คอลัมน์ประจำ

จากอเมริกาถึงไทย ไฟป่าเผาเมืองดารา แอลเอ พินาศสุดในประวัติศาสตร์

ที่มามติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 24 - 30 มกราคม 2568
คอลัมน์รายงานพิเศษ
เผยแพร่

รายงานพิเศษ | มงคล วัชรางค์กุล

 

จากอเมริกาถึงไทย

ไฟป่าเผาเมืองดารา แอลเอ

พินาศสุดในประวัติศาสตร์

 

“โจรปล้นสิบหน ไม่เท่าไฟไหม้หนเดียว”

คือสุภาษิตไทยโบราณที่ชวนให้เห็นภาพมหันตภัยจากไฟไหม้ได้ชัดเจน และนั่นคือความจริงอันแสนน่ากลัวที่กำลังเกิดขึ้นที่บริเวณเมืองลอสแองเจลิส (Los Angelis) รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา

CNN 8 โมงเช้าของวันที่ 8 มกราคม 2025 เสนอข่าวว่า ไฟป่ากำลังโหมกระหน่ำ 3 เขตของลอสแองเจลิส ยังควบคุมไฟไม่ได้ นั่นหมายตวามว่า ไฟเริ่มโหมไหม้ตั้งแต่ค่ำคืนตอนยังไม่สว่าง เพราะ 8 โมงเช้าของเมืองเรดดิ้ง รัฐเพนซิลเวเนีย ตรงกับตีห้าของแคลิฟอร์เนีย เวลารัฐเพนซิลเวเนียอยู่ข้างหน้ารัฐแคลิฟอร์เนีย 3 ชั่วโมง

3 เขตที่ปรากฏข่าวไฟป่าโหมไหม้ในเริ่มแรกคือ เขต Palisades เขตนี้เป็นเนินเขาอยู่ติดชายทะเล, เขต Hurst และเขต Easton สองเขตหลังเป็นเนินเขาอยู่ด้านในไม่ติดทะเล

CNN รายงานว่าไฟป่าลามขนาดสนามฟุตบอลใหญ่ 5 สนามในเวลานาทีเดียว

ภาพไฟโหมเผาบ้านเรือนน่ากลัวมาก เปลวไฟสีแดงฉาน ลูกไฟโปรยปลิวไปตามแรงลมช่วยให้ไฟลุกลามขยายตัวอย่างรวดเร็ว ภาพผู้คนอพยพหนีไฟทิ้งรถไว้เกะกะยาวเหยียดขวางบนถนน ทางการต้องเอารถเกรดมาผลักรถยนต์ที่ขวางถนนออก เพื่อให้รถดับเพลิงวิ่งเข้ามาได้

CNN เสนอภาพการแถลงข่าวของผู้บริหารเมือง LA ผู้บัญชาการตำรวจดับเพลิงแอลเอ แถลงว่าขณะนี้ไฟลุกลามเพิ่มเป็น 4 เขต เขตที่เพิ่มขึ้นคือเขต Woodley

เขาแถลงว่าที่เขต Palisades ไฟไหม้ทั้งด้าน LA County และ LA City ไหม้ประมาณ 5,000 เอเคอร์ หรือประมาณ 12,650 ไร่ (1 เอเคอร์ = 2.53 ไร่) ไฟทำลายสิ่งปลูกสร้าง 1,000 หลัง มีคนบาดเจ็บเพราะอพยพไม่ทัน 1,000 คนเป็นอย่างน้อย ยังไม่มีรายงานผู้เสียชีวิต

หน่วยดับเพลิงจากแคลิฟอร์เนียเหนือกำลังเดินทางมาช่วย (บริเวณไฟไหม้เป็นแคลิฟอร์เนียใต้) รวมทั้งหน่วยดับเพลิงจากรัฐวอชิงตันและรัฐเนวาดาที่อยู่ติดกับรัฐแคลิฟอร์เนียก็กำลังมาช่วย

มีประชาชนเดือดร้อนจากไฟไหม้ 4 ล้านคน คนจากบ้านเรือน 3,338 หลังต้องอพยพ เป็นคนจำนวน 38,500 คน และคนอีก 35,000 คนได้รับคำสั่งให้เตรียมอพยพ รวมถึงคนอีก 30,000 คนกำลังอยู่ใต้ความเสี่ยง ไฟยังโหมกระหน่ำใน 4 เขต

ยังดับไฟไม่ได้

 

นั่นคือเหตุการณ์ไฟไหม้แอลเอวันแรก หากทว่าวันต่อมา เหตุการณ์เลวร้ายกว่านี้มากนัก

วันที่ 9 มกราคม 2025 คุณเบน บัญญัติ นพคุณ เจ้าของ NAT TV ทีวีไทยนอกประเทศที่ใหญ่ที่สุดในโลก ออกอากาศจากแอลเอ เล่าว่า คืนวันก่อนลมพัดแรงมาก พัดกิ่งไม้หักตกกระจายเต็มถนน เสียงลมพัดเสียดสีต้นสนดังหวีดหวิวน่ากลัวมาก แถมไฟดับทั้งคืน ลมในตัวเมืองแอลเอ ความเร็วอย่างน้อย 60 ไมล์/ช.ม. หรือเท่ากับ 96 ก.ม./ช.ม. (1 ไมล์ = 1.6 ก.ม.)

ตอนเที่ยงวันนี้ คุณเบนขับรถออกจากบ้านไปตามถนน Chandler ใกล้บ้านในเขต Sherman Oaks ที่ตอนนั้นลมสงบแล้วแต่ยังมีกิ่งสนหักกระจายเพราะแรงลมเมื่อคืน หักอยู่บนถนนทั่วไป

คุณเบนเล่าอีกว่า มีข่าวว่าเมื่อคืนก่อน บางเขตลมแรงราว 100 ไมล์/ช.ม. นั่นคือ 160 ก.ม./ช.ม. ลมแรงมหาศาล จึงทำให้กิ่งไม้หักไปทั่ว บางคนจอดรถไว้นอกบ้านใต้ต้นไม้ รถถูกกิ่งไม้หล่นทับเสียหาย แถมไฟดับไปทั่ว อินเตอร์เน็ตใช้ไม่ได้ บริษัทเคเบิล อินเตอร์เน็ตบอกว่ายังต้องรออีกนานกว่าจะใช้ได้

ลมแรงนี้คือ ” ลมแซนต้า แอนนา ” (Santa Ana Winds)

ลมแซนต้า แอนนา มีการค้นพบครั้งแรกปี 1957 จากการเกิดกระแสลมที่หุบเขาชื่อ Santa Ana จึงเป็นที่มาของชื่อลม Santa Ana Wind

ลมแซนต้า แอนนา คือลมที่พัดเอาอากาศเย็นและแห้งจากตอนเหนือ (ด้านบน) ของแคลิฟอร์เนีย พัดผ่านทะเลทรายตอนล่างด้วยความเร็วสูงมากจนเกิดเป็นลมร้อน, แห้ง, พัดสู่ชายฝั่งตอนใต้ของแคลิฟอร์เนีย หรือพัดจากลอสแองเจลิสสู่ชายฝั่งทะเล

ประกอบกับแคลิฟอร์เนียตอนใต้อากาศแห้งช่วงปลายปี พวกหญ้า ต้นไม้ล้วนใบแห้งขาดฝนตกมานาน พอเกิดลมแรงจึงเกิดการเสียดสีของกิ่งไม้ ใบไม้แห้ง เกิดประกายไฟลุกไหม้เป็นไฟป่าเผาผลาญ

นี่คือไฟป่าครั้งที่รุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ของแคลิฟอร์เนีย

 

เขต Palisades เป็นบ้านชายฝั่งเชิงเขาเห็นวิวทะเล ล้วนเป็นบ้านราคาแพง โดยเฉพาะแถบมาลีบู บ้านมหาเศรษฐีถูกไฟไหม้ไปแล้วกว่าหนึ่งพันหลังคาเรือน

บ้านมหาเศรษฐีนี้บางบ้านเลี้ยงม้าไว้ด้วย ในภาพข่าวจึงเห็นคนอพยพเดินจูงม้าไปบนถนนที่เต็มไปด้วยหมอกควันไฟและเปลวเพลิงเบื้องหลัง

บ้านคุณปุ๋ย ภรณ์ทิพย์ นาคหิรัญกนก ไซมอน ที่อยู่ในเขตนี้ก็วอดวายไปด้วย เธอโพสต์เฟซบุ๊กว่าอาศัยอยู่ในบ้านหลังนี้กับลูกๆ ด้วยความผาสุกมากว่า 25 ปี บรรดาของที่ระลึกต่างๆ ในช่วง 3 ทศวรรษ สูญหายในกองไฟ

สถานกงสุลใหญ่ไทย ณ นครลอสแองเจอลิสโดยท่านกงสุลใหญ่ ต่อ ศรลัมพ์ ได้ออกประกาศแสดงความห่วงใยถึงคนไทยทันที พร้อมตั้งศูนย์ปฏิบัติการฉุกเฉิน มีเบอร์สายด่วน Hot Line ให้คนไทยผู้ประสบเหตุติดต่อขอความช่วยเหลือได้ตลอด 24 ชั่วโมง เบอร์นี้จะแจ้งสถานที่พักของผู้ประสบภัยในเขตต่างๆ ที่ทางการลอสแองเจลิสจัดตั้งไว้ หรือในกรณีที่คนไทยไม่สามารถหาที่พักพิงได้ ทางสถานกงสุลใหญ่ก็จะจัดหาที่พักพิงให้

ณ ขณะนี้มีคนไทยที่ประสบเหตุบ้านพักในเขต Palisades ถูกไฟเผาไหม้ชื่อคุณติ๋ง หรือคุณ Tipaporn Chandradibya เธอเป็นสมาชิกสมาคมนิสิตเก่าจุฬาฯ แห่งแคลิฟอร์เนีย และเป็นคนไทยที่ช่วยงานชนรมคนไทยในแอลเออย่างแข็งขันตลอดมา ทางสมาคมนิสิตเก่าจุฬาฯ ได้ระดมทุนช่วยเหลือคุณติ๋งแล้ว

VOA ภาคภาษาไทยรายงานว่า ร้านอาหารไทยที่มาลีบูชื่อร้าน ชลดาไทย บีช คูซีน (Cholada Thai Beach Cuisine) เปิดมา 35 ปี ตั้งแต่ปี 1990 ถูกไฟไหม้หมด แต่ยังดีที่ไฟไหม้ตอนเช้า ร้านยังไม่เปิดจึงไม่มีใครได้รับอันตราย

 

ประธานาธิบดีไบเดนกล่าวปราศรัยเมื่อพฤหัสบดี 9 มกราคม 2025 ระบุว่ารัฐบาลกลาง Federal จะให้ความช่วยเหลืองบประมาณฉุกเฉินแก่รัฐแคลิฟอร์เนียเติม 100% พร้อมระบุว่า แคนาดาจะส่งทีมดับเพลิงมาช่วย (แคนาดามาพร้อมเครื่องบินที่บินลงตักน้ำทะเลขึ้นไปดับเพลิงได้), มิตรประเทศอื่นก็จะส่งทีมดับเพลิงมาช่วย

ไบเดนบอกอีกว่า รัฐบาลกลางได้ส่งนักดับเพลิง 500 คนพร้อม ฮ.ดับเพลิง 39 ลำไปช่วยแคลิฟอร์เนีย ในขณะที่กระทรวงกลาโหมจะส่งทีมดับเพลิงของกองทัพไปช่วย

ไบเดนบอกว่า คุยกับผู้ว่าการรัฐ Newsom รัฐแคลิฟอร์เนียได้รับรู้ว่ามีการขาดแคลนน้ำในการดับไฟ เพราะในเขตที่ไฟไหม้จะมีการตัดไฟฟ้าทำให้ปั้มน้ำไปใช้ดับเพลิงไม่ได้

ปกติแอลเอเป็นเมืองที่ขาดแคลนน้ำอยู่แล้ว ในหน้าร้อนจะมีกฎห้ามใช้น้ำล้างรถและห้ามรดน้ำต้นไม้

ไบเดนกล่าวยกย่องนักดับเพลิงทุกคนว่าเป็นฮีโร่แท้จริง เสียสละ เสี่ยงชีวิตดับเพลิงในขณะที่บางคนครอบครัวอาจจะเป็นผู้ประสบภัยเสียเอง

ไบเดนกล่าวว่า รัฐบาลกลางจะยังคงเคียงบ่าเคียงไหล่กับชาวแคลิฟอร์เนียไม่หนีหายไปไหน

 

ในขณะเดียวกันข่าวทีวีทั้ง CNN และ Fox News ก็มีการขุดคุ้ยเบื้องหลังเหตุการณ์บางเรื่องออกมา ข่าวที่น่าแปลกใจที่สุดคือหัวหน้าหน่วยดับเพลิงหญิงคนแรกของแอลเอ ออกมาแถลงข่าวว่างบประมาณแผนกดับเพลิงของแอลเอ ถูกนายกเทศมนตรีหญิงนครลอสแองเจลิส นาง Karen Bass ตัดออกไป 17.5 ล้านเหรียญเมื่อ 7 เดือนที่แล้ว นั่นหมายความว่าไม่มีการเพิ่มพนักงานดับเพลิงและอุปกรณ์ดับเพลิงต่างๆ ในแอลเอในปีนี้

ดังนั้น เมื่อเกิดเพลิงไหม้ใน Palisades หัวก๊อกดับเพลิงหลายจุดจึงไม่มีน้ำไหลออกมาเพราะขาดงบประมาณ

ทั้ง LA มีพนักงานดับเพลิง 7,000 คน

ผู้ประสบภัยคนหนึ่งให้สัมภาษณ์ CNN ว่าเขาก็เหมือนผู้สูญเสียคนอื่นอีก 70% ที่บ้านไม่มีประกันไฟ เพราะบริษัทประกันส่วนใหญ่ได้บอกเลิกสัญญา ตัวเขาโดนบริษัท State Farm บอกเลิกสัญญาเมื่อปีที่แล้ว

Fox News บอกว่าผู้อพยพมีเวลาแค่ 3 นาทีในการหนีนรก, ชายหาดมาลีบูไหม้หมด รวมถึงบางส่วนของหาด Santa Monica

ที่เนิน Hollywood Hill เห็นภาพกระหย่อมไฟใกล้ป้ายปักตัวอักษร HOLLYWOOD ที่คนชอบไปยืนใกล้ป้ายเพื่อถ่ายภาพที่ระลึก

ลงไปจากเนินนี้คือเมืองฮอลลีวู้ด และใกล้เข้าไปคือ Thai Town อยู่ในเมืองนี้ ไฟเข้ามาป้วนเปี้ยนชุมชนไทยน่ากลัวมาก

 

The Wall Street Journal ฉบับ Weekend 11-12 มกราคม 2025 หน้า 1 รายงานว่า ไฟไหม้ไปมากกว่า 35,000 เอเคอร์ มีคนเสียชีวิตอย่างน้อย 10 คน อย่างน้อยที่สุดบ้าน สถานธุรกิจและสิ่งก่อสร้าง 10,000 หลังถูกทำลาย คน 150,000 คนต้องอพยพ และคนอีก 166,000 คนต้องอยู่ใต้คำสั่งเตรียมอพยพ

WSJ บอกว่า รายงานอากาศบอกว่าสุดสัปดาห์นี้ ลมจะพัดเบาบางลง พนักงานดับเพลิงหวังว่าจะมีโอกาสจัดระบบงานให้ดีขึ้นเพื่อรับมือกับกระแสลมที่จะแรงขึ้นในวันจันทร์

WSJ ฉบับเดียวกันนี้รายงานว่าค่าพรีเมียมประกันภัยบ้าน, อาคารพาณิชย์ แพงขึ้นมากในทุกแห่งทั่วอเมริกา ถึงแม้จะอยู่ห่างไกลแคลิฟอร์เนีย ทั้งนี้ เพื่อนำเงินมาชดเชยความสูญเสียของบริษัทประกันในกรณีไฟป่าแคลิฟอร์เนีย

Fox News เช้าวันอาทิตย์ 12 มกราคม 2025 บอกว่าธงแดงเตือนภัย (Red Flag Warner) ยังชูเตือนอยู่ในหลายเขต ถึงตอนนี้มีเขตประสบภัยแล้ว 6 เขต เขตล่าสุดคือ Brentwood

มีการแถลงข่าวอย่างเป็นทางการทุก 8 โมงเช้าที่แอลเอ เช้าวันอาทิตย์ที่ 12 มกราคม มีถ้อยแถลงพยากรณ์อากาศว่า ลมฝ่ายเหนือและฝ่ายตะวันออกเฉียงเหนือจะมีความเร็ว 50 ไมล์/ช.ม. จะพัดอยู่จนถึง 6 โมงเย็นวันพุธ แล้วจะพัดแรงที่สุดในวันพฤหัสฯ มากกว่า 70 ไมล์/ช.ม.

จะมีการส่ง National Guard เข้ามาช่วยดูแลความสงบในรัฐ

มีคนอีก 105,000 คนที่จะต้องอพยพ ขณะนี้มีคนตาย 15 คน สูญหาย 15 คน

มีตำรวจ LAPD ปฏิบัติงานอยู่ 600 คน จะมี LA Airport Polices, Port Polices เข้ามาช่วย พร้อม National Guard 100 คน

มี 14 คนตายที่ LA County แต่ก่อนปิดการแถลงข่าวบอกว่าคนตายเพิ่มเป็น 16 คน

 

ล่าสุด 5 โมงเย็นวันอาทิตย์ 12 มกราคม 2025 คุณเบน บัญญัติ นพคุณ ส่งข่าวมาว่า ท้องฟ้ายามเย็นในมหานครลอสแองเจลิสสดใสมองเห็นได้ไกลถึงรอบเทือกเขาล้อมรอบ San Fernando Valley ไม่มีควันไฟปกคลุมเหมือนเมื่อวาน

ไฟส่วนใหญ่ดับลงแล้วหรืออยู่ภายใต้คอนโทรล ยังมีปะทุบางจุดแต่ควบคุมได้

ล่าสุดข่าวระบุจำนวนผู้เสียชีวิตจากไฟไหม้เพิ่มเป็น 24 คน (CBS NEWS)

ล่าสุด ประกาศลมแรง Santa Ana Wind จะกลับมาอีก แรงลม 40-70 ไมล์/ช.ม.

ผู้ว่าการรัฐ Newsom อนุมัติส่ง California National Guard จำนวน 1,000 คน เข้ารักษาการณ์บริเวณไฟไหม้

LADWP-Los Angeles Department of Water and Power ลอสแองเจลิสแผนกน้ำและพลังงานออกประกาศเตือนว่า บางเขตที่มีไฟไหม้จะมีสารดับเพลิงปนเปื้อนในน้ำ จึงเตือนว่าน้ำประปาที่จะนำมาดื่มต้องต้มสุกเสียก่อน

Southern California Forecast ประกาศเตือนว่า ยังมีคนอีก 8 ล้านคนมีบ้านอยู่อาศัยใกล้เขตอันตรายจากไฟป่า

อะไรจะเกิดขี้นต่อไป ยังคาดการณ์ยาก