“อินยิออน” (inyeon) เป็นคำในภาษาเกาหลีที่มีแนวคิดทำนองเดียวกับ “บุพเพสันนิวาส” ซึ่งเป็นความเชื่อแบบชาวพุทธ ที่เชื่อว่าสรรพสัตว์เวียนว่ายตายเกิดอยู่ในสังสารวัฏชั่วกัปชั่วกัลป์ยาวนาน

ชีวิตปัจจุบันที่เกิดมาเป็นมนุษย์นี้เคยมีความผูกพันกับใครคนหนึ่งในอดีตชาติมาแล้วนับครั้งไม่ถ้วน มาเจอะเจอประสบพบพาน ผูกพันสัมพันธ์รักใคร่ ครองคู่อยู่ด้วยกัน หรือพลัดพรากจากกันไปถ้าไม่ในชีวิตก็ในความตาย

แต่ก็ยังจะหวนกลับมาพบกันอีกในชาติต่อมาในรูปแบบต่างๆ โดยไม่สิ้นสุด

Past Lives เป็นหนังเกาหลี ฝีมือการกำกับฯ ของเซลีน ซอง โดยบอกว่าเป็นเรื่องกึ่งอัตชีวประวัติของเธอเอง ซึ่งเกิดในเกาหลี แต่ย้ายถิ่นฐานมาอยู่ต่างแดนตั้งแต่วัยเยาว์ ทำให้ต้องพลัดพรากจากบ้านเกิดเมืองนอนและเพื่อนวัยเด็กที่ผูกสมัครรักใคร่

หนังเปิดเรื่องในบาร์ที่มหานครนิวยอร์ก เป็นภาพชายสองหญิงหนึ่งนั่งอยู่ด้วยกัน ชายคนหนึ่งเป็นชาวตะวันตก ส่วนหญิงและชายอีกสองคนเป็นชาวเอเชีย

หญิงชายชาวเอเชียพูดคุยอย่างถูกคอกันด้วยภาษาเกาหลี ขณะที่ชายฝรั่งนั่งมองอยู่เหมือนคนนอก เป็นสถานการณ์ที่แปลกแปร่งและประดักประเดิดพอดูในลักษณะของความสัมพันธ์ของคนทั้งสาม

นอรา (เกรตา ลี) คือหญิงคนเดียวที่นั่งอยู่ตรงกลาง ขนาบข้างซ้ายขวาด้วยสองชาย แฮ ซุง (ทิโอ ยู) และอาร์เธอร์ (จอห์น มาการู)

หนังพาเรากลับไปสู่อดีตในราว ค.ศ.2000 ในกรุงโซล ประเทศเกาหลี นา ยัง กับ ทิโอ ยู เป็นเพื่อนสนิทที่เรียนชั้นเดียวกัน

นา ยัง เป็นเด็กชอบแข่งขัน หนเดียวที่เธอสอบได้ที่สอง ขณะที่ทิโอ ยู ได้ที่หนึ่ง เธอต้องเสียน้ำตาที่ไม่ได้เป็นที่หนึ่งในปีนั้น

ทิโอ ยู คอยปลอบใจในช่วงเดินกลับบ้านด้วยกัน ก่อนที่จะถึงทางแยกกลับบ้านไปคนละทาง นา ยัง เดินขึ้นเนินไปด้านขวา ทิโอ ยู เดินบนพื้นราบแยกไปด้านซ้าย

พ่อแม่ของนา ยัง พาครอบครัวอพยพไปอยู่โตรอนโตในแคนาดา ซึ่งนา ยัง เติบโตขึ้น และได้ชื่อใหม่ว่า นอรา มูน

แฮ ซุง ยังอยู่ในเกาหลี และถูกเกณฑ์ทหารรับใช้ชาติ

12 ปีต่อมา นอราบังเอิญไปเจอในสื่อโซเชียลว่า แฮ ซุง พยายามติดตามหาเธอในชื่อเกาหลี เพราะเขาไม่รู้ว่าเธอเปลี่ยนไปใช้ชื่ออื่นแล้ว

ทั้งสองกลับมาติดต่อเชื่อมโยงกันอีกผ่านทางสื่อออนไลน์ และแทบไม่เป็นอันทำอะไรนอกจากอยากพูดอยากคุยอยากใช้เวลาด้วยกันตลอด

นอราซึ่งมุ่งมั่นต้องการโฟกัสกับอนาคตในอาชีพนักเขียนที่เธอตั้งเข็มชีวิตไว้ จึงขอยุติความสัมพันธ์ทางไกลนั้น

ความสัมพันธ์ที่เพิ่งกลับมาต่อติดของหนุ่มสาวต้องเว้นวรรคไปอีกยาวนานถึง 12 ปี กว่าจะกลับมาต่อติดใหม่ด้วยการที่แฮ ซุง ตัดสินใจเดินทางมาเยี่ยมนอราที่นิวยอร์ก ซึ่งเธอใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับสามี ผู้ที่เคยถามเธอว่าที่เธอรีบร้อนตัดสินใจแต่งงานกับเขาก็เพื่อจะได้สัญชาติอเมริกันหรือเปล่า

แฮ ซุง แทรกกลางเข้ามาในชีวิตคู่ของนอรากับอาร์เธอร์

แต่นี่ไม่ใช่เมโลดราม่าแบบหวือหวา หรือเรื่องราวโรแมนติกแบบหวานอมขมกลืนและน้ำตาท่วมจอชวนให้ใจขาดรอนๆ ตัวละครจึงไม่ได้ตัดสินใจเลือก “รักแท้” หรือเนื้อคู่ตามบุพเพสันนิวาส

แต่เป็นหนังที่มีวุฒิภาวะ กระตุ้นความคิด ชวนซาบซึ้งตรึงใจ หวานแกมเศร้า เป็นเรื่องราวของการค้นพบและยอมรับในเส้นทางเดินของชีวิตที่พาให้พลัดพรากจากกันไป มองเห็นความเชื่อมโยงของชีวิตในอดีตและชีวิตในปัจจุบันที่ตัวเองเลือกและสรรค์สร้างขึ้นเพื่ออนาคต

หนังพูดถึงความรักของเด็กวัยสิบสอง (puppy love) ความรักของหนุ่มสาววัยยี่สิบสี่อันเป็นวัยร้อนแรง แต่เป็นความสัมพันธ์ที่มีระยะทางขวางกั้น และความรักในวัยผู้ใหญ่ที่มีความสุขุมรอบคอบ มองและยอมรับชีวิตในแบบที่เป็นจริง ไม่ใช่ความเพ้อฝัน

หนังถ่ายทำด้วยภาพที่เล่าเรื่อง บอกความหมายได้สวยงาม ให้แสงเงาที่จับตา สร้างภาพเงาสะท้อนที่ให้ความลึกและระยะทางที่ขวางกั้นตัวละครอยู่ ทิศทางการวางการเคลื่อนไหวของตัวละครจากซ้ายไปขวา จากขวาไปซ้าย เฟรมจับภาพที่เล่าเรื่องและให้ความหมายได้มากในเฟรมเดียว

รวมทั้งสีสันและรสชาติของวัฒนธรรมประเพณี และพลวัตของการย้ายถิ่นที่อยู่ในโลกสมัยใหม่

ที่น่าจับใจ คือ ตัวละครเลือกทำสิ่งที่ถูกต้อง ไม่ใช่ทำโดยสัญชาตญาณหรือการไม่คิดหน้าคิดหลัง

ไม่มีตัวละครใดที่เป็น “ผู้ร้าย” ในเรื่อง แม้แต่เมื่อแฮ ซุง ได้พบและพูดคุยกับสามีของนอรา เขาบอกว่าเขานึกไว้ว่าจะต้องไม่ชอบหน้าผู้ชายคนนี้ในฐานที่เป็นอุปสรรคของความรักของเขา

แต่จริงๆ แล้ว เขากลับชอบนิสัยใจคออาร์เธอร์ทีเดียว

ตอนจบ…แม้ว่าจะไม่ใช่ตอนจบที่ถูกใจคนดูที่อยากลุ้นให้พระเอกกับนางเอกลงเอยด้วยกัน…แต่ก็เป็นการสรุปเรื่องที่ให้ความหมายลึกซึ้งกินใจ

อาร์เธอร์เปิดโอกาสให้ภรรยาเดินมาส่งแฮ ซุง ซึ่งรอรถแกร็บมารับไปสนามบิน

ทั้งสองทอดสายตามองกันอย่างอาลัยอาวรณ์ รู้สึกถึงความผูกพันที่มีมาในอดีตชาติหลายพันหลายหมื่นชาติที่ได้พบและผูกพันกันมา และนึกสงสัยว่าในชาติต่อไปจะเป็นเช่นไรหนอ

นอราตอบว่าไม่รู้

แฮ ซุง กล่าวอำลาสั้นๆ ว่า “แล้วเจอกันนะ”

นอราเดินกลับบ้านซึ่งสามีนั่งรออยู่บนขั้นบันได เดินลงมากอดเธอและเธอร้องไห้ในอ้อมกอดของสามี

เป็นตอบจบที่บอกความหมายลึกซึ้งซ่อนเร้นอยู่เบื้องหลังความเป็นไปในชีวิตทั้งหมดเลยเชียว

แฟนหนังดีมีคุณภาพ หาดูกันนะคะ ดูนิ่งๆ อย่าใจร้อน จะเก็บรายละเอียดที่เล่าเรื่องได้มากเลย… •

PAST LIVES

กำกับการแสดง

Celine Song

นำแสดง

Greta Lee

Teo Yoo

John Magaro

ภาพยนตร์ | นพมาส แววหงส์

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022