ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 28 มิถุนายน - 4 กรกฎาคม 2567 |
---|---|
คอลัมน์ | กาแฟดำ |
ผู้เขียน | สุทธิชัย หยุ่น |
เผยแพร่ |
อย่าคิดว่าผมฝันกลางวัน
อย่านึกว่าผมละเมอเพ้อพกขึ้นมากลางดึก
ผมยืนยันว่าสติสัมปชัญญะยังอยู่ครบถ้วน
และมีความ “ทะเยอทะยาน” ในฐานะพลเมืองไทยที่ต้องการเห็นประเทศชาติพ้นจาก “กับดัก” มากมายก่ายกองที่เป็นอุปสรรคขัดขวางความเจริญก้าวหน้าของประเทศชาติอยู่ขณะนี้
ผมยังไม่ได้ฝันหวานว่าเรากำลังเข้าสู่ยุคพระศรีอารย์
ในฐานะพลเมืองเต็มขั้นของประเทศนี้ ผมไม่ได้เรียกร้องเกินไปใช่ไหมหากจะสมมุติว่าวันหนึ่งข้างหน้าในอนาคตที่พอจะมองเห็นได้ (โดยไม่ต้องรอถึงชาติหน้าตอนมืดค่ำ) ประเทศไทยจะเป็นสังคมที่ปราศจากการฉ้อราษฎร์บังหลวง?
เพราะบางทีการปลอบใจตัวเองของคนไทยก็อาจจะอยู่ที่การสมมุติสถานการณ์ที่ผู้คนคิดว่าควรจะเกิดหรืออยากให้เกิดในบ้านเมืองนี้มันเกิดขึ้นได้จริง
เช่น สมมุติว่าประเทศไทยปราศจากการฉ้อราษฎร์บังหลวงจริงๆ
พอคิดได้อย่างนั้นก็เริ่มจินตนาการต่อว่า ประเทศเราจะเป็นอย่างไรหากไร้เสียซึ่งเรื่องฉ้อฉลโกงบ้านโกงเมืองจริงๆ
ไม่ใช่เพียงแค่คำประกาศเป็นนโยบายบนกระดาษที่ไม่มีใครเชื่อว่าจะเกิดขึ้นได้จริง

สิ่งแรกที่คิดได้ก็คือหากบ้านเมืองนี้สะอาดสะอ้านปราศจากเรื่องสินบนเล่นเส้นเล่นพรรคเล่นพวก บางคนอาจจะบอกว่าดูจะเหมือนเราอยู่ในอาณาจักรแห่งเทพนิยาย
ถ้าไร้คอร์รัปชั่น หน้าตารัฐบาลจะเป็นเช่นไร?
ลองจินตนาการถึงโลกที่นักการเมืองรักษาสัญญาจริงๆ ไม่ตระบัดสัตย์ พูดจริงทำจริง
พอถูกจับได้ว่าพูดจาโกหกมดเท็จก็จะไม่อ้างว่า “นั่นมันคือการหาเสียงต่างหาก”
ณ ประเทศไทยเช่นว่านี้เราจะไม่ได้ยินคำมั่นสัญญาก่อนการเลือกตั้งเกี่ยวกับการลดภาษี การดูแลสุขภาพที่ดีขึ้น และสันติภาพโลกอีกต่อไป
ในชาติที่ไร้พฤติกรรมทุจริตประพฤติมิชอบของเรา นักการเมืองคือผู้มีคุณธรรมที่พร้อมรับใช้สาธารณชนด้วยการเสียสละทุ่มเทมุ่งมั่น
การรณรงค์หาเสียงจะเปลี่ยนจากการแข่งขันที่สับสนวุ่นวายไปสู่การอภิปรายอย่างรอบด้านว่าด้วยนโยบายและวิสัยทัศน์
แทนที่จะใส่ร้ายป้ายสีแก่กัน ผู้อาสามารับใช้ประชาชนจะถกแถลงนโยบายและแผนงานสาธารณะที่มุ่งเน้นไปในทิศทางเพื่อสังคมที่ดีขึ้น
ผู้มีสิทธิเลือกตั้งก็ไม่ต้องกัดฟันทำใจต้องเลือกระหว่าง “ผู้สมัครที่เลวร้ายน้อยกว่าอีกคนหนึ่ง” (เพราะชั่วร้ายเหมือนกัน) อีกต่อไป
ตรงกันข้ามในประเทศไทยที่ไร้คอร์รัปชั่นนั้น ประชาชนสามารถเลือกคนดีที่สุดที่มีคุณสมบัติตรงตามที่สาธารณะชนคาดหวัง
นั่นหมายความว่าเราจะมีทางเลือกจากกลุ่มคนดีและเสียสละ มิใช่จำใจต้องหย่อนบัตรให้ “คนเลวน้อยกว่า” อย่างที่เห็นและเป็นอยู่ตลอดเวลาที่ผ่านมา
เพราะเมื่อบ้านเมืองสะอาดสะอ้าน คนดีคนเก่งก็จะพร้อมใจเข้ามาทำงานการเมืองกันอย่างทุ่มเทจริงจัง
หากเราได้ระบบการเมืองที่ไม่ยอมรับการฉ้อฉลโกงกิน โครงการดีๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อประชาชนก็จะได้รับงบประมาณอันเหมาะควร
ไม่ถูกนักการเมืองชั่วร้ายแอบยักยอกงบประมาณเข้ากระเป๋าตัวเอง
โครงการดีๆ ที่ตอบโจทย์ของชาวบ้านก็จะไม่ประสบกับความล่าช้าและถูกชักเปอร์เซ็นต์ระหว่างทางจนเหลือแต่กระดูก
อีกทั้งโครงสร้างพื้นฐานจะเกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลโดยคำนึงถึงเงินทุกบาททุกสตางค์
ในประเทศไทยที่ไร้การเบียดบังงบประมาณโดยนักการเมืองชั่วร้าย เศรษฐกิจจะเจริญรุ่งเรือง ธุรกิจต่างๆ จะแข่งขันกันอย่างเท่าเทียมกัน
จะเป็นเศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรมและคุณภาพ มากกว่าการติดสินบนและข้อตกลงใต้โต๊ะ
จะไม่มีคำว่า Know Who สำคัญกว่า Know How
ในประเทศไทยเช่นนี้ สตาร์ตอัพและธุรกิจขนาดกลางและเล็กจะเจริญรุ่งเรือง
ไม่ถูกจำกัดด้วยกฎเกณฑ์ของระบบราชการหรือความจำเป็นที่ต้องถูกรีดไถและข่มขู่คุกคามหากไม่ยอมทำตามคำเรียกร้องของเหล่าบรรดานักการเมืองและข้าราชการฉ้อฉล
สังคมไทยในโลกสมมุตินี้จะปกครองด้วยระบบคุณธรรมที่วัดกันด้วยความรู้ความสามารถ
การทำงานหนัก ไม่ใช่การวิ่งเต้นและวิ่งหาผู้มีบุญบารมีจะเป็นกุญแจสู่ความสำเร็จที่น่าภาคภูมิ
ในสังคมเช่นนี้ องค์กรขนาดใหญ่ก็จะมุ่งเน้นไปที่การเติบโตที่ยั่งยืนมากกว่าทำกำไรระยะสั้นจากการใช้หลักปฏิบัติที่ละเมิดหลักจรรยาบรรณ
หากเราได้สังคมที่ไร้การเรียกร้องสินบนใต้โต๊ะ เราก็จะสามารถขจัดการปล้นชาติของนักการเมืองจะส่งเสริมให้เกิดการกระจายความมั่งคั่งอย่างเท่าเทียมกันมากขึ้น
และความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจจะลดน้อยถอยลงเพราะจะมีการจัดสรรทรัพยากรอย่างยุติธรรม
ทุกคนจะมีโอกาสในสังคมที่เปิดกว้างให้กับคนทุกภาคส่วน
เศรษฐกิจไทยจะเติบโตอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน
เพราะประชาชนมีความไว้วางใจในผู้ปกครอง
การลงทุนทั้งในประเทศและต่างประเทศก็จะเฟื่องฟูเพราะความโปร่งใสและการตรวจสอบได้เป็นเสาหลักของการตัดสินใจลงทุนเพื่อผลตอบแทนที่เป็นธรรมและกระจายไปสู่คนทุกหมู่เหล่าอย่างเท่าเทียมเสมอภาค
สมมุติต่อไปว่าเมื่อประเทศมีระบบโปร่งใสแล้วระบบกฎหมายและกระบวนการยุติธรรมเป็นที่ประจักษ์แล้ว เราก็คงไม่ต้องกังวลว่าจะมีกรณี “ถุงขนม” หล่นหายในที่ต่างๆ
ประชาชนก็มีความมั่นใจว่าคดีต่างๆ จะถูกตัดสินตามพยานหลักฐานอย่างตรงไปตรงมา
ผู้คนก็เชื่ออย่างจริงใจได้ว่าคุกไม่ได้มีไว้ขังคนจนเท่านั้น
คนรวยและผู้มีอำนาจก็จะไม่มีข้อได้เปรียบที่อยุติธรรมอีกต่อไป
ทุกอย่างในกระบวนการยุติธรรมจะตัดสินด้วยทักษะและความทุ่มเทมากกว่าเส้นสายและอำนาจเงิน
นั่นแปลว่าระดับความไว้วางใจของสาธารณชนต่อระบบกฎหมายจะเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
สังคมจะเชื่ออย่างสนิทใจว่าความยุติธรรมไม่เพียงเป็นเรื่องที่เป็นไปได้เท่านั้น
แต่ยังมีหลักประกันอย่างหนักแน่นมั่นคงอีกด้วย
เมื่อกระบวนการยุติธรรมได้รับการฟื้นคืนสู่ความน่าเลื่อมใสศรัทธา
เรือนจำก็จะเป็นที่กักขังผู้ที่มีความผิดอย่างแท้จริง
คุกจะไม่ใช่เป็นสถานที่สำหรับคนไร้อำนาจเงินที่จะจ้างทนายความเก่ง
ที่คุมขังก็จะไม่ใช่เอาไว้สำหรับผู้ถูกตัดสินลงโทษอย่างไม่ยุติธรรม
และเมื่อถึงจุดนั้น ระบบการฟื้นฟูผู้กระทำผิดจะได้รับความสำคัญมากกว่าการลงโทษ
นำไปสู่สังคมที่ยุติธรรมและมีมนุษยธรรมมากขึ้น
ในสังคมที่ปราศจากการทุจริต บริการสาธารณะจะมีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่
การศึกษา การดูแลสุขภาพ และบริการทางสังคมจะดำเนินงานด้วยศักยภาพสูงสุด
ปราศจากผลกระทบจากการกัดกร่อนของการรับสินบนและความไร้ประสิทธิภาพ
ครูจะได้รับการว่าจ้างตามคุณสมบัติและความหลงใหลทุ่มเทต่อการศึกษา
ไม่ใช่เพราะต้องจ่ายสินบนหรือมีญาติอยู่ในฝ่ายบริหาร
โรงเรียนจะได้รับทุนสนับสนุนอย่างเหมาะสมและพอเพียง
จะมีการจัดสรรทรัพยากรอย่างยุติธรรมและโปร่งใส
เด็กทุกคนไม่ว่าจะมีภูมิหลังอย่างไร จะมาจากครอบครัวยากดีมีจนอย่างไรก็จะสามารถเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพ ซึ่งเป็นรากฐานสำหรับอนาคตที่สดใส
ระบบการรักษาพยาบาลจะเป็นสัญญาณแห่งประสิทธิภาพและความเห็นอกเห็นใจ
แพทย์และพยาบาลจะถูกเลือกจากทักษะและความทุ่มเท และผู้ป่วยจะได้รับการดูแลอย่างดีที่สุด
โครงการริเริ่มด้านสาธารณสุขจะได้รับการปฏิบัติอย่างมีประสิทธิผล โดยมีทรัพยากรเข้าถึงผู้ที่ต้องการมากที่สุด
บริการสังคมจะแข็งแกร่งและเข้าถึงได้ โดยเป็นเครือข่ายความปลอดภัยสำหรับผู้เปราะบางโดยไม่จำเป็นต้องจ่ายเงินใต้โต๊ะ
การไร้ที่อยู่และความยากจนจะลดลงอย่างเห็นได้ชัดเมื่อทรัพยากรได้รับการนำทางไปยังจุดที่ต้องการมากที่สุด
ผมไม่ได้ฝันไปใช่ไหมครับ?
ผมไม่ได้เรียกร้องมากเกินไปใช่ไหมครับ?
ผมเป็นคนไทยที่เรียกร้องอย่างมีเหตุมีผลใช่ไหมครับ?
ถ้าอย่างนั้น อ่านต่อสัปดาห์หน้าครับ
สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj
— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022