
ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 5 - 11 กรกฎาคม 2567 |
---|---|
คอลัมน์ | Multiverse |
ผู้เขียน | ดร.บัญชา ธนบุญสมบัติ |
เผยแพร่ |
ในห้วงเวลาที่ประเด็นโลกร้อนทวีความเข้มข้นเรื่อยๆ จนถึงขนาดที่เลขาธิการสหประชาชาติ นายอังตอนียู กูแตรึช กล่าวไว้ในเดือนกรกฎาคม ค.ศ.2023 ว่า “The era of global warming has ended; the era of global boiling has arrived.” (ยุคโลกร้อนได้สิ้นสุดลง และยุคโลกเดือดได้มาถึงแล้ว) แถมมลภาวะต่างๆ ในสิ่งแวดล้อมก็ทวีความสำคัญ
จึงเป็นเรื่องจำเป็นที่เราควรจะเข้าใจ ‘สุขภาพ(ของ)โลก’ ตามหลักฐานที่ปรากฏ
แนวทางหนึ่งคือ การใช้โปรแกรม Earth ที่ https://earth.nullschool.net ซึ่งช่วยให้เห็นความซับซ้อนหลากหลายมิติในรูปแบบภาพเคลื่อนไหวอย่างมีสีสัน ไม่ว่าจะเป็นในอากาศ หรือในมหาสมุทร
ในอากาศ เช่น กระแสลม อุณหภูมิ และความชื้นสัมพัทธ์ ณ ระดับความสูงต่างๆ รวมทั้งฝุ่นผง และแก๊สบางอย่างที่สำคัญ เช่น คาร์บอนมอนอกไซด์ (CO) คาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) และซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2)
ในมหาสมุทร เช่น อุณหภูมิพื้นผิว และความผิดปกติของอุณหภูมิพื้นผิวมหาสมุทร
ผู้สร้างโปรแกรมนี้คือ คาเมรอน เบคคาริโอ (Cameron Beccario) โปรแกรมเมอร์ชาวอเมริกัน เขาประมวลข้อมูลต่างๆ จากแหล่งอ้างอิงที่เชื่อถือได้มาแสดงผลเป็นกราฟิก ฉายภาพโลกออกมาในลักษณะต่างๆ ในหลายรูปแบบ
ลองดูตัวอย่างต่อไปนี้กันครับ!

https://earth.nullschool.net/#current/wind/isobaric/250hPa/orthographic=-258.86,10.63,435
ตัวอย่างที่ 1 : กระแสลมกรด
เลือกเมนู : Mode = Air; Animate = Wind; Height = 250hPa
ภาพที่แสดงกระแสลมกรดอันน่าตื่นตาตื่นใจแล้วที่ระดับความสูงประมาณ 10.5 กิโลเมตร
ผลลัพธ์ : ภาพแสดงกระแสลมกรดในวันที่ใช้โปรแกรม (ภาพที่ 1 แสดงข้อมูลวันที่ 12 มิถุนายน ค.ศ.2024 เวลา 14.00 น.) นอกจากนี้ ยังอาจคลิกที่ตำแหน่งต่างๆ เพื่อดูทิศทางลมและอัตราเร็วได้ด้วย

https://earth.nullschool.net/#current/ocean/surface/currents/overlay=sea_surface_temp_anomaly/orthographic
ตัวอย่างที่ 2 ความผิดปกติของอุณหภูมิพื้นผิวของมหาสมุทรแปซิฟิก
เลือกเมนู : Mode = Ocean; Animate = Currents; Overlay = SSTA (ย่อมาจาก Sea Surface Temperature Anomaly)
ผลลัพธ์ : ภาพแสดงความผิดปกติ (anomaly) ของอุณหภูมิพื้นผิวของมหาสมุทรแปซิฟิกในวันที่ใช้โปรแกรมนำข้อมูลมาประมวลผล ภาพแสดงข้อมูลวันที่ 10 มิถุนายน ค.ศ.2024 เวลา 19.00 น. ทั้งนี้ วันดังกล่าวอยู่ในช่วงคอยเฝ้าจับตาลานีญา (La Nina Watch)

https://earth.nullschool.net/#current/chem/surface/level/overlay=so2smass/patterson
ตัวอย่างที่ 3 การกระจายของซัลเฟอร์ไดออกไซด์
เลือกเมนู : Mode = Chem; Overlay = SO2sm; Projection = P
ผลลัพธ์ : ภาพแสดงซัลเฟอร์ไดออกไซด์บริเวณใกล้พื้นผิวในบริเวณต่างๆ ในวันที่ใช้โปรแกรมนำข้อมูลมาประมวลผล ภาพแสดงข้อมูลวันที่ 12 มิถุนายน ค.ศ.2024 เวลา 14.00 น.

https://earth.nullschool.net/#current/ocean/surface/currents/orthographic=-279.40,13.60,1739
ตัวอย่างที่ 4 กระแสน้ำอากัลลัส
เลือกเมนู : Mode = Ocean; Animate = Currents; Overlay = Currents
ผลลัพธ์ : ภาพแสดงกระแสน้ำอากัลลัส (Agulhas – ถ้าเป็นภาษาโปรตุเกสออกเสียงว่า อากูเลียส) จากข้อมูลล่าสุด ภาพแสดงข้อมูลเมื่อวันที่ 5 มิถุนายน ค.ศ.2024 เวลา 07.00 น.
กระแสอากัลลัสเป็นกระแสน้ำขอบด้านตะวันตกของมหาสมุทรอินเดียใต้ไหลลงไปทางทิศใต้ บริเวณชายฝั่งตะวันออกของแอฟริกา ตั้งแต่ละติจูด 27 องศาใต้ ถึง 40 องศาใต้

https://earth.nullschool.net/#2015/09/27/1500Z/particulates/surface/level/overlay=suexttau/orthographic=-234.94,22.92,1707
ตัวอย่างที่ 5 ไต้ฝุ่นตู้เจวียนและมลพิษซัลเฟต
เลือกเมนู : Control = Choose Date (ภาพสี่เหลี่ยมแสดงปฏิทิน) จากนั้นเลือกวันที่ 27 กันยายน 2015 คลิก OK; Mode = Air; Animate = Wind; Height = Sfc; Mode = Particulates; Overlay = SO4ex
ผลลัพธ์: ภาพแสดงพายุไต้ฝุ่นตู้เจวียน (Dujuan) และมลพิษซัลเฟต เมื่อวันที่ 27 กันยายน ค.ศ.2015 เวลาท้องถิ่น 22.00 น.
นอกจากจะเห็นตำแหน่งและขนาดของพายุแล้ว จุดน่าสนใจคือ กระแสลมของพายุหมุนได้หอบมลพิษซัลเฟตหมุนเวียนและแผ่กระจายออกไปในพื้นที่กว้าง
ตัวอย่างที่ 5 นี้แสดงให้เห็นว่าเราสามารถใช้โปรแกรม Earth ย้อนกลับไปศึกษาข้อมูลในอดีตได้ด้วย และจากการทดลองใช้โปรแกรม ผมทดลองพบว่าข้อมูลเก่าที่สุดคือ ราวเดือนพฤศจิกายน ค.ศ.2013
คุณผู้อ่านที่สนใจวิธีคิด-วิธีสร้างโปรแกรมนี้ สามารถฟังได้จากคุณคาเมรอน เบคคาริโอ ที่ https://www.youtube.com/watch?v=OLSmNZm1e0k หรือค้นคำว่า Cameron Beccario Earth ในอินเตอร์เน็ตครับ
สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj
— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022