คอลัมน์ประจำ

‘ปลื้ม’ ตาสว่างแล้ว! จวก ‘ทรัมป์’ เป็น ‘ประชานิยมปลอม’

ที่มามติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 14 - 20 มีนาคม 2568
คอลัมน์เปลี่ยนผ่าน
เผยแพร่

เปลี่ยนผ่าน | ทีมข่าวการเมือง มติชนทีวี

 

‘ปลื้ม’ ตาสว่างแล้ว!

จวก ‘ทรัมป์’ เป็น ‘ประชานิยมปลอม’

 

หมายเหตุ “คุณปลื้ม-ม.ล.ณัฏฐกรณ์ เทวกุล” ร่วมสนทนาในรายการ “The Politics” ช่องยูทูบมติชนทีวี เมื่อวันที่ 5 มีนาคม ในฐานะผู้ติดตามการเมืองสหรัฐ และผู้ที่เคยสนับสนุนประธานาธิบดี “โดนัลด์ ทรัมป์” โดยมีประเด็นน่าสนใจบางส่วน ดังต่อไปนี้

 

ผมเป็นคนซึ่งพยายามอธิบายให้ดูเหมือนว่าเลือกทรัมป์แล้วมันน่าสนุกดี แต่ว่าในวันนี้ ผมก็ต้องยอมรับว่า เขาได้สร้างความปั่นป่วนในระดับซึ่งมันไม่จำเป็น

ในที่นี้ คือความปั่นป่วนที่อเมริกาจะสร้างให้กับประเทศสหรัฐ (เอง) ยกตัวอย่างเช่น คุณประเมินว่าจีนเป็นคู่แข่งที่สำคัญ และจีนมีดุลการค้ากับสหรัฐอเมริกาที่มากเกินไป เพราะฉะนั้น จะต้องหาวิธีการในการรับมือกับ “ลัทธิพาณิชยนิยม” (mercantilism) ในยุคพรรคคอมมิวนิสต์ ซึ่งมันประหลาด

การเมืองชาตินิยมแบบที่พึ่งพาการส่งออก จนเป็นการค้าเกินดุลไปตลอดกาลของจีน ก็คือให้ประเทศตนเองร่ำรวยบนกระดูกสันหลังของผู้บริโภคในประเทศอื่น อเมริกาก็มองว่าจีนเป็นคู่แข่งที่สำคัญ เพราะฉะนั้น ก็จะต้องมีนโยบายซึ่งลงโทษจีน กลั่นแกล้งจีน และสร้างความปั่นป่วนให้กับเศรษฐกิจจีน

ถ้าเป็นแค่นั้น นั่นคือ “อำนาจที่ได้รับมอบหมายมา” (mandate) ของทรัมป์ ทรัมป์เข้ามาเพื่อให้ชาติสหรัฐอเมริกาเจริญรุ่งเรืองมากขึ้น แล้วก็สกัดคู่แข่งที่ในอนาคตอาจจะเป็นมหาอำนาจ ก็คือจีนนั่นแหละ ไม่ให้ขึ้นมาเป็นใหญ่

ทำอะไรก็ได้ให้ผู้ประกอบการ-ผู้ส่งออกของจีน นั้นบาดเจ็บ ช่วยเหลือผู้ประกอบการชาวอเมริกัน ยุทธศาสตร์แบบนี้ ถ้าทรัมป์ทำแค่นั้น โลกมันจะไม่ปั่นป่วน

อีกเรื่องหนึ่งที่เราคุยกันเยอะช่วงหาเสียง ก็คือการควบคุมผู้อพยพเข้าเมือง การเนรเทศผู้ซึ่งเข้ามาอยู่อย่างไม่ถูกต้องตามกฎหมาย ที่จะทำมากกว่า (โจ) ไบเดน และ (บารัก) โอบามา

สิ่งนั้นปรากฏว่าไม่ได้ทำตามที่หาเสียงไว้ มันเป็นเพียงการปฏิบัติหน้าที่ของหน่วยงานควบคุมการอพยพเข้าเมือง เป็นปฏิบัติการแบบปกติ หมายความว่ามีการเนรเทศคนในแต่ละวันไม่ได้เยอะไปกว่ายุคไบเดนหรือโอบามา เพราะว่าเจ้าหน้าที่ซึ่งมีความพร้อมในการปฏิบัติการ มันก็มีอยู่แค่นั้นแหละ

ไม่ใช่จู่ๆ สั่งกองทัพ มีกองพันมาอีก 20 กองพัน เพื่อที่จะรวบคนขึ้นรถบัส แล้วก็ขนไปที่เรือนจำอ่าวกวนตานาโม ที่สร้างภาพว่าจะทำโหดๆ แบบนั้น ถึงเวลาไม่ได้ทำเรื่องนี้เลย

ปัญหาที่เกิดขึ้นในสหรัฐอเมริกาตอนนี้ ก็คือประธานาธิบดีไปทำเรื่องอื่นเยอะแยะมากมาย ที่สร้างปัญหาให้กับสหรัฐอเมริกา (เอง)

สงครามการค้า ในรอบนี้สิ่งที่ทรัมป์ทำ คือ กลั่นแกล้งประเทศที่เป็นมิตร ซึ่งไม่มีประธานาธิบดีหรือนายกรัฐมนตรีในประเทศไหนเขาทำกัน

ไอ้ความปั่นป่วนในรอบนี้ ถ้าเขาป่วนประเทศซึ่งเป็นคู่แข่งกับสหรัฐ ไม่มีใครว่า เผลอๆ ผมจะชมด้วยซ้ำไปว่า โหดดีกับจีน หรือโหดกับรัสเซีย คือสำหรับต่างประเทศ มันมีคู่แข่งทั้งทางความมั่นคงและเศรษฐกิจ เสร็จแล้วก็มีมิตรประเทศ

มิตรประเทศของสหรัฐคือประเทศซึ่งอยู่ในสหภาพยุโรป เป็นหุ้นส่วนในการค้าขายกัน แคนาดาและเม็กซิโก มีข้อตกลงการค้าเสรีที่ทรัมป์ลงนามเอง แคนาดา-เม็กซิโก-สหรัฐ ลดกำแพงภาษีลง

(แต่ตอนนี้) ทรัมป์ขึ้นภาษีอังกฤษ ขึ้นภาษีแคนาดา ขึ้นภาษีเม็กซิโก เล่นหมด เอ็นจอย

พอทรัมป์ป่วนด้วยการกลั่นแกล้งประเทศซึ่งเป็นพันธมิตร ไม่มีปัญหาอะไรกับสหรัฐอเมริกา มันสะท้อนเลยว่า ตกลงแล้ว ทรัมป์คำนึงถึงผลประโยชน์ของประเทศชาติหรือไม่? หุ้นในสหรัฐอเมริกาตอนที่ทรัมป์ประกาศขึ้นภาษีนำเข้า หุ้นค่อยๆ ตก

เพราะฉะนั้น นโยบายภาษีของสหรัฐ ไม่ได้เป็นนโยบายซึ่งภาคธุรกิจในสหรัฐชื่นชอบหรือเรียกร้อง แล้วถ้าบอกว่าทรัมป์จะสามารถเปิดโรงงานได้มากขึ้น เอาจริงๆ มันจะมีกี่โรงงาน

เซนส์ของคนอเมริกันคือเขาไม่ได้เลือกให้ทรัมป์ขึ้นภาษีนำเข้าแบบนี้เลย ไม่มีข้อเรียกร้องนี้จากภาคธุรกิจ (ทรัมป์) ทำเอง ด้วยความเชื่อผิดๆ ของตนเอง ว่าภาษีนำเข้าสูงๆ 25 เปอร์เซ็นต์ จะนำมาสู่เศรษฐกิจที่รุ่งเรือง แล้วเดี๋ยวจะมีโรงงานเปิดเยอะแยะมากมาย

ไม่มีใครในโลกต้องการภาษีนำเข้าชุดนี้เลย เพราะฉะนั้น เอาแค่เรื่องสงครามการค้ามันก็ป่วนแล้ว เหตุผลที่มันป่วนก็เพราะว่าไม่มีตรรกะ แล้วก็ไม่ได้สร้างประโยชน์ให้กับคนอเมริกัน และไม่ได้สร้างประโยชน์ให้ภาคธุรกิจด้วยซ้ำไป มันเลยเละเทะ ไม่มีใครที่เขาชื่นชม ยกเว้นสาวกธาตุแท้ของจริง ซึ่งยอมเป็น “ทาสทรัมป์”

นี่ไม่ใช่สิ่งที่คนเขาเลือกทรัมป์ให้ไปทำเว้ย! ไม่มีใครเขาประสาทจนถึงขั้นขึ้นภาษีนำเข้า 25 เปอร์เซ็นต์ กับประเทศซึ่งเป็นพันธมิตร ที่มีความสัมพันธ์กันดีอยู่ คุณแกล้ง คุณก็แกล้งแค่จีนดิวะ เป็นบ้าอะไร? ผมพูดในนามคนอเมริกันก็ได้ เขาไม่เอาสิ่งนี้

 

มีคำว่า “นักประชานิยมปลอม” (fake populist) ก็คือว่า จริงๆ แล้วนโยบายซึ่งประชาชนนิยม เรื่องควบคุมจำนวนผู้อพยพ สามารถทำได้ แล้วก็สร้างความนิยม แต่ว่าเขา (ทรัมป์) เข้าไปแล้ว กลายเป็นว่าเขารับคำสั่งจากเศรษฐี ซึ่งลงทุนกับการเลือกตั้งของเขา 270 ล้านดอลลาร์ (ชื่อ) “อีลอน มัสก์”

เขามีเศรษฐีซึ่งคอยบงการนโยบาย เกี่ยวกับการไล่คนออก (จากระบบราชการ) อีกคำสั่งหนึ่ง ซึ่งไม่ต้องสั่ง แต่รู้ใจอยู่ตลอดเวลา ซึ่งไม่รู้เป็นอะไรหนักหนา ก็คือเอาใจ (วลาดิมีร์) ปูตินทุกวี่ทุกวัน จนคนถามแบบที่ผมถามทั้งประเทศ ว่าปูตินมีอะไรที่ทรัมป์จะต้องทดแทนบุญคุณอยู่? จนถึงทุกวันนี้ก็ยังเป็นคำถามปลายเปิดอยู่

มันเป็น “ประชานิยมปลอม” เพราะคุณมีหน้าที่เอาใจประชาชนชาวอเมริกันในหลายๆ เรื่อง แต่ไปๆ มาๆ คุณเอาใจสองคน ที่เหลือมันเป็นแค่โชว์ คุณเอาใจมัสก์ และคุณเอาใจปูติน คุณมี “สองมาสเตอร์-สองนาย”

ผมไม่ได้เตรียมที่จะถล่มทรัมป์หลังจากที่ผมเชียร์ แต่ด้วยสิ่งที่เขาได้ทำ มันทำให้บางทีเราก็ “ตาสว่าง” เหมือนกัน