คอลัมน์ประจำ

เบื้องหลังการถอนตัว ของโจ ไบเดน

ที่มามติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 26 กรกฎาคม - 1 สิงหาคม 2567
คอลัมน์ต่างประเทศ
เผยแพร่

หลายคนภายนอกสหรัฐอเมริกา มักคิดเอาว่า การเลือกตั้งผู้นำที่นั่นเป็นเรื่องที่เป็นอเมริกันจ๋าๆ คนนอกทั่วๆ ไปเอาไว้รอลุ้นกันในวันลงคะแนนกันอย่างเดียวดีกว่า แต่เอาเข้าจริง การเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาในปี 2024 นี้ กลับเต็มไปด้วยเหตุการณ์และสีสันให้ชวนติดตามอย่างยิ่ง

เพราะไม่กี่วันหลังจากตัวแทนพรรครีพับลิกันอย่าง โดนัลด์ ทรัมป์ ถูกลอบสังหาร โจ ไบเดน ประธานาธิบดีคนปัจจุบันที่เมื่อไม่นานมานี้ถูกยึดถือว่าเป็น “ตัวแทน” ของเดโมแครตชนิดไม่มีคู่ต่อสู้ กลับประกาศถอนตัวออกจากการชิงตำแหน่ง พร้อมสนับสนุนรองประธานาธิบดีของตนเองอย่าง คามาลา แฮร์ริส ให้กลายเป็นตัวแทนพรรคแทนที่

ไบเดนในวัย 81 ปี ประกาศดังกล่าวผ่านโซเชียลมีเดีย เอ็กซ์ เมื่อวันอาทิตย์ที่ 21 กรกฎาคมที่ผ่านมา ทั้งๆ ที่ก่อนหน้านั้น 23 วันเต็มๆ ไบเดนยืนกรานแข็งกร้าวมาตลอดว่า จะไม่ยกธงขาวรามือแน่นอน ไม่ว่าเพื่อนพ้องน้องพี่ภายในพรรคหรือคนอื่นๆ จะเรียกร้องกดดันมากแค่ไหนก็ตามที

กระทั่งถึงตอนเช้าวันเสาร์ที่ 20 กรกฎาคม ไบเดนที่อยู่ระหว่างพักการหาเสียงเพราะติดโควิด ยังบอกกับบรรดาคนสนิทอาวุโสทั้งหลายว่า การรณรงค์หาเสียงของตนจะยังคง “เดินหน้าเต็มตัว” ต่อไปแน่นอน

เกิดอะไรขึ้นในหลายชั่วโมงของคืนวันเสาร์ ที่นำไปสู่การตัดสินใจครั้งประวัติศาสตร์ครั้งนี้

 

แน่นอนว่ามีหลายอย่างเกิดขึ้นในช่วงเวลาดังกล่าว แต่ความเคลื่อนไหวที่สำคัญที่สุดกลับเป็นการมาเยือนของคนสนิทที่ใกล้ชิดไบเดนมายาวนานสองคน

สตีฟ ริกเชตติ ที่คุ้นเคยกับไบเดนมาตั้งแต่เมื่อครั้งยังเป็นวุฒิสมาชิก เดินทางมาถึงในวันศุกร์ ไมก์ โดนิลอน มาถึงบ้านพักของไบเดนเช้าวันเสาร์ ทั้งคู่เป็นคนสำคัญมากที่อยู่เบื้องหลังการสมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีของไบเดนทั้งในปี 2016 และ 2020 ที่ผ่านมา

ริกเชตติ กับ โดนิลอน เข้าร่วมประชุมกับประธานาธิบดีไบเดนในช่วงค่ำวันเสาร์ นั่งอยู่ห่างๆ จากผู้นำอเมริกันที่ผลการตรวจโควิดยังคงเป็นบวก ถ่ายทอดข้อมูลสำคัญๆ เกี่ยวกับการรณรงค์หาเสียงไปยังไบเดน ซึ่งรวมไปถึงการแสดงความกังวลจากบรรดา ส.ส.ร่วมพรรค และบรรดาผู้ทรงอิทธิพลของเดโมแครตทั้งหลาย

นอกจากนั้น ทั้งสองยังได้รายงานผลการทำโพลภายในของพรรค ที่ดำเนินการไปก่อนหน้านี้และเพิ่งมีผลลัพธ์กลับมาให้กับไบเดนพร้อมกับคนอื่นๆ อีกอย่างน้อย 3-4 คนในที่ประชุมได้รับรู้พร้อมกันไปด้วย

ไบเดนสอบถามผู้ที่เกี่ยวข้องหลายคำถาม นิ่งฟังคำตอบอย่างตั้งอกตั้งใจ ระหว่างการแลกเปลี่ยนข้อมูลหาเสียงทั้งหลายเหล่านี้

 

วันอาทิตย์ถัดมา คนใกล้ชิดที่อยู่ในบ้านพักจำได้ว่าเป็นเวลา 13.45 น. บรรดาผู้ใกล้ชิดที่ถูกเรียกเข้าพบ

สมทบด้วยอีกสองสามคน หนึ่งคือ จิลล์ ไบเดน สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่ง หนึ่งคือ แอนนี โทมาสซินี รองหัวหน้าคณะเจ้าหน้าที่ประจำทำเนียบขาว และอีกรายคือ แอนโทนี เบอร์นัล ผู้ช่วยประจำตัวสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่ง ทั้งสองรายเป็นคนสนิทที่ได้รับความไว้วางใจสูงมานานปี

พวกเขาได้รับแจ้งจากปากของไบเดน ว่า ได้ตัดสินใจในคืนที่ผ่านมาว่า จะยุติความคิดที่จะลงสมัครรับเลือกตั้งเพื่อดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีต่อไปเป็นสมัยที่สองไปแล้ว

พร้อมกับขอบอกขอบใจทุกๆ คนที่ช่วยเหลือเฟือฟายในการต่อสู้ของตนเองมาโดยตลอด

ไม่กี่นาทีต่อมา ก่อนหน้าที่บรรดาทีมรณรงค์หาเสียงส่วนใหญ่จะได้รับรู้ และก่อนหน้าที่จะแจ้งให้บรรดาคณะเจ้าหน้าที่ประจำทำเนียบขาวของไบเดนจะได้รับแจ้ง

ข้อความประวัติศาสตร์ที่แสดงถึงการตัดสินใจครั้งสำคัญที่สุดครั้งหนึ่งของไบเดนก็ปรากฏอยู่ในโซเชียลมีเดีย เอ็กซ์ แล้ว

 

ไม่ใช่ว่าไบเดนจะจำนนต่อข้อวิพากษ์วิจารณ์แสดงความวิตกกังวลที่มีมาแม้กระทั่งภายในพรรคด้วยกันเอง ซึ่งเกิดขึ้นมาตลอด 3 สัปดาห์เศษ หลังการดีเบตครั้งหายนะเมื่อเดือนมิถุนายน

ไม่ใช่เหตุผลจากการถอนตัวของบรรดาแกนนำผู้สนับสนุนทางการเงิน หรือจากผู้อาวุโสที่ทรงอิทธิพลภายในพรรค ที่เป็นปัจจัยหลักให้ไบเดนตัดสินใจช็อกแวดวงการเมืองอเมริกันดังกล่าว

เหตุผลสำคัญที่สุดจริงๆ คือรายงานผลการสำรวจความคิดเห็นภายในของทีมไบเดนเอง ที่นำมารายงานให้ได้รับทราบไม่กี่ชั่วโมงก่อนหน้า ที่ทำให้ไบเดนได้ตระหนัก และเชื่อเหมือนอย่างที่เดโมแครตส่วนใหญ่เชื่อมาโดยตลอดก่อนหน้านี้ว่า เขาไม่มีหนทางชนะการเลือกตั้งในเดือนพฤศจิกายนนี้อีกแล้วหลังดีเบตครั้งนั้น

ผลโพลดังกล่าว ซึ่งดำเนินการสำรวจในบรรดารัฐที่มีการแข่งขันกันสูงระหว่างเดโมแครตกับรีพับลิกันเมื่อหนึ่งสัปดาห์ก่อนหน้า และเป็นการสำรวจความคิดเห็นในพื้นที่หาเสียงสำคัญเป็นครั้งแรกในรอบ 2 เดือนของเดโมแครต แสดงให้เห็นว่า คะแนนนิยมของไบเดน ไม่เพียงแต่ตามหลังทรัมป์อยู่ห่างๆ ในรัฐที่มีการแข่งขันสูงทั้ง 6 รัฐเท่านั้น ยังแสดงให้เห็นด้วยว่า ไบเดนพ่ายแพ้แม้กระทั่งในพื้นที่อย่างรัฐเวอร์จิเนีย และนิวเม็กซิโก อันเป็นพื้นที่ซึ่งเดโมแครตเชื่อว่าพรรคไม่จำเป็นต้องทุ่มเทหาเสียงเลยแม้แต่น้อยด้วยอีกต่างหาก

ไบเดนกับจิลล์ สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งเห็นตรงกันว่า ต้องรักษามรดกทางการเมืองที่ดีของไบเดนเอาไว้ ไม่ต้องการเป็นคนที่ถูกปล่อยเกาะ หรือกลายเป็นสิงโตเขี้ยวเล็บกร่อนที่พาลฉุดลากเอาพรรคลงเหวพร้อมกันไปด้วย แต่ควรลงจากเวทีการเมืองอย่างทรงเกียรติ

การประกาศถอนตัวพร้อมกับสนับสนุน คามาลา แฮร์ริส ให้ก้าวขึ้นเป็นตัวแทนพรรคแทนตนของไบเดน นำพรรคเดโมแครตสู่เส้นทางต่อสู้ที่ถูกที่ควรอีกครั้ง

เพียงไม่ช้าไม่นาน แฮร์ริสก็กวาดคะแนนเสียงตัวแทนพรรคได้มากเกินพอ และขยับขึ้นมาสูสียิ่งขึ้นกับทรัมป์ ในการเลือกตั้งปีนี้ ถึงกับมีโพลของรอยเตอร์/อิปซอส ให้เธอมีคะแนนนิยมเหนือทรัมป์ไปแล้วด้วยซ้ำไป

คนที่ปวดหัวที่สุดในเวลานี้ไม่ใช่บรรดาเดโมแครตอีกต่อไปแล้ว แต่เป็นรีพับลิกันและตัวแทนพรรคอย่าง โดนัลด์ ทรัมป์ นั่นเอง