นั่งดูพิธีเปิดโอลิมปิก ปารีสเกมส์ ทั้งที่ดูถ่ายทอดสดบางช่วงและติดตามคลิปวิดีโอในภายหลัง

เจ้าภาพฝรั่งเศส โชว์วิวัฒนาการ (แน่นอน ฝรั่งเศสมีบทบาท) ทั้งสังคม การเมือง วิทยาการ ศิลปะ แฟชั่น อย่างหลากหลาย

วิวัฒนาการเหล่านั้นบางส่วนไม่ราบรื่น

ผ่านความขัดแย้งที่รุนแรงตั้งแต่ตัดหัว ฆ่าหมู่ นองเลือด

แต่ฝรั่งเศสกล้านำเสนอโดยท้าทาย และไม่อยู่ในกรอบ

จนการแสดงบางชุดถูกประท้วงรุนแรง กรรมการโอลิมปิกต้องยอม “ถอด” วิดีโอชิ้นนั้นออกไป

แต่สิ่งที่ฝรั่งเศสนำเสนอก็กลายเป็นภาพจดจำไปแล้ว

 

เมื่อพูดถึงวิวัฒนาการแล้ว

หากเราติดตามคอลัมน์ Biology Beyond Nature ของ ภาคภูมิ ทรัพย์สุนทร

ที่นำประวัติศาสตร์อุตสาหกรรมไบโอเทค มานำเสนออย่างต่อเนื่อง

โดยเฉพาะเรื่องจีโนมมนุษย์

แม้จะเข้าใจยาก แต่หากเราเคี้ยวช้า-ช้า

เราก็จะสามารถติดตามโครงการจีโนมมนุษย์ (Human Genome Project) ได้อย่างมีรสชาติ

ด้วยเป็นโครงการยิ่งใหญ่ เทียบได้กับการส่งมนุษย์ไปเหยียบดวงจันทร์เลยทีเดียว

 

โครงการจีโนมมนุษย์เริ่มขึ้นเมื่อปี ค.ศ.1990

กำหนดระยะเวลาแล้วเสร็จใน 15 ปี

แต่ด้วยความทะเยอทะยานแข่งขันทั้งทางด้านความรู้ การค้า ทำให้มหาวิทยาลัยและศูนย์วิจัยจำนวนมากทั้งรัฐและเอกชน จากประเทศสหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร ฝรั่งเศส เยอรมนี ญี่ปุ่น และจีน

ทำให้โครงการสำเร็จในปี ค.ศ.2000 ใช้งบประมาณทั้งหมดราว 2.7 พันล้านเหรียญสหรัฐ หากเทียบมูลค่าสูงประมาณ 2 เท่า คือกว่า 5 พันล้านเหรียญ

แต่ก็ถือเป็นความแพงที่คุ้มค่า

แม้ว่าจะมีความขัดแย้งของภาคเอกชนและรัฐของอเมริกาที่แข่งขันการคิดค้นเรื่องนี้อย่างรุนแรงก็ตาม

ซึ่งก็สร้างความกังวลให้กับประธานาธิบดีบิล คลินตัน ที่อยากเห็นโครงการจีโนมมนุษย์จบลงแบบสวยๆ

จึงให้หัวหน้าโครงการจีโนมภาครัฐจากกระทรวงพลังงาน (DoE) เป็นกาวใจเชิญ 2 ฝ่ายมากินพิซซ่าเปิดวงเจรจาละลายพฤติกรรมคุยกันดีๆ อีกรอบ

และแล้ว 26 มิถุนายน ปี 2000 วันประวัติศาสตร์ของวงการจีโนมก็มาถึง

ในคอลัมน์ Biology Beyond Nature ของ ภาคภูมิ ทรัพย์สุนทร

นำบรรยากาศการสู่เส้นชัยจีโนมมนุษย์มาเล่าสู่กันฟัง

ประธานาธิบดีบิล คลินตัน เปิดแถลงข่าวใหญ่ที่ทำเนียบขาวร่วมกับนายกรัฐมนตรีโทนี่ แบลร์ ที่วิดีโอคอลข้ามมหาสมุทรแอตแลนติกมาจากลอนดอน ฉลองความสำเร็จขั้นต้นในการถอดรหัสจีโนมมนุษย์

โดยมีคู่ขัดแย้งจากโครงการจีโนมภาคเอกชนและภาครัฐยืนประกบซ้ายขวา

ว่ากันว่านี่คือการขอร้องแกมบังคับโดยผู้นำสูงสุดแห่งรัฐให้สองคู่กรณีในโครงการวิทยาศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งศตวรรษตกลงสงบศึก

พร้อมประกาศกึ่งมัดมือชกว่าศึกชิงจีโนมรอบนี้ทั้งสองฝ่าย “เสมอกัน”

ตัวแทนทูตจากเหล่าประเทศมหาอำนาจที่เข้าร่วมในโครงการจีโนมอย่างเยอรมนี ฝรั่งเศส ญี่ปุ่น และจีน นักการเมืองระดับสูง และเหล่าปูชนียบุคคลผู้บุกเบิกงานจีโนมถูกเชิญมาพร้อมหน้ากันในงานแถลงข่าว

“วันนี้เราได้เรียนรู้ภาษาที่พระเจ้าสร้างชีวิต

เราได้พรั่นพรึงต่อความซับซ้อน งดงาม และมหัศจรรย์ในของขวัญสุดศักดิ์สิทธิ์ของท่าน

ด้วยความรู้ใหม่ที่ลึกซึ้งนี้ มวลมนุษย์ได้เข้าใกล้พลังอำนาจใหม่อันไพศาล

พันธุศาสตร์จีโนมจะมีผลกระทบใหญ่หลวงกับชีวิตพวกเราและลูกหลานของพวกเราทุกคน มันจะปฏิวัติการวินิจฉัย ป้องกัน และรักษาโรคแทบทั้งหมดของมนุษย์” คือคำกล่าวในวันนั้นของ บิล คลินตัน

 

ในวันนี้วิวัฒนาการของวิทยาการจีโนมมนุษย์กำลังรุดหน้าไป

อย่างมีความหวัง

แต่ในท่ามกลางความหวังและก้าวหน้าดังกล่าว

ปริศนาหนึ่งที่ยังไม่ถูกเฉลย

นั่นคือ ทำไมยีนหรือดีเอ็นเอ อะไรที่ทำให้มวลมนุษยชาติกระทำรุนแรงและทำลายล้างต่อกันอย่างไม่หยุดยั้ง

ทำให้ในปารีสเกมส์ เราได้เห็นบทเรียนการเข่นฆ่าทำลาย

เคลียคลอกับเพลง IMAGINE อย่างย้อนแย้ง •

 

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022