หนังสือ มุมห้อง และความโดดเดี่ยว

พิชัย แก้ววิชิต

หนังสือบางเล่มหนามีหลายหน้า เมื่อพลิกอ่านไปแล้วหลายตอน ยังคงเหลือย่อหน้าอีกไม่น้อยให้ได้อ่าน และจนกว่าจะถึงเรื่องราวท้ายเล่ม ต้องอ่านกันต่อไปอีกหลายบรรทัด จุดจบของเรื่องจะเป็นอย่างไร หรืออาจจะเป็นภาคต่อของเล่มถัดไป คงต้องปล่อยให้ความไม่รู้เป็นผู้นำทางไปจนถึงหน้าสุดท้าย

ท่ามกลางความจอแจ เมื่อไม่ใส่ใจแล้ว ความเงียบงันกลับกลายเป็นบรรยากาศ ในวันที่อยากจะทับถมอยู่กับความอยู่ไม่สุขของตัวเอง ผลักไสความกระวนกระวายไปเสีย ในวันที่อยากจะรับรู้เรื่องราวของผู้คน ผ่านเรื่องเล่าของคนบุคคลที่เรียกตัวเองว่านักเขียน ผมเลือกหนังสือเล่มหนานั้น ด้วยหวังว่ามันจะอัดแน่นด้วยความพอใจ ที่มากพอจนกลายเป็นความสุขให้ตัวเอง ด้วยถือวิสาสะที่ว่า “หนังสือที่เลือกแล้ว คือเพื่อนที่ถูกเลือก” ตามธรรมเนียมของความสัมพันธ์ การมีเพื่อนก็หวังจะให้เป็นผู้ร่วมทุกข์และร่วมสุขเมื่อสมควรแก่เวลา

จากสี่มุมของห้อง จึงเลือกเอาสักมุม มุมใดมุมหนึ่งที่ไม่ขวางทางเกะกะก้าวเดินของคนในครอบครัว ในวันที่อยากเห็นตัวหนังสือมากกว่าหัวตัวเอง และต้องการเข้าใจผู้อื่นมากขึ้นไปอีกขั้น ผ่านมุมมองโลกที่กว้างกว่ากับการนั่งเปิดอ่านหนังสืออยู่ตรงมุมห้อง โดยไม่มีใครเดินเหยียบขา

หนังสือบางเล่มกับบางย่อหน้า มันขยายให้เห็นความเป็นคน ถ้อยคำล้วงลึกเข้าไปสู่ภายในสำนึก ชวนให้คายออกความคิดอันเป็นพิษ ให้พ้นออกไปเสียจากหัวใจ และในบางย่อหน้าก็เป็นราวกับกระจกเงา ที่สะท้อนให้เห็นใบหน้าของนักบุญ

และเงาปีศาจอยู่บนบรรทัดฐานเดียวกัน

หนังสือบางเล่มกับบางย่อหน้า มันขยายให้เห็นความเป็นคน ถ้อยคำล้วงลึกเข้าไปสู่ภายในสำนึก ชวนให้คายออกความคิดอันเป็นพิษ ให้พ้นออกไปเสียจากหัวใจ และในบางย่อหน้าก็เป็นราวกับกระจกเงา ที่สะท้อนให้เห็นใบหน้าของนักบุญ และเงาปีศาจอยู่บนบรรทัดฐานเดียวกัน / เทคนิค : F.5 1/50s ISO400 / สถานที่ : ห้องพักผู้เขียน กรุงเทพฯ

การทับซ้อนกันของกระดาษแผ่นบางเป็นจำนวนมาก ทำให้หนังสือนั้นหนา หากแต่ความแข็งแกร่งกลับขึ้นอยู่กับถ้อยคำอันทรงพลัง เสียงหัวเราะและน้ำตาจากมุมห้อง มาจากความรู้สึกที่สัมผัสได้จากสิ่งเรียกว่า “ความหมาย”

หนังสือนำพาความโดดเดี่ยวมาสู่ ด้วยมีนิสัยนิยมการอ่านอยู่บ้าง จึงมักไม่เหงาเกินไปนักเมื่อรู้จักโดดเดี่ยวเพื่อที่จะอ่านหนังสือ อ่านแบบเพื่อนนั่งคุยกัน อ่านแบบเล่าเรื่องให้กันฟัง

ความสำเร็จของใครบางคน ย่อมสร้างแรงบรรดาลใจ หากแต่ความเหลวแหลกของใครอื่น ยังคงเห็นเป็นประโยชน์อยู่เช่นกัน เมื่อเรื่องราวของพวกเขาอยู่บนหน้าหนังสือที่ควรอ่าน มันอาจเป็นสาระกระตุ้นเตือนสติ ให้เอาเยี่ยงนี้ หรือไม่เอาอย่างนั้น หนังสือเป็นเพื่อนที่ปรึกษาได้เสมอ ในวันที่พร้อมจะอยู่โดดเดียว นั่งอ่านได้กับหนังสือเล่มนั้น

หนังสือบางเล่มนำพาความกล้าหาญมาสู่ เราอาจรู้จักตัวเองเพิ่มขึ้นเมื่อรู้จักเข้าใจผู้อื่น ใครบางคนผจญภัยไปเรื่อยแบบไม่หยุดหย่อนตรงมุมห้อง ถ้าไม่คร้านอ่านกันไปเสียก่อน ท่ามกลางความโดดเดี่ยว เราและเขาไม่รู้สึกเดียวดาย เมื่อได้นั่งอ่านหนังสือ เราและเรารู้เรื่องนี้กันดี

พูดถึงหนังสือ มุมห้อง และความโดดเดี่ยวมาตั้งแต่เริ่ม ด้วยช่วงนี้มีงานเกี่ยวข้องกับหนังสือ จึงอยากมาชวนกันกับงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ครั้งที่ 53 และงานสัปดาห์หนังสือนานชาติ ครั้งที่ 23 วันที่ 27 มีนาคม-7 เมษายน 2568 จัดขึ้นที่ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ เวลา 10.00-21.00 น. ตามหาเพื่อนที่อยากอ่านตามใจเลือก ได้ที่ “บูธ J02 สำนักพิมพ์มติชน”

ขอบคุณมากมายครับ  •

 

เอกภาพ | พิชัย แก้ววิชิต