คอลัมน์ประจำ

เล่นกีฬาอะไรช่วยให้อายุยืน

พิศณุ นิลกลัด
ที่มามติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 16 - 22 สิงหาคม 2567
คอลัมน์คลุกวงใน
ผู้เขียนพิศณุ นิลกลัด
เผยแพร่

คลุกวงใน | พิศณุ นิลกลัด

Facebook : @Pitsanuofficial

 

เล่นกีฬาอะไรช่วยให้อายุยืน

 

เราทราบว่าเล่นกีฬามีประโยชน์ต่อร่างกาย ช่วยลดน้ำหนักตัว ลดระดับความดันเลือด ทำให้ระบบหัวใจและปอดทำงานได้ดีขึ้น และดีอีกหลายอย่าง

แต่มีงานวิจัยของฝรั่งบอกว่า ไม่ใช่กีฬาทุกประเภทที่ช่วยให้คนเล่นมีอายุยืนขึ้น

จากการศึกษาของมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด (Oxford University) ร่วมกับนักวิจัยจากฟินแลนด์และออสเตรเลีย ติดตามชีวิตคนกว่า 80,000 คนเป็นเวลาเฉลี่ย 9 ปี

เพื่อหาคำตอบว่ากีฬาบางประเภทจะช่วยป้องกันการเสียชีวิตก่อนเวลาอันควรได้หรือไม่

 

พบว่า คนที่เล่นกีฬาประเภทที่ใช้ไม้ตี เช่น เทนนิส แบดมินตัน และปิงปองเป็นประจำ อยู่ในกลุ่มที่มีโอกาสเสียชีวิตตลอดช่วงเวลาการสำรวจน้อยที่สุด และลดโอกาสเสี่ยงได้มากกว่าคนที่ไม่ออกกำลังกายถึง 47%

คนที่ว่ายน้ำ สามารถลดโอกาสเสี่ยงจากการเสียชีวิตมากกว่าคนที่ไม่ออกกำลังกายได้ 28%

คนเต้นแอโรบิก ลดโอกาสเสี่ยง 27%

และคนที่ปั่นจักรยานลดได้ 15%

แต่พบว่าการเล่นกีฬาฟุตบอล รักบี้ หรือวิ่ง ไม่ได้ช่วยให้คนเล่นมีอายุยืนมากขึ้นกว่าปกติ

 

นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่าความแตกต่างอาจเกิดจากลักษณะสังคมที่ต่างกันไปของคนเล่นกีฬาแต่ละประเภท

โดยคนที่เล่นกีฬาอย่างเทนนิสและสควอช มักจะเป็นสมาชิกของสโมสรกีฬา จึงได้ทำกิจกรรมที่นอกเหนือจากการเล่นกีฬาร่วมกับสมาชิกคนอื่นๆ

หมายความว่าคนเหล่านี้ มีเครือข่ายสังคมที่ใหญ่ อีกทั้งยังสามารถเล่นกีฬาและทำกิจกรรมร่วมกับสโมสรต่อไปได้เมื่ออายุมากขึ้น สิ่งนี้มีประโยชน์ต่อร่างกายอย่างยิ่ง

ในทางตรงกันข้าม คนที่เล่นกีฬาประเภททีมอย่างฟุตบอลและรักบี้ในสมัยวัยรุ่น เมื่อสมาชิกในทีมแยกทางไปมีครอบครัวกันหมด หรือตนเองได้รับบาดเจ็บ ไม่สามารถเล่นกีฬานั้นได้อีก ก็มักจะไม่เปลี่ยนไปเล่นกีฬาชนิดอื่น

แต่กลายเป็นคนนั่งชมกีฬานั้นอย่างเดียว

 

ทฤษฎีหนึ่งบอกว่าอาจเกิดจากการที่นักกีฬาประเภททีม เช่นฟุตบอล รักบี้ เจออุปสรรคในการปรับตัวไปเล่นกีฬาชนิดใหม่เมื่อเลิกเล่นกีฬาเก่า อาจเล่นไม่เก่ง หรือไม่มีเพื่อนเล่น ทำให้ไม่สามารถออกกำลังกายได้สม่ำเสมอเหมือนสมัยที่ยังเล่นฟุตบอลหรือรักบี้กับทีม ร่างกายจึงไม่ได้รับประโยชน์อย่างต่อเนื่อง

งานวิจัยชิ้นนี้ตีพิมพ์ในวารสาร British Journal of Sports Medicine นำข้อมูลจากแบบสำรวจสุขภาพประจำปีของประเทศอังกฤษและสกอตแลนด์จำนวน 11 ชิ้นระหว่างปี 1994-2008 มาวิเคราะห์

โดยในแบบสำรวจถามผู้คนว่าตลอด 4 สัปดาห์ที่ผ่านมา ได้ทำกิจกรรมทางกายภาพมากน้อยขนาดไหน และกิจกรรมเหล่านั้นทำให้รู้สึกเหนื่อยหอบและเหงื่อโชกหรือไม่

ผลการสำรวจพบว่า มีผู้ตอบคำถามจำนวนไม่ถึงครึ่งที่ได้ออกกำลังกายตามเกณฑ์ที่แนะนำ คือ 150 นาทีต่อสัปดาห์ และในช่วงเวลาตลอดการศึกษา พบว่ามีคนเสียชีวิตทั้งหมด 8,790 คน ในจำนวนนี้ 1,909 คนเสียชีวิตจากโรคหัวใจและเส้นเลือดอุดตัน

นักวิจัยพบว่ากีฬาที่ใช้แร็กเก็ตทั้งหลาย นอกจากจะทำให้อายุยืนขึ้นแล้ว ยังช่วยลดโอกาสเสี่ยงเสียชีวิตด้วยโรคหัวใจและเส้นเลือดอุดตันถึง 56%

กีฬาว่ายน้ำช่วยลดโอกาสเสี่ยงได้ 41% ส่วนการบริหารร่างกาย เช่น แอโรบิก การเต้น และยิมนาสติก ลดโอกาสเสี่ยงเสียชีวิตด้วยโรคหัวใจได้ 36%

ในขณะที่กีฬาฟุตบอล รักบี้ และวิ่ง ไม่ได้ช่วยลดโอกาสเสี่ยงในระดับที่เห็นได้ชัดเจน

 

นักวิจัยเชื่อว่ากีฬาบางประเภท เช่น วิ่งหรือฟุตบอล จะได้รับผลกระทบจากฤดูกาลและภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลงตามกาลเวลา

หมายความว่าหากฝนตกหนักหรือมีหิมะตก ก็อาจเป็นเหตุให้นักกีฬาต้องหยุดพัก ไม่สามารถเล่นได้อย่างราบรื่นตลอดทั้งปี จึงไม่ได้รับประโยชน์จากการเล่นกีฬาในระยะยาวเท่ากับกีฬาอื่นๆ ที่มักจะเล่นกันในร่ม

อย่างไรก็ตาม นักวิจัยยอมรับว่าการศึกษาครั้งนี้ยังต้องให้เวลาเป็นเครื่องพิสูจน์อีกอย่างน้อย 10 ปีว่ากีฬาเช่นวิ่งและฟุตบอลจะให้ประโยชน์ในด้านสุขภาพและอายุยืนมากกว่านี้หรือไม่

เพราะคนที่เล่นกีฬาเหล่านี้ส่วนใหญ่ยังอยู่ในช่วงอายุน้อย ต่างจากนักกีฬาประเภทอื่นๆ ในการสำรวจที่อายุเลยช่วงวัยรุ่นไปแล้ว

และการศึกษาหลายชิ้นที่ผ่านมายังยืนยันว่า การวิ่ง ดีต่อสุขภาพหัวใจ

 

ดร.ไมก์ แนปตัน (Dr. Mike Knapton) รองผู้อำนวยการทางการแพทย์ของมูลนิธิหัวใจแห่งสหราชอาณาจักร (British Heart Foundation) บอกว่างานศึกษาชิ้นนี้ชี้ให้เห็นการปรับปรุงเหตุปัจจัยที่ทำให้คนเล่นกีฬามีอายุยืนขึ้น แต่เป็นการสังเกตจากกีฬาบางประเภทเท่านั้น

สำหรับบางคน แรงบันดาลใจที่จะเล่นกีฬาคือความเพลิดเพลินที่ได้รับจากกีฬานั้นๆ และมิตรภาพที่ดีจากการทำงานร่วมกันเป็นทีม

หากคุณชอบกีฬา อย่างวิ่งหรือฟุตบอล อย่าให้การศึกษาชิ้นนี้มาทำให้คุณหมดกำลังใจที่จะเล่นต่อไป

ดร.ทิม ชิโค่ (Tim Chico) อาจารย์วิชาโรคหัวใจและหลอดเลือด (Cardiovascular Medicine) มหาวิทยาลัยเชฟฟิลด์ (Sheffield University) เสริมว่า เราไม่ควรตีความงานศึกษาครั้งนี้แบบผิดๆ ว่าการวิ่งและกีฬาฟุตบอลไม่ได้ช่วยป้องกันการเกิดโรคหัวใจ

เพราะในการศึกษานี้ ทั้งนักวิ่งและนักฟุตบอลต่างมีอัตราการเสียชีวิตด้วยโรคหัวใจน้อย

นอกจากนี้ การศึกษาหลายๆ ชิ้นยังพบว่า นักวิ่งมีชีวิตยืนและมีอัตราการเจ็บป่วยด้วยโรคหัวใจน้อยเช่นเดียวกัน