไว้ทำปุ๋ยได้ค่ะ

    “คุณครูให้พวกเราลงมือทำเอง บางครั้งจะมีชุมชนเข้ามาให้ความรู้การปลูกผักครบวงจร เราได้รับประทานผักปลอดสารเคมี ที่นำไปทำอาหารกลางวันของโรงเรียน หนูมีโอกาสได้ช่วยดูแลเรื่องจำหน่ายผลผลิตผักนอกพื้นที่โดยไปกับคุณครู ทำให้คิดเลขเก่งขึ้น คิดต้นทุนได้เมื่อผลิตสินค้าไปขายต้องคิดต้นทุนก่อน แล้วตั้งราคาขายกำไรกี่เปอร์เซ็นต์ ก็สามารถคำนวณได้ค่ะ นอกจากนี้ ยังทำให้มีความรับผิดชอบ มีความมั่นใจในตัวเอง” น้องลูกหม่อน เล่า

    ด้าน น.ส.ปิ่นมณี วงมาเกษ หรือ น้องปิ่น นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 นักเรียนที่เป็นแกนนำของโครงการฯ กล่าวว่า ดีใจมากที่มีภาคเอกชนมาสนับสนุนกิจกรรมของโรงเรียน ช่วยสร้างโอกาสให้โรงเรียนชนบทได้มีโครงการดี โครงการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ ปลอดสารพิษ เป็นโครงการที่ครบวงจร ทำให้ได้เรียนรู้ตั้งแต่ปลูกผัก การแปรรูป การตลาด เป็นโครงการที่สร้างความยั่งยืนให้กับโรงเรียน นักเรียน ชุมชน ได้เข้ามาเรียนรู้ พวกเราได้ความรู้และมีทักษะงานอาชีพแบบครบวงจร ตั้งแต่การปลูกผักแบบเศรษฐกิจพอเพียง ผลิตปุ๋ยชีวภาพเองจากวัสดุในโรงเรียน ได้เรียนรู้การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร อาทิ นำมะเขือเทศมาแปรรูปเป็นสบู่มะเขือเทศ ครีมอาบน้ำแตงกวา ฯลฯ เรียนรู้การออกแบบแพ็คกิ้ง โลโก้ การตลาดออนไลน์และออฟไลน์ และยังช่วยกันดูแลเพจ “ผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ โรงเรียนบ้านบุตะโก” ทำให้เข้าใจระบบออนไลน์ คิดว่าสามารถนำความรู้ไปประกอบอาชีพเสริมได้ค่ะ

    ทั้งน้องลูกหม่อน และ น้องปิ่น กล่าวขอบคุณ “โครงการสานอนาคตการศึกษาคอนเน็กซ์ อีดี” และ “ซีพีเอฟ” ที่ให้การสนับสนุนโครงการของโรงเรียน เป็นการสร้างแหล่งเรียนรู้ในโรงเรียน ที่เด็ก ๆได้ใช้เวลาให้เกิดประโยชน์ เรียนรู้จากประสบการณ์ที่ได้ทำจริง รู้จักการแก้ปัญหา มีความรับผิดชอบ ที่สำคัญ คือ การถ่ายทอดความรู้จากพี่ ๆ สู่น้อง ๆ เป็นความยั่งยืนของโครงการ