รายงานพิเศษ

MatiTalk อดีตประธาน นปช.ให้การบ้านรัฐบาลอิ๊งค์

เผยความในใจทำไมแกนนำแดง แยกทาง ฝันคนละแบบ

“สิ่งที่เขาต้องการวันนี้เขาต้องการเป็นระบอบประชาธิปไตยแบบไทยๆ ที่มีแค่รัฐสภาแล้วก็มีป้ายเป็นประชาธิปไตยแต่อำนาจยังอยู่ที่ฝั่งอำมาตย์หมด เพียงแค่เปลี่ยนตัวละครเท่านั้น” ธิดา ถาวรเศรษฐ อดีตประธาน นปช. มองการเมืองไทย ณ พ.ศ.นี้ ที่ยังคงเป็นการต่อสู้กับระบอบอำมาตยาธิปไตย

ยังอยู่ในแบบเดิม ซึ่งมี 2 ทฤษฎี

ทฤษฎีแรก เรียกว่าเป็น Deep state คือตัวระบอบอำมาตย์อยู่ใน Deep state (รัฐพันลึก)

อีกทฤษฎีหนึ่ง ซึ่งดิฉันเชื่อในทฤษฎีนี้ คือ ระบอบอำมาตย์เป็นเครือข่ายที่อยู่ใน Super Structure ที่เห็นๆ กันอยู่นี่แหละ ไม่ว่าจะเป็นเครือข่ายองค์กรอิสระ เครือข่ายนายทุนหรือเป็นเครือข่ายนักวิชาการหรือสื่อ

เห็นๆ หน้ากัน กระจ่างชัดมันเป็นทฤษฎีเครือข่ายระบอบอมาตยาธิปไตย

เพียงแต่ตัวละครมันเปลี่ยนไป เช่น เมื่อก่อนพรรคการเมืองคือพรรคประชาธิปัตย์เป็นตัวแทนของฝั่งระบอบอำมาตย์

แต่ตอนนี้ไม่ใช่ก็คือมีรวมไทยสร้างชาติ (รทสช.) แล้วก็มีพรรคภูมิใจไทย

ฝั่งทางระบบประชาธิปไตยแกนนำก็ไม่ใช่พรรคเพื่อไทยแล้วก็กลายเป็นพรรคประชาชน ซึ่งพรรคเพื่อไทยโดยรูปการณ์ในฐานะเป็นแกนนำรัฐบาลก็จะเรียกว่าเป็นแกนนำฝั่งจารีตก็ได้เพียงแต่ว่าความเข้มข้นของความเป็นอนุรักษนิยมยังไม่รุนแรงยังไม่หนักเท่าแบบเดียวกับพรรคภูมิใจไทยและ รทสช.เท่านั้นเอง

ยังเรียกว่ายังกลืนไม่สนิท

ดิฉันคิดว่าไม่เป็นสามก๊ก แต่ยังเป็นการเมือง 2 ขั้ว เป็นระบอบระบอบอำมาตย์ที่ปกครองประชาชน แต่ว่าประชาชนเป็นไพร่สมัยใหม่แล้ว เพราะไพร่ในอดีตเขาสังกัดมูลนาย แต่สมัยนี้ไพร่ก็สังกัดพรรคการเมืองหรือว่าผู้ที่มีอำนาจหน้าที่ที่ให้คุณให้โทษได้ เพราะว่ายังมีความขัดแย้งระหว่างขั้วประชาชนที่ต้องการประชาธิปไตยกับขั้วที่ต้องการรักษาโครงสร้างของฝั่งจารีตอำนาจนิยมเอาไว้

เขาไม่ยอมคืนอำนาจให้ประชาชน ถ้าเขาคืนอำนาจให้ประชาชนมันก็ไม่ใช่ระบอบประชาธิปไตยแบบไทยๆ แต่เป็นระบอบประชาธิปไตยแบบสากลนั่นเอง

: คนที่เคยร่วมกันสู้ ทุกวันนี้ แตกระแหง-แยกทาง เกิดอะไรขึ้น?

เพราะคนมันมาจากคนละทาง แล้วทางที่จะไปก็คนละทาง ความฝันก็ไม่เหมือนกัน อย่างดิฉันมาจากขบวนการต่อสู้ตั้งแต่สมัยปี 2516 ผ่านมา 50 กว่าปี ความฝันของดิฉันและคนส่วนหนึ่งที่อยู่ในขบวนการคือการเปลี่ยนแปลงประเทศที่ให้อำนาจกับประชาชน ไม่มีการทำรัฐประหาร ต้องการสิทธิเสรีภาพ ความเท่าเทียม เราจะอยู่ตรงไหนก็ได้ แต่เป้าหมายเราคือตรงนี้

แต่ว่าคนที่มาร่วมทาง ที่เป็นแนวร่วมกัน (ช่วงเวลาหนึ่ง) บางคนก็คือส่วนมากด้วยมาจากฝั่งการเมือง ความฝันของเขาไม่ได้เป็นแบบเดียวกับดิฉัน

ความฝันเขาคือเขาต้องการเป็นนักการเมืองเป็นรัฐมนตรีมีอำนาจได้เป็น ส.ส. ได้เป็นรัฐบาล ความฝันเป็นคนละอย่างกัน

เพราะฉะนั้นในที่สุดสมมุติอย่างคุณณัฐวุฒิ ใสยเกื้อ เราก็เข้าใจเขานะเพราะว่าเขาก็ไม่มีทางเลือก แล้วโดยทั่วไปในแนวร่วมทั้งหลาย คนที่มาจากสายการเมืองมันมีมาก

ดิฉันได้ตั้งแกนนำตั้งเยอะแยะ เป็นแกนนำ นปช.แต่พอเป็นแกนนำเสร็จแล้ว เขาวิ่งไปหาสิ่งดึงดูดจำนวนมากเลย เพราะเราฝันเปลี่ยนแปลงประเทศ แต่พวกเขาก็อยากมีบทบาท มีอำนาจและมีผลประโยชน์ ฉะนั้น ในที่สุดมันยาก เพราะเวลาผ่านไปมันก็ต้องแยกย้ายไปตามความฝันของตัวเอง

บางส่วนสิ่งที่เขาเรียกร้อง เราให้เขาไม่ได้ เพราะว่าเราทำแบบนักต่อสู้ ไม่ได้ทำแบบนักการเมือง และหลายอย่างสิ่งที่เราทำก็ขัดแย้งกับสิ่งที่พรรคต้องการ เช่น คุณทักษิณ ชินวัตร ต้องการสุดซอย พวกเราต้องการ ICC สุดซอยเราไม่เอา

แม้กระทั่งคุณจตุพร พรหมพันธุ์ เขาก็มาจากสายการเมือง แต่ว่าเขามีความขัดแย้งกับคุณทักษิณอย่างหนักอย่างรุนแรงสำหรับดิฉันเราก็เข้าใจทุกคน คุณทักษิณคือใคร เขาก็เป็นนายทุนที่ต้องการตั้งพรรคการเมืองแล้วได้เป็นรัฐบาล แต่เขาถูกกระทำมามาก เราก็เป็นมิตรร่วมรบกัน แต่เมื่อถึงเวลาก็ไม่สามารถเดินกันไปได้ ต่างคนต่างก็ไปตามความฝันของตัวเอง

แต่ดิฉันไม่เดินเส้นทางพรรคการเมือง เพราะว่าขนาดเราเป็นนักต่อสู้อยู่ยังต่อสู้กับคนที่ฉวยโอกาสใช้สถานะของนักต่อสู้ไปเรียกร้องเอาผลประโยชน์ทางการเมือง ยังต้องต่อสู้ตลอดแกนนำทุกระดับทั้งอำเภอ ตำบล อะไรที่แต่งตั้งกันกว่าจะค้นหาว่าเป็นนักต่อสู้ตัวจริง มันยากนะ เขาต้องการเอาสถานะของเป็นแกนนำ นปช.แล้วไปต่อรองเพื่อให้ได้ผลประโยชน์ได้มีตำแหน่งทางการเมืองได้เป็นบัญชีรายชื่อ ได้เป็นรัฐมนตรี มันจึงลำบากมาก

แต่ในวิถีทางนี้ถึงจะลำบากอย่างไร เราก็ถือว่าในอดีตก็เป็นมิตรร่วมรบต่างคนต่างไปและดิฉันเดินแบบนี้มา 50 ปีแล้ว จะไปเดินตามพวกพรรคการเมืองไม่เดิน เพราะว่าความฝันของเราคนละคนละแบบกัน

เราเข้าใจเขาเราก็ไม่ได้โกรธเขานะ คุณต้องเข้าใจว่าสัตว์โลกทั้งหลายมันไม่เหมือนกัน เสือ ลิง หมู หมา กา ไก่คนละประเภทกันทั้งนั้น แล้วเราจะไปโกรธยังไง ในเมื่อเราก็เป็นสัตว์คนละประเภท เราก็ไม่โกรธ ก็คือเป็ดก็ไม่ควรจะโกรธโลมาว่ายน้ำด้วยไม่ได้ เพราะไก่ก็คือไก่มันก็ต้องคุ้ยเขี่ย หรือว่าลิงจะมาโกรธว่าเป็นเป็ด ให้ไก่ ปีนต้นไม้ไม่ได้ มันจึงเป็นมิตรกันชั่วระยะเวลาหนึ่ง แต่เวลาผ่านไปเรื่องราวที่มันมากขึ้นมันก็ต้องเป็นตามธรรมชาติของแต่ละคน

ดิฉันก็ไม่โกรธ แต่ก็ไม่เอาด้วย เพราะว่าก่อนหน้านี้มันลำบากเวลาเราอยู่ในองค์กรเดียวกันมันน้ำท่วมปากมันพูดไม่ได้ เราก็อาจจะถูกเหมาเอาไปด้วยว่าประมาณว่าพวกควายแดงกันทั้งหมดแต่ที่จริงเราสู้กันภายในพอสมควร เพราะถึงตอนนี้สบายรู้สึกเป็นอิสระ เพราะว่าเราเป็นอย่างนี้ได้เพราะประชาชนเปลี่ยน ถ้าประชาชนไม่เปลี่ยนนะ มันก็จะไม่เห็นธาตุแท้ของของแกนหรือผู้นำแต่ละคน

ดังนั้น สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นสิ่งที่ดีทั้งนั้นไม่มีปัญหา

: อนาคต-การบ้านรัฐบาลแพทองธารต้องทำอะไร

ขณะนี้เขาก็พยายามอย่างที่สุดที่จะอยู่ให้ได้ถึงปี 2570 พยายามอย่างที่สุดที่จะผลักดันการแก้ทางเศรษฐกิจ แต่การแก้เศรษฐกิจเขาก็ยังต้องไปเจอดีกับแบงก์ชาติ ทำไม่ได้ ดังนั้น ใบอนุญาตของเขาไม่ใช่บอกว่าอย่ามารื้อโครงสร้างการเมือง

หรือเรื่อง 112 เรื่องเดียว จริงๆ แล้วเขาต้องมีความรู้ว่าในฝั่งจารีตเขามีโครงสร้างทั้งการศึกษา วัฒนธรรม จำได้ไหมว่าในสมัยคุณทักษิณต้องการมีผู้ว่า CEO ซึ่งเขามีสิทธิ์เสนอได้ รัฐบาลเสนอแบบนั้นแต่อันนั้นมันก็คือขัดกับจารีตซึ่งระบอบรวมศูนย์ผู้ว่าราชการเป็นเหมือนข้าหลวงใหญ่เป็นผู้ปกครอง ไม่ใช่ผู้รับใช้ประชาชน แปลว่ามันขัดกับโครงสร้างแบบเดิม

ดังนั้น พรรคเพื่อไทยต้องเข้าใจว่าไม่ใช่แค่ไม่ใช่ไม่นิรโทษกรรม 112 แล้วคุณจะปลอดภัยทุกเรื่องไม่ใช่เลยคุณจะไปกระทบโครงสร้างอันไหนเขาไม่เอาก็ได้ เพราะนั้นต้องมีความรู้ความเข้าใจสังคมไทยให้มากด้วยไม่อย่างนั้นคุณก็จะต้องเป็นแบบนี้ก็คือจะว่าโยนหินถามทางก็ได้แต่เดี๋ยวก็โดนคัดค้านคือควรจะเป็นฝ่ายกระทำไม่ใช่เป็น “ฝ่ายถูกกระทำ”

การจะเป็นฝ่ายกระทำได้แปลว่าคุณต้องรู้จักระบบอำมาตย์ คุณต้องรู้จักว่าโครงสร้างของอำนาจนำมันเป็นอะไรบ้าง ไม่ฉะนั้นคุณจะเป็นฝ่ายถูกกระทำก็คือโดนจัดการทีละเรื่องๆ คุณต้องเข้าใจสังคมไทยมีทั้งศาสนา วัฒนธรรม ประเพณี คุณนึกว่าทำคุณแค่ไม่แตะการเมือง 112 แล้วคุณจะอยู่ได้ถึง 2570 ไม่ใช่ ต้องหาความรู้เพื่อไม่ให้เป็นฝ่ายถูกกระทำและถ้าคิดจะอยู่อย่างจนถึง 2570

ประการต่อมา คือในการเดินทางของเขายังมีความเสี่ยงอยู่มาก เพราะเขามีตัวประกันให้รู้ไว้ด้วยว่าระบบอำมาตย์และฝั่งจารีนั้นโหดเหี้ยม ที่คุณต้องออกจากเมืองไทยไป 17 ปี หลายคนในฝั่งจารีต ก็ยังคิดว่าไม่พอ เพราะไม่ต้องการให้กลับมาเหยียบประเทศไทยเลยด้วยซ้ำ

ดังนั้น อย่ามองด้านที่คิดว่ามีดีลแล้วทุกอย่างจะราบรื่นไม่ใช่เลยนะถ้าคิดว่าจะอยู่ต่อไปได้ ขณะเดียวกันคุณต้องยอมรับว่าราคาที่คุณต้องจ่ายเมื่อคุณต้องการเป็นรัฐบาลภายใต้การควบคุมจารีตอำนาจนิยม คุณก็สูญเสียฐานเสียงของคุณ

คุณอย่าโกรธประชาชนเพราะนี่เป็นราคาที่คุณต้องจ่าย

ถ้าคุณอยากจะเป็นรัฐบาลคุณอาจจะเป็นรัฐบาลของฝั่งจารีตต่อไปอีกก็ได้ ถ้าพรรคประชาชนยังไม่สามารถได้มีเสียงมากพอหรือมิฉะนั้นเขาก็ต้องกลับมาใช้วิธีจัดการแบบเดิมๆ อีก

บทสรุปการเมืองไทย คือ พรรคเพื่อไทยก็คงจะพยายามที่จะอยู่ไปได้จนถึง 2570 และฝั่งอำมาตย์เขาก็คงเรียนรู้ว่าการทำรัฐประหารนั้นแก้ปัญหาไม่ได้ เพราะมันทำซ้ำมาหลายครั้งแล้วทั้งๆ ที่ทำอย่างสุดชีวิต ถ้าพูดก็คือเป็นรัฐธรรมนูญที่เลวที่สุด หน้าด้านที่สุด หน้าด้านมากกว่านี้มันทำไม่ได้แล้ว

เพราะฉะนั้นเขาก็คงจะประคองต่อไป ดิฉันเป็นห่วงฝ่ายประชาชน ในขณะนี้นะที่ถูกจัดการ ถ้าสิ่งที่อยากฝากเอาไว้กับพรรคเพื่อไทยก็คือว่า หากคุณบอกว่าคุณไม่ได้นิรโทษกรรม 112 แต่ในทางการปฏิบัติสำหรับผู้ที่ถูกดำเนินคดีของฝ่ายประชาชนต่างๆ คุณควรจะมีความคิดในเชิงมนุษยธรรมอยู่ระดับหนึ่ง

ก็คือแทนที่คุณจะคิดว่าจะทำยังไงเอาใจใบอนุญาตที่ 2 คุณต้องทำยังไงที่จะให้ประชาชนที่ถูกจัดการต่างๆ ทั้งหลายรวมทั้งคดีความที่พยายามจะต่อสู้เรื่องคนตาย (ปี 2553) ก็คือให้สิ่งเหล่านี้ได้รับการปฏิบัติเยี่ยงประเทศที่มีอารยะ

ไม่ได้ขอให้เกินกว่านี้ ไม่ได้ขอให้มาเข้าข้าง แต่คุณควรปฏิบัติอย่างประเทศที่เขามีอารยะไม่ว่าจะเป็นคนที่ถูกฟ้องร้องคุมขังกรณี 112 หรือกรณีอะไรต่างๆ มีวิธีปฏิบัติอย่างไรที่จะคลี่คลายสถานการณ์ตรงนี้และพักโทษเพื่อที่ทำให้เกิดการปรองดองที่แท้จริง

มิฉะนั้นพรรคของผู้ที่ไม่เคยตาย เที่ยวหน้าอาจจะตายก็ได้ เพราะราคาที่ต้องจ่ายมันสูงเกินไป!

ชมคลิป

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022