คอลัมน์ประจำ

นักท่องเที่ยวจีนล้นญี่ปุ่น

ที่มามติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 7 - 13 กุมภาพันธ์ 2568
เผยแพร่

บทความพิเศษ | สุภา ปัทมานันท์

 

นักท่องเที่ยวจีนล้นญี่ปุ่น

 

ช่วงวันหยุดยาววันตรุษจีนของชาวจีนที่จีนปีนี้ เริ่มตั้งแต่วันที่ 28 มกราคม หยุดยาวต่อเนื่องรวม 8 วัน ชาวจีนจำนวนมหาศาลเดินทางทั้งกลับบ้านและท่องเที่ยวพร้อมกับครอบครัว สนามบิน สถานีรถไฟ และเส้นทางรถยนต์ทั่วประเทศเต็มแน่นไปด้วยผู้คนทุกช่วงวัย ทั้งหนุ่มสาว เด็กเล็ก พร้อมกับสัมภาระที่หอบหิ้วติดตัวไปด้วยมากมาย

ญี่ปุ่นเป็นหนึ่งในจุดหมายปลายทางหลักของนักท่องเที่ยวจีนในช่วงตรุษจีนนี้แน่นอน

ที่สนามบินชินชิโตเสะ (新千歳) ฮอกไกโด ตลอดทุกวัน ทันทีที่เที่ยวบินจากปักกิ่ง เซี่ยงไฮ้ บินมาถึง จะเห็นนักท่องเที่ยวชาวจีนพร้อมกระเป๋าสัมภาระใบใหญ่เดินทางเข้ามา แล้วต่างก็ไม่รอช้า เริ่มต้นหามุมโพสท่าถ่ายรูปรัวๆ

แล้วก็เข้ารวมกลุ่ม โดยมีไกด์จากบริษัทท่องเที่ยวมารอรับ

 

หญิงวัย 40 ปี มาจากเซี่ยงไฮ้พร้อมกับสามีและลูกชายวัย 10 ขวบ บอกว่า อยากกินแกงกะหรี่ ซูชิ ยากินิกุ ส่วนลูกชายอยากเล่นหิมะ และเล่นสกีให้สนุก

คู่รักหนุ่มสาววัย 30 ปี จากเซี่ยงไฮ้ อยากเห็นวิวหิมะของญี่ปุ่น ที่เซี่ยงไฮ้หิมะตกไม่มาก และอยากกินอาหารญี่ปุ่น ทั้งซูชิ และราเม็ง

ที่หน้าสวนพฤกษศาตร์เขตร้อนฮาโกดาเตะ (函館市熱帯植物園) มีนักท่องเที่ยวมาเข้าแถวยาว ยืนรอเวลาเปิดทำการ 09.30 น. เตรียมเข้าชมความน่ารักของเจ้าลิงหน้าแดงแช่น้ำพุร้อนยุโนะกาวา แล้วต่างก็หยิบมือถือขึ้นถ่ายรูปกันรัวๆ อีก

 

อิชิโร ซูซูกิ ผู้จัดการสวนบอกว่า เข้าเดือนมกราคมปีนี้ มีนักท่องเที่ยวมามากกว่าช่วงเดียวกันของปีก่อนถึง 1.5 เท่า ประมาณ 2.9 หมื่นคน ในจำนวนนี้กว่า 40% เป็นนักท่องเที่ยวต่างชาติ ส่วนช่วงวันหยุดตรุษจีนก็มีนักท่องเที่ยวจีนหลั่งไหลกันมาจนน่าตกใจ แต่ก็เป็นเรื่องน่ายินดี เพียงแต่คนที่อยากมาเพลิดเพลินชมสวนช้าๆ สบายๆ อาจต้องเจอกับผู้คนจำนวนเยอะมาก

ส่วนผู้ที่อยากสัมผัสหิมะขาวโพลนและเล่นกีฬาฤดูหนาว ที่จังหวัดอาโอโมริ สถานีโรปเวย์ ฮัคโคดะ (八甲田ロープウェイ) ก็แออัดไปด้วยนักท่องเที่ยวรอเข้าคิวซื้อตั๋ว นอกจากจะได้ขึ้นชมวิวสวยงามของแต่ละฤดูกาลแบบพาโนรามาแล้ว 3 ปีที่แล้วเทือกเขาแห่งนี้ เป็นที่จัดกีฬาโอลิมปิก ปักกิ่ง ฤดูหนาว ชาวจีนที่สนใจเล่นกีฬาฤดูหนาวจึงพากันมาที่นี่ มีรายงานว่าเฉพาะช่วงวันหยุดยาวนี้มีจำนวนมากกว่าปกติถึง 1.5 เท่า

ผู้ที่ไม่ชอบความหนาวเย็นและหิมะ อยากแช่ออนเซ็น ที่นิยมในหมู่นักท่องเที่ยวชาวจีน คือ จังหวัดโทชิงิ เมืองนิกโก้ (日光市) คินุกาวาออนเซ็น (鬼怒川温泉) และห่างจากที่นี่ไปสัก 5 นาที โดยรถยนต์ มีสวนสตรอว์เบอร์รี่ เปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าเลือกเก็บกินได้ตามอัธยาศัย เป็นช่วงเวลาดีที่สตรอว์เบอร์รี่มีรสชาติหวานฉ่ำ ถูกใจทุกคน ลูกค้ามีทั้งชาวจีน ไต้หวันจำนวนมาก

และนักท่องเที่ยวจากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ต่างพากันจองเวลาเข้าสวนเพื่อลิ้มรสสตรอว์เบอร์รี่กันเพิ่มขึ้นจากช่วงเดียวกันของปีก่อน

 

มีสถานที่อีกแห่งหนึ่ง ซึ่งคนญี่ปุ่นไม่คิดว่านักท่องเที่ยวชาวจีนจะสนใจกันมากขึ้นในปัจจุบัน

นั่นคือ มหาวิทยาลัยโตเกียว (東京大学) มหาวิทยาลัยอันดับหนึ่งของญี่ปุ่น ที่หน้าประตูทางเข้า ที่เรียกกันว่า ประตูแดง (赤門) มีรถบัสคันใหญ่พานักท่องเที่ยวชาวจีนมาถ่ายรูป และเยี่ยมชมบริเวณรอบแคมปัส คุณแม่พร้อมลูก 2 คน บอกว่า ช่วงวันหยุดยาวตรุษจีนนี้เป็นโอกาสดีที่ได้พาลูกมาเที่ยวญี่ปุ่นและได้พามาให้รู้จักมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงของญี่ปุ่น เพื่อเป็นแรงบันดาลใจให้ลูกใฝ่ฝันที่จะเข้าเรียนมหาวิทยาลัยดังๆ ด้วย

บริษัททัวร์จีนก็ยอมรับว่า ลูกทัวร์เรียกร้องให้แวะชมมหาวิทยาลัยโตเกียวกันมากขึ้น ต่างจากช่วงก่อนการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่นักท่องเที่ยวจีนต่างพากันซื้อสินค้าญี่ปุ่นแบบเหมายกชั้นกันอย่างไม่ลืมหูลืมตา เปลี่ยนมาเพลิดเพลินกับธรรมชาติ วัฒนธรรม และอาหารญี่ปุ่น มากกว่าการช้อปปิ้ง

 

มาดูมุมมองของคนญี่ปุ่นในฐานะเจ้าของบ้านที่นักท่องเที่ยวพากันมาจนล้นพื้นที่ กลายเป็น over tourism (オーばーツーリズム) ทำให้กระทบกับชีวิตประจำวันมากขึ้นเรื่อยๆ ยกตัวอย่างเช่น

เมืองโอตารุ จังหวัดฮอกไกโด เป็นโลเกชั่นถ่ายภาพยนตร์ที่ชาวจีนชื่นชอบ ในปี 2023 มีนักท่องเที่ยวมาเยือนเมืองนี้ถึง 7.6 ล้านคน ขณะที่มีประชากรญี่ปุ่นราว 2.3 แสนคนเท่านั้น นักท่องเที่ยวเดินเกะกะ ถ่ายรูปตามใจชอบ ไม่รักษามารยาท ก่อความเดือดร้อนให้แก่ชาวเมือง ช่วงตรุษจีนนี้จำเป็นต้องเพิ่มเจ้าหน้าที่ถือป้ายเขียนภาษาจีน อังกฤษ เป็นต้น รวม 5 ภาษา ใจความเตือนห้ามลงมาเดินเล่นถ่ายรูปบนถนน เนื่องจากเคยมีหญิงชาวจีนที่ลงมาเดินถ่ายรูปและถูกรถชนเสียชีวิตมาแล้ว

เมืองบิเอ (美瑛町) จังหวัดฮอกไกโด ทิวทัศน์ที่นิยมมาถ่ายรูปคือ ต้นสนรูปทรงสวยงามที่ยืนเดี่ยวเพียงต้นเดียวท่ามกลางทุ่งเวิ้งว้าง ผู้คนหลั่งไหลมาเก็บภาพนี้ เดินเหยียบย่ำไปตามทุ่งหญ้า สร้างความเสียหาย และเดินเรื่อยเปื่อย เกะกะ ตามท้องถนน

เจ้าหน้าที่ต้องทำงานหนักขึ้น เพื่อตักเตือนนักท่องเที่ยวและป้องกันอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นได้ทั้งกับนักท่องเที่ยวและชาวเมืองบิเอด้วย

 

ที่จังหวัดอื่นๆ ก็มีสภาพทำนองเดียวกัน ธุรกิจโรงแรม ร้านค้า ร้านอาหาร เตรียมรับนักท่องเที่ยวจากจีน โดยเฉพาะช่วงเทศกาลตรุษจีน ที่พักเต็มแน่น โรงแรมบางแห่งต้องใช้ AI เข้ามาช่วยจัดระบบ เนื่องจากขาดแคลนแรงงานคนรองรับเพื่อให้บริการแบบไม่ขาดตกบกพร่อง บางแห่งต้องสร้างที่พักให้พนักงาน เพิ่มค่าตอบแทน เป็นต้น เพื่อเป็นแรงจูงใจไม่ให้ลาออกกันไป เพราะงานบริการที่หนักมากขึ้น ช่วงนี้ต้องจ้างพนักงานเพิ่มขึ้นจากช่วงก่อนการะบาดของโควิด-19 ถึง 3 เท่า ขณะเดียวกัน ค่าที่พักต่อห้องก็แพงขึ้นจากช่วงก่อนโควิด-19 ประมาณ 1.5 เท่า จากค่าเงินเยนอ่อน ค่าสินค้า ค่าครองชีพสูงขึ้น

นักท่องเที่ยวจำนวนมากจนล้น มุ่งหน้ามาท่องเที่ยวเพลิดเพลินกับวิวทิวทัศน์ วัฒนธรรม และอาหารของญี่ปุ่น สร้างรายได้เข้ามามากมาย แต่ก็ต้องแลกกับความสงบสุขในชีวิตประจำวันของคนญี่ปุ่นไม่เฉพาะในจังหวัดที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวทั่วประเทศเท่านั้น ชาวชนบทในเมืองเล็กๆ ก็ต้องปรับตัวรับคลื่นนักท่องเที่ยว โดยเฉพาะจากจีน ที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง

นักท่องเที่ยวจีนไม่หยุดมาเยือนญี่ปุ่นแค่ตรุษจีนนี้เท่านั้น…