ใส่บ่าแบกหาม

พรพิมล ลิ่มเจริญ

The Florida Project

เธอจ๊ะ
The Florida Project เป็นหนังชีวิต ดีงาม นำเสนอปัญหาโดยไม่ต้องพูดถึงปัญหาแม้แต่คำเดียว แต่แสดงให้เห็นชีวิตคนล้วนๆ เลย ดูรู้ว่าหนังแบบนี้ทำยาก มันขึ้นอยู่กับองค์ประกอบทั้งหมด ตั้งแต่บทภาพยนตร์ การกำกับฯ นักแสดง ไปจนการตัดต่อ
Sean Baker เป็นผู้กำกับฯ และร่วมเขียนบทด้วย หนังเขาดีขนาดนี้ แล้วไม่ได้เข้าชิงรางวัลออสการ์ ไม่เข้าท่าเลย ขอบอก
ออสการ์ทำแบบนี้บ่อยๆ เดี๋ยวคนจะไม่ดูถ่ายทอดสด รางวัลจะค่อยๆ เสื่อมความขลังลงเรื่อยๆ เหมือนรางวัลภาพยนตร์เมืองคานส์ มาตั้งแง่กับหนังที่ไม่ฉายในโรงภาพยนตร์ หรือก็คือ Netflix นั่นแหละ คือถ้าหนังที่ไม่ได้เข้าฉายในโรงภาพยนตร์ประเทศฝรั่งเศส ก็ไม่ให้ร่วมเทศกาล Netflix จึงไม่ร่วม ไหนว่าเป็น International Film Festival!
ฉันอยู่ข้างเน็ตฟลิกซ์สิ หนังเมืองคานส์หาดูยาก ต้องรอผู้คนจัดงานพิเศษสั่งหนังมาให้ดู หรือไม่ก็ต้องไปหาแอบดูหนังเถื่อนเอาเอง
เน็ตฟลิกซ์มาให้ดูถึงบ้าน แล้วหนังดีเขาก็มีให้ดู ฉันก็เลือกเน็ตฟลิกซ์อยู่แล้ว หนังดีไม่ดีอยู่ที่พวกเราเหล่าคนดูเหอะ รางวี่รางวัลเป็นของคณะกรรมการตัดสิน

The Florida Project มีน้องหนู Brooklynn Prince อายุ 6 ขวบ เป็นนักแสดงนำ แสดงดีไม่มีที่ติ
บรู๊กลินแสดงเป็น Moonee เด็กหญิงอาศัยในโมเต็ลกับแม่ที่ไม่มีงานทำ ชื่อ Haley
โมเต็ล อันหมายถึงโรงแรมราคาถูก ที่คนสัญจรผ่านมาแวะพักเอาแรงก่อนเดินทางต่อไป แต่กับมูนี่และแม่ไม่ใช่ อยู่โมเต็ลเพราะค่าเช่ามันถูก ไม่ต้องจ่ายรายเดือน โมเต็ลให้จ่ายค่าเช่ารายวันหรือรายสัปดาห์ได้มูนี่และแม่จึงใช้ที่นี่เป็นที่พำนักถาวร
เฮลี่ แม่ของมูนี่ยังสาว เลี้ยงลูกตัวคนเดียว เป็นคนไม่มีอนาคตสดใสใดๆ รออยู่ หาเช้ากินค่ำ หรือพอตำข้าวสารกรอกหม้อแค่นั้น ฝาหรั่งเรียก make ends meet คือ หาเงินมาให้พอต่อสิ่งที่จำเป็นต้องใช้
แม่ของมูนี่หาเงินได้ไม่พอหรอก แม่ที่มีลูกแต่ยังสาว อายุตนเองก็ห่างจากลูกไม่เท่าไหร่ ดูเป็นพี่มากกว่าแม่ ดีไม่ดีแม่ลูกดูเป็นเด็กเหมือนกัน แถมมีบุหรี่ยัดไส้ใกล้มือ พอจวนตัวถึงออกไปทำงานก๊อกๆ แก๊กๆ ให้พอมาจ่ายค่าเช่าห้อง แล้วก็กลับมานอนเล่นเย็นใจ พ่นบุหรี่ควันโขมงเหมือนเดิม
โมเต็ลนี้อยู่ฟลอริดา ใกล้ๆ กับ Disneyland ดินแดนแสนสนุก ตามสโลแกน “The Happiest Place on Earth” สถานที่ที่ผู้คนจะมีความสุขที่สุดในโลก แต่ห่างออกมาไม่ไกล มีผู้คนต้องดิ้นรนทนทุกข์ยากอีกอักโข
Willem Dafoe แสดงเป็น Bobby ผู้จัดการโมเต็ล เปิดเรื่องมา แกก็ไปโวยวายใส่แม่ของมูนี่เลย
It’s only the second week
of the summer,
and there’s already been
a dead fish in the pool…
นี่ปิดเทอมฤดูร้อนสองอาทิตย์เอง
มีปลาตายในสระว่ายน้ำแล้ว
มูนี่และเพื่อน Scooty รีบบอก
We were doing an experiment.
We were trying to get it back alive!
เราทำการทดลองกันหรอก
อยากให้มันฟื้นต่างหาก!
หน้าตาเด็กสองคนไม่ได้รู้สึกผิดใดๆ แอบหัวเราะกันฮิฮะ
And water balloons thrown at tourists.
แล้วที่ปาลูกโป่งน้ำใส่นักท่องเที่ยวอีก
บ๊อบบี้ผู้จัดการกล่าวต่อไป, เรื่องมันแย่ลงก็แม่ดันหัวเราะฮิฮะไปกับลูก
I’ve failed as a mother, Moonee.
You’ve disgraced me.
แม่ล้มเหลวกับการเป็นแม่จริงๆ เชียว
ลูกทำแม่เสียชื่อเสียง
เหมือนจะตำหนิตนเอง แต่เปล่า พูดไปงั้น เปิดมาฉากแรกรู้เลย แม่มีความรับผิดชอบ ไม่มีสินะ
เราเรียกสิ่งที่มูนี่กับสูก๊ตตี้ทำว่า mischief
mischief หมายถึง พฤติกรรมไม่ดีที่ไม่ได้ก่อให้เกิดอันตรายใดๆ หรือใครบาดเจ็บ เด็กๆ ชอบทำ แบบที่มูนี่และสกู๊ตตี้หาเรื่องทำในแต่ละวัน นอกจากปาลูกโป่งใส่นักท่องเที่ยว เอาปลาตายไปใส่สระว่ายน้ำหวังไว้ในใจว่ามันจะคืนชีพ ก็ยังมี
หลอกเอาเงินนักท่องเที่ยวไปซื้อไอศกรีม ถุยน้ำลายจากชั้นสองลงมาที่รถที่จอดอยู่ ให้รถคนอื่นเลอะเปรอะเปื้อน เจ้าของรถและลูกสาวตัวน้อยเดินออกมาดู ก็โดนเข้าไปหลายปริ๊ด
มูนี่และสกู๊ตตี้ก็โดนลงโทษด้วยการต้องมาเช็ดรถคืนให้เขาแหละ แต่สำนึกผิดไหม ไม่! ไม่เลย!!

แม่ของสกู๊ตตี้เป็นเพื่อนกับเฮลี่ แต่แม่ของสกู๊ตตี้มีงานทำ เป็นพนักงานเสิร์ฟที่ร้านอาหาร เลยเอาลูกมาฝากให้ดูแล แลกกับอาหาร
Get off your butts
and go get some waffles.
อย่ามัวขี้เกียจ
ไปเอาวาฟเฟิลมากินกัน
get off one’s butt เป็นสำนวน หมายถึง หยุดขี้เกียจ เลิกขี้เกียจ อย่ามัวเกียจคร้านอยู่เลย
มูนี่กับสกู๊ตตี้ก็พากันเดินไปร้านอาหาร รอแม่ของสกู๊ตตี้ให้สัญญาณ ก็อ้อมไปด้านหลังร้าน รับถุงอาหารอันมีวาฟเฟิลอยู่เต็มกลับมา
ตอนหลัง มูนี่มีเพื่อนมาเข้าแก๊งอีกคน คือ Jancey เด็กหญิงหลานสาวเจ้าของรถที่โดนสองแสบนี่ถ่มน้ำลายใส่ มูนี่พาเดินชมสถานที่
The man who lives in here gets arrested a lot.
ผู้ชายที่อยู่ห้องนี้โดนจับบ่อยมาก
ต่อไป
These are the rooms we’re not
supposed to go in. But let’s go anyway!
ห้องนี้ไม่ควรเข้าไป
แต่เราจะเข้าไปน่ะสิ!
แล้วก็เข้าไปสับคัตเอาต์ ทำไฟดับทั้งตึก
เวลาแขกไปใครมา มูนี่รู้หมด เราจึงรู้ได้เลยว่ามูนี่เห็นสิ่งต่างๆ มากกว่าที่ผู้ใหญ่คิด
She’s about to cry.
I can always tell
when adults are about to cry.
คนนี้ใกล้จะร้องไห้แล้ว
ฉันบอกได้ว่าผู้ใหญ่จะร้องไห้ตอนไหน
และของโปรด
And this is where
we get free ice cream.
และนี่ที่กินไอติมฟรี
จริงๆ มันไม่ฟรีหรอก ต้องหลอกเอาเงินจากนักท่องเที่ยวเสียก่อน แล้วจึงค่อยเอาตังค์นั้นมาซื้อ

สุดท้าย แม่ของมูนี่ก็อับจน จนต้องไป “หาแขก” และ “รับแขก” ในห้องของตน
เวลา “มีแขก” ก็ให้ลูกไปอยู่ในห้องอาบน้ำ สุดท้ายก็ไปไม่รอด DCF หรือ Florida Department of Children and Families ก็เข้ามาในชีวิต
ฉันชอบตรงนี้ ตอนจบหนังมันดี ไม่ได้สัญญิงสัญญาว่ามูนี่กลายเป็นเด็กพูดจาไพเราะอ่อนหวานขึ้นมาฉับพลัน ไม่ให้ความหวังว่าจะมีครอบครัวน่ารักอบอุ่นมารับมูนี่ไปอุปถัมภ์ค้ำชู เขาไม่ได้วาดโลกสวยให้คนดูเชื่อหรือหลงเชื่อ เขาทิ้งไว้ให้เราหวังให้คิดกันไปเอง ตามใจเราเอง มูนี่บอกเป็นนัยๆ แล้วแหละ
Do you know why this is my favorite tree?…
‘Cause it tipped over.
And it’s still growing.
รู้ไหม ทำไมฉันชอบต้นไม้ต้นนี้ที่สุด
เพราะมันโค่นแล้ว
แต่มันยังคงเติบโตต่อไป
กับชีวิต ใครจะไปสามารถรู้ได้ว่าจะเกิดอะไร มันเลือกไม่ได้ตั้งแต่แรกแล้ว จะมีที่แน่นอนอย่างเดียวคือ ชีวิตมันต้องดำเนินต่อไปข้างหน้าไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น มันมีแต่จะไปต่อไป ความจริงมีแค่นี้เอง
ฉันเอง