คอลัมน์ประจำ

เมื่อโลกเข้าสู่ยุค ‘การเมืองอำมหิต’

ที่มามติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 19 - 25 กรกฎาคม 2567
เผยแพร่

ไม่ว่าจะชอบหรือไม่ ความพยายามในการลอบสังหารโดนัลด์ ทรัมป์ อดีตประธานาธิบดี ที่เป็นตัวแทนของพรรครีพับลิกันในการเลือกตั้งครั้งใหม่ที่จะมีขึ้นในเดือนพฤศจิกายนปีนี้ ก็ส่งผลสะเทือนไปทั่วโลก ชนิดที่ทำให้ผู้เชี่ยวชาญหลายคนออกปากเป็นเสียงเดียวกันว่า อาจบางที เหตุการณ์ครั้งนี้สะท้อนให้เห็นถึงแบบแผนในระดับโลกที่ทวีจำนวนมากขึ้นในช่วงหลายปีที่ผ่านมา

คริสติน่า ลู ผู้สื่อข่าวของ Foreign Policy เขียนถึงประเด็นที่ว่านี้เอาไว้ ในรายงานเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม ชนิดที่นักการเมืองทุกคน ของทุกประเทศทั่วโลกควรหาอ่านมาทบทวนบทบาทของตนเอง

คริสติน่าชี้ว่า กรณีของทรัมป์ คือตัวอย่างของเหตุการณ์ “ล่าสุด” ของนักการเมืองที่ตกเป็นเหยื่อของความรุนแรงที่เพิ่มจำนวนมากขึ้นทั่วโลก

ตัวอย่างในอดีตในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมามีให้เห็นเป็นหางว่าว

โรเบิร์ต ฟิโก นายกรัฐมนตรีสโลวาเกีย ถูกลอบยิงเมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา

ในขณะที่อิมราน ข่าน นายกรัฐมนตรีปากีสถาน เผชิญสถานการณ์เดียวกันในเดือนพฤศจิกายน 2022

ในปี 2022 เช่นเดียวกัน คริสตีนา เดอ เคิร์ชเนอร์ รองประธานาธิบดีอาร์เจนตินา รอดชีวิตมาได้หวุดหวิด เพียงเพราะปืนในมือของมือสังหารเกิดขัดลำกล้อง

ในขณะที่ในเดือนมกราคมปีนี้ อี แจ-เมียง ผู้นำฝ่ายค้านเกาหลีใต้ถูกแทงได้รับบาดเจ็บ

ทำนองเดียวกับ แชร์ โบลโซนาโร อดีตประธานาธิบดีบราซิล ที่ถูกแทงในปี 2018

ที่ฮือฮาใกล้บ้านเรามากที่สุดคือการลั่นกระสุนสังหาร ชินโสะ อาเบะ อดีตนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น เมื่อปี 2022

ในขณะที่ที่ประเทศอังกฤษ โจ ค็อกซ์ นักการเมืองชื่อดังถูกสังหารในปี 2016

ส่วน เดวิด อาเมสส์ เสียชีวิตลงในปี 2021 เพราะเหตุรุนแรงทางการเมืองเช่นเดียวกัน

 

จาค็อบ แวร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการต่อต้านการก่อการร้ายจากสภาเพื่อกิจการระหว่างประเทศ เจ้าของหนังสือ Far-Right Terrorism in America ตั้งข้อสังเกตเอาไว้ว่า สิ่งที่เรากำลังได้เห็นกันอยู่ในเวลานี้ก็คือ ความพยายามลอบสังหารกำลังทวีจำนวนขึ้นอย่างต่อเนื่อง การเมืองกำลังเข้าสู่ยุคอำมหิตมากขึ้นทุกที แวร์บอกกับคริสติน่าเอาไว้ว่า

“นักการเมืองและบุคคลสำคัญทางการเมืองกำลังตกเป็นเป้ามากขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากประชาชนตัดสินใจว่าหีบบัตรและการเลือกตั้ง ไม่ใช่วิธีที่ดีที่สุดในการสะท้อนความคับข้องใจทางการเมืองออกมาอีกต่อไปแล้ว”

ที่น่าสนใจก็คือ สหรัฐอเมริกากลับเป็นหนึ่งในประเทศที่คุ้นเคยกับการลอบสังหารทางการเมืองมากที่สุดในโลก คริสติน่าชี้ว่า ประธานาธิบดีอเมริกัน 4 ราย ถูกลอบสังหารเสียชีวิตคาตำแหน่ง ไล่ตั้งแต่อับราฮัม ลินคอล์น, เจมส์ การ์ฟิลด์, วิลเลียม แมคคินลีย์ และจอห์น เอฟ. เคนเนดี

อีกหลายคนตกเป็นเหยื่อ แต่เอาชีวิตรอดมาได้ ไม่ว่าจะเป็น แฟรงกลิน ดี. รูสเวลต์, แฮร์รี ทรูแมน, เจอรัลด์ ฟอร์ด, โรนัลด์ เรแกน และจอร์จ ดับเบิลยู. บุช รายหลังนี้ถูกโยนระเบิดมือเข้าใส่ในระหว่างการเยือนทบิลิซี ประเทศจอร์เจีย

 

คริสติน่าหยิบยกงานวิจัยที่น่าสนใจมาแสดงไว้ชิ้นหนึ่ง นั่นคือ รายงานการวิจัยของ National Counterterrorism Innovation, Technology, and Education Center ที่พบว่า ในช่วง 10 ปีหลังมานี้ ภัยคุกคามต่อชีวิตของนักการเมืองอเมริกันเพิ่มจำนวนขึ้นอย่างต่อเนื่อง ควบคู่ไปกับ “การแตกแยกแบ่งขั้วทางการเมืองที่ยกระดับสูงขึ้นทั่วประเทศ”

รายงานชิ้นนี้ระบุว่า ในสหรัฐอเมริกา จำนวนบุคคลที่ถูกจับกุมและตั้งข้อหาว่าดำเนินการด้วยความรุนแรงทางการเมืองในช่วง 6 ปีหลังมานี้มีปริมาณขึ้นจากช่วง 4 ปีก่อนหน้าเกือบเท่าตัว ถึงขนาดที่จำนวนผู้ที่ถูกพิพากษาว่ากระทำความผิดจริง “พุ่งขึ้นสูงเป็นสถิติสูงสุดใหม่” ในปี 2023 และ 2024

บรูซ ฮอฟฟ์แมน ผู้เชี่ยวชาญด้านการต่อต้านการก่อการร้ายอีกคน เชื่อว่าสาเหตุสำคัญมาจาก “ความเคลือบแคลง และความไม่ไว้วางใจในรัฐบาล เพิ่มขึ้นถึงระดับสูงมากจนทำให้บุคคลทางการเมือง ถูกลดค่าลงจนแทบไม่เหลือความเป็นคน” นำไปสู่การตัดสินใจใช้ความรุนแรงแก้ปัญหาในที่สุด

ตัวอย่างที่ดีที่สุดในปีนี้ เห็นจะเป็นเม็กซิโก รายงานของ Integralia บริษัทที่ปรึกษาด้านความมั่นคง ระบุว่า ในการเลือกตั้งเม็กซิโกปีนี้ นักการเมืองถูกลอบสังหารเสียชีวิตมากถึง 37 ราย ทำลายสถิติเดิมเมื่อปี 2021 ซึ่งอยู่ที่ 36 รายได้สำเร็จ

แต่ถ้านับรวมเหตุการณ์รุนแรงทั้งหมดระหว่างการเลือกตั้ง จำนวนมากมายมหาศาลถึง 828 เหตุการณ์ในเทศกาลเลือกตั้งเม็กซิโกปี 2024 นี้

หลังเกิดเหตุลอบสังหารทรัมป์ จอห์น วูดค็อค สมาชิกสภาขุนนาง (สภาสูง) ของอังกฤษ ออกมาเตือนนักการเมืองทั่วโลกว่า เป็นเหตุการณ์ที่แสดงให้เห็นว่า นักการเมืองนั้นเปราะบางไม่มั่นคงเอามากๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศที่เลือกใช้การเมืองแบบเผชิญหน้า ข่มขู่ คุกคาม ซึ่งจะนำไปสู่ สภาวะ “เป็นพิษ” ทางการเมือง

ขณะที่จาค็อบ แวร์ เตือนว่า ควรถึงเวลาแล้วที่ทุกคนจะหันหน้าเข้าหากัน แล้วถามตัวเองว่า

นี่คือประเทศ คือสังคมที่เราต้องการสร้างไว้ให้ลูกหลานในอนาคตหรือไร!