“สบายดีไหมคะ?” ใบหน้าสวยเพิ่มด้วยรอยยิ้ม เปล่งประกายสดใสอยู่ในแววตาแสดงออกถึงมิตรไมตรี

“ก็สุขบ้างทุกข์บ้าง ปนๆ กันไปน่ะครับ” ผมตอบไปตามจริง

ผู้ถามสารทุกข์สุขดิบ มีสีหน้าประหลาดใจเล็กน้อยแต่พองาม กับคำว่าสุขปนเปื้อนความทุกข์ เมื่อคำตอบกลับไม่คุ้นหูตามธรรมเนียม ในแบบที่เธอควรจะได้ยิน “สบายดีครับ ผมสบายดี ” สำหรับคำทักทาย ถามตามมารยาท

ด้วยห่วงใยจึงเอ่ยถาม ถึงความดิบและความสุขในชีวิตประจำวันของผู้เป็นเพื่อน ด้วยระยะห่างของช่วงเวลา ที่นานแล้วไม่ได้พบกัน หรืออาจบังเอิญเจอใครบางคนที่ไม่ใช่เพื่อน แต่เป็นคนรู้จัก เมื่อเอ่ยถามสบายดีไหมกับใครบางคน ที่อาจกำลังสุขจนงอม หรือบางทีกำลังทุกข์ยากจนดิบด้านอยู่กับชีวิต

คำถามแห่งมิตรภาพนี้ บางครั้ง แม้จะเป็นเพียงการถามไถ่ตามมารยาทนิยม ก็ทำให้รู้สึกสดชื่นขึ้นได้บ้าง ราวกับผักเหี่ยวได้หยดน้ำกระเซ็นซ่านจากปลายนิ้ว

สบายดีไหม? คราวเพื่อนอยากรู้ ผมมักตอบตามจริงโดยไม่ลังเล สุขๆ ทุกข์ๆ ยังคงปนกันอยู่นั่นเอง ตามรูปแบบชีวิตที่เลือกได้บ้าง ไม่ได้บ้าง

การเดินผ่านร้อนหน้าเตาไฟ หรือจะผ่านความหนาวเย็นจากโรงน้ำแข็ง ล้วนแล้วคือการผ่านร้อนผ่านหนาวของชีวิต ท่ามกลางกลิ่นอายของความสุขที่มักผ่านไปไวเหมือนโกหก

ให้ปรับตัวระวังใจได้อย่างวิ่งตาม และ “อย่าริฝักใฝ่เลือกข้างเอาแต่สุข เขี่ยความทุกข์ออกเหมือนเศษอาหาร” (บังเอิญกลอน) ที่อยู่บนจาน ดูแล้วจะไม่เป็นกลางในการวางตัว มันจะทำให้ยากนาน จนไม่สบายดี

ด้วยอยากสบายดี มีทุกข์ร่วมสุข เมื่อต้นทุนมันน้อย จึงต้องหาหนทางเพื่อความอยู่รอดแบบปลอดภัย เจียมนิสัยไม่ปล่อยตัวและหัวใจไปตามยถากรรม เหมือนสวะลอยตามกระแสวารี จึงจำต้องหัดขับเคลื่อนความรู้สึกนึกคิด เพื่อกำหนดทิศทางที่ถูกที่ควร เผื่อไว้กับทางลาดชันของชีวิต

กับมหากาพย์ความสุขที่มักถูกชี้โดยนิ้วของผู้คน “ผู้เป็นนักขายความสุข”

“ความสุขที่มักถูกทำให้ต้อง ตัดขาดจากความพอใจของตัวเอง” ความสุขชวนเชื่อมาจากคำบอกเล่าของใครอื่นที่เสียงดังกว่าเสียงภายในของตัวเอง ความสุขแบบพิมพ์นิยม ที่กลายเป็นหน้าผาสูงเด่นเป็นสง่า เป็นจุดยืนแห่งความชื่นชมยินดี มันอาจไม่ใช่เลวร้ายอะไรนักหากที่จะเดินตามไป เพียงแต่เห็นใครบางคนเดินโดยไม่ระวัง พลั้งเท้าจนก้าวพลาดตกลงไป

แล้วสุขๆ ทุกข์ๆ ของพี่ คือมันสบายดีไหมคะ? เธอถามย้ำอีกครั้ง เหมือนจะยังไม่เข้าใจ

“สบายดีครับ ผมสบายดี” ผมตอบตามจริงไปบางส่วน

เธอร่วมยินดีอย่างหน้าชื่นในความสบายดีของผม ก่อนที่จะจากไปตามมารยาท เธอฝากความห่วงใย “ดูแลสุขภาพด้วยนะคะ แล้วพบกันค่า” ผมยิ้มตอบรับด้วยความยินดี ก่อนที่เราจะแยกย้ายกันในท้ายที่สุด

ระหว่างทาง ผมเริ่มนึกขึ้นได้ เหมือนผมจะหลงลืมอะไรบางอย่าง

“แล้วเธอล่ะ สบายดีไหม?” ผมลืมทักถาม ตามมารยาท!

ขอบคุณมากมายครับ •

เอกภาพ | พิชัย แก้ววิชิต

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022