มองบ้านมองเมืองคราวนี้ มาจากข่าวเล็กๆ ในหนังสือพิมพ์มติชน ที่เสนอข่าวว่าเมื่อเร็วๆ นี้ อธิบดีกรมพัฒนาฝีมือแรงงาน (กพร.) กระทรวงแรงงาน เปิดเผยว่า กพร. ร่วมกับการประปาส่วนภูมิภาค (กปภ.) ฝึกอาชีพประปาให้กับประชาชน

สาระในหลักสูตรประกอบด้วย วิธีการสำรวจ การติดตั้ง และการซ่อมแซมระบบประปาในบ้านเรือนและสำนักงาน โดยมีผู้เชี่ยวชาญคอยดูแลหลักสูตรและการสอน

โครงการนี้มีการอบรมไปแล้วสิบจังหวัด ในปี พ.ศ.2567 มีผู้ผ่านการอบรม 212 คน และในปี พ.ศ.2568 จะเพิ่มพื้นที่อีกสิบจังหวัด เพื่อให้ครอบคลุมพื้นที่ และเพิ่มจำนวนช่างประปามากขึ้น

ข่าวเล็กแบบนี้ คงไม่ค่อยมีใครสนใจ เหมือนกับระบบประปาในบ้านหรือในอาคาร เมื่อความเสียหายนั้นไม่รุนแรงหรืออันตรายเท่ากับระบบไฟฟ้า หรือไม่เดือดร้อน หรือเสียค่าใช้จ่ายมากเท่าระบบปรับอากาศ

ยิ่งบ้านเรา น้ำท่าบริบูรณ์ ค่าน้ำ ค่าบริการต่ำ ทำให้ชาวบ้านไม่เคยสนใจ และปล่อยให้รั่วซึมทิ้งขว้างไป ยังรวมไปถึงน้ำที่ใช้แล้วสกปรก หรือของเสียน้ำเสียจากร่างกาย และจากการบริโภค แค่ปล่อยให้เป็นภาระของฝนที่มาตรงเวลาตามฤดูกาล หรือของนักโทษชั้นดี ที่อยากออกมาพักผ่อนลอกท่อริมถนน

ในอดีต ผู้คนน้อย การตั้งถิ่นฐานกระจายในชนบท ธรรมชาติจะช่วยแก้ไขน้ำเสีย ของเสีย ที่ละลายในแหล่งน้ำ เป็นอาหารของปูปลา หรือปล่อยให้แทรกซึมไปในผืนดิน เป็นอาหารของพืชพันธุ์ไม้

ในปัจจุบัน ผู้คนมาก การตั้งถิ่นฐานกระจุกตัวในเมือง ปริมาณน้ำเสียของเสียจึงมาก เกินกำลังธรรมชาติ จึงเน่าขังในที่ต่างๆ ก่อเกิดมลภาวะและโรคภัย เช่นเดียวกับขยะ เพียงแค่ไม่ปรากฏให้เห็น

ที่น่าแปลกใจคือ ในวิทยาลัยเทคนิคทั่วประเทศ จะผลิตช่างไฟฟ้า ช่างก่อสร้าง ช่างยานยนต์ แม้แต่ช่างพิมพ์ แต่ไม่มีสาขาช่างประปา

ช่างประปา ที่ทำทำกันในอดีต ล้วนเป็นวัยรุ่น ที่เรียนรู้จากการทำงานจริงกับรุ่นพ่อหรือรุ่นพี่

มาถึงยุคดิจิทัล เจนใหม่ ไม่สนใจงานระบบประปา ด้วยรายได้ ลักษณะงาน และภาพลักษณ์ ทำให้ช่างประปาขาดแคลนอย่างมากในปัจจุบัน ครั้นจะอาศัยช่างต่างประเทศที่มาจากประเทศเพื่อนบ้าน ก็เจอปัญหาว่าประเทศเหล่านั้นยังไม่มีระบบประปาเหมือนบ้านเรา

ดังนั้น ถ้าจะแก้ปัญหาให้ได้จริง กรมพัฒนาฝีมือแรงงาน (กพร.) กระทรวงแรงงาน นอกจากร่วมมือกับการประปา ทั้งภูมิภาคและนครหลวง ยังต้องร่วมมือกับกรุงเทพมหานคร สันนิบาตเทศบาล และกรมการปกครองส่วนท้องถิ่น อบรมเรื่องระบบบำบัดน้ำเสีย และของเสียเพิ่มขึ้น และขยายไปทั่วประเทศ

อีกทั้งจะต้องไม่จำกัดคุณสมบัติผู้เข้าอบรมต้องเป็นคนไทยเท่านั้น ให้คิดคล้ายสถานพยาบาล ที่ดูแลรักษาผู้เจ็บป่วยทุกคน ทุกชาติพันธุ์

ยิ่งในปัจจุบัน อาคารสิ่งก่อสร้างใหญ่โตและสูงระฟ้า มีพื้นที่ใช้สอยและผู้ใช้อาคารจำนวนมาก ระบบประปาและสุขาภิบาลยิ่งซับซ้อน นอกจากขาดช่างประปาแล้ว ยังขาดวิศวกรสุขาภิบาลรุ่นเก่า และวิศวกรสิ่งแวดล้อมรุ่นใหม่ เพราะนักศึกษาเลือกสาขาอื่น ด้วยมีภาพลักษณ์ และรายได้ดีกว่า •

มองบ้านมองเมือง | ปริญญา ตรีน้อยใส

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022