ใส่บ่าแบกหาม/พรพิมล ลิ่มเจริญ

It”s Only the End of the World

เธอจ๊ะ

ไม่รู้มาก่อนเลยว่าหนังเรื่องนี้เป็นหนังได้รางวัล ได้รางวัลจากเทศกาลหนังเมืองคานส์ ได้รางวัลจากการประกวดภาพยนตร์ประเทศแคนาดา และอีกนานาเทศกาล

ด้วยความที่มันเป็นหนังชีวิตครอบครัว เป็น universal theme สร้างจากบทละครชื่อเดียวกัน เขียนบทและกำกับการแสดงโดย Xavier Dolan เป็นชาว Quebec ที่เขาเรียก Quebecois อ่านว่า เคว เบ คัว

ฉันชอบชื่อเรื่องน่ะ มันเก๋ไก๋ถูกใจฉัน It”s Only the End of the World ชื่อเดิมที่เป็นภาษาฝรั่งเศสยิ่งเก๋ Juste la fin du monde

เธอลองอ่านดังๆ สิ มันไพเราะอ่อนหวานปานว่าจะเป็นหนังรัก

โดแลนเกิดปี ค.ศ.1989 อายุยังน้อยมาก ยังไม่ 30 ปีดีเลย ฝีมือท่วมท้นล้นเหลือจนเหงื่อไหลแล้ว สมัยเด็กเป็นนักแสดง โตมาเป็นผู้กำกับฯ คนเขียนบท คนตัดต่อ ออกแบบเสื้อผ้า และพากย์เสียงก็ยังได้

นักแสดงที่ได้มาแสดงเรื่องนี้ก็ระดับฝีมือเหมือนกัน อันได้แก่ Gaspard Ulliel, Nathalie Baye, Marion Cotillard, L?a Seydoux และ Vincent Cassel เห็นหน้าปุ๊บเธอต้องร้องอ๋อปั๊บ เพราะหลายๆ คนข้ามฝั่งมาแสดงหนังฮิตๆ ฮอลลีวู้ด

แต่เรื่องนี้ เขาฉีกบทไปทิศทางใหม่ๆ กัน

อย่าง Marion Cotillard เรื่องนี้มาแสดงคนไม่มั่นใจในตัวเองเอาเสียเลย พูดจาอากัปกิริยาเงอะงะ จนรำคาญใจกันได้ง่ายๆ ถ้าไม่ระวัง

เรื่องก็เริ่มที่พระเอกของเรา Louis

There I was, after 10 years

well, 12, to be precise…

So, after twelve years of absence

10 ปีผ่านไป แล้วผมก็มา

ที่ถูกต้องคือ 12 ปี

สิบสองปีที่หายไป

ลูอิสจากบ้านไปตั้ง 12 ปีแล้ว

and in spite of my fear,

I was going to visit them.

ทั้งๆ ที่กลัวอยู่นี่

ผมก็กำลังไปเยี่ยมพวกเขา

ทำไมลูอิสจากบ้านไป? ใครคือพวกเขา?

เขาก็ไม่ได้บอกตรงๆ หนังเรื่องนี้สนุกดีตรงที่ไม่บอกอะไรตรงๆ ให้เราหัดสังเกต ให้เราหัดหาความหมายและนัยยะที่ซ่อนอยู่ในหนัง มีพื้นที่ให้เราสร้างชุดความเข้าใจของตัวเองได้ และไม่ปวดหัว

ใช่ไหมๆ เธอว่าไหม หนังเมืองคานส์ เหมือนหนังสือรางวัลซีไรต์ ไม่ค่อยอ่าน ชอบทำฉันปวดหัวจี๊ดๆ

คำถามแรก ทำไมต้องไป?

In life, there are a number of motivations

that are no one”s business,

that force you to leave,

without looking back.

ชีวิตเรามีแรงกระตุ้นมากมาย

ที่ไม่ใช่ธุระกงการอะไรของใคร

ที่จะมาบังคับเราให้ไป

โดยไม่มองกลับมา

คำถามที่ 2 ทำไมไปแล้วไม่ไปลับ ทำไมกลับมา?

And there are just as many motivations

that force you to return.

เรามีแรงกระตุ้นมากมายอีกพอกัน

ที่บังคับเราให้กลับหวนคืนมา

ความจริงคือ ลูอิสเป็นคนเขียนบท เป็นเกย์ เป็นคนอายุ 34 ปี และเป็นโรคร้ายกำลังจะตาย

ลูอิสเลยตั้งใจจะกลับมาบอกครอบครัวเรื่องนี้

กลับมาไม่ยาก ยากตรงจะบอกตอนไหนดี เขาดีใจกันมากมาย โดยเฉพาะน้องสาว ดีใจเป็นหนักเป็นหนาได้เจอพี่ชาย

The cab must”ve cost you an arm.

I said I”d pick you up.

แท็กซี่แพงหูฉี่เลยสินี่

บอกแล้วว่าไปรับให้ก็ได้

มีรถยนต์เป็นของตัวเองแล้ว อยากบริการพี่ชายที่ไม่ได้เจอกันมานานแสนนาน

cost an arm น่าจะมาจากเต็มๆ ว่า cost an arm and a leg หมายถึง แพงมากๆ ความหมายเหมือน cost a small fortune

แม่รีบมาร่วมวงสนทนา แต่อ้าว! แม่พูดซ้ำทำไม? ลูกสาวหงุดหงิดใส่เลย

The cab must”ve cost you a pretty penny!

ค่าแท็กซี่ต้องแพงแย่เลยสิเนี่ย!

cost (somebody) a pretty penny หมายถึง แพงมาก

แล้วก็ยังมี Antoine พี่ชาย และ Catherine พี่สะใภ้ (ที่ มารีญง คอติยาร์ด แสดง)

ก็ได้แคเธอรีนนี่แหละ ที่คอยดำเนินการสร้างบทสนทนาไปเรื่อยๆ แล้วก็จะโดนตัดบทอยู่ร่ำไป โดนแม้แต่จากสามีตนเอง ตอนหนึ่งเล่าเรื่องลูกๆ อยู่ดีๆ หันไปถามสามีๆ แบบชักชวนให้ร่วมสนทนา จำได้ไหมจ๊ะอองตวน? จำได้ไหมจ๊ะ?

No! I love forgetting

the most important things in my life!!

ไม่ได้! ฉันชอบลืมนักแหละ

เรื่องสำคัญๆ ที่สุดในชีวิตเนี่ย!!

อ้าว! ประชดนั่นเอง!! ประชดทำไม ว่าแต่?

Tell him, please.

He”s all ears.

เล่าเลย เล่าสิ

เขาอยากฟังจะตายอยู่แล้ว

be all ears หมายถึง รอฟังอย่างใจจดใจจ่อ รอฟังอย่างตั้งใจมากๆ

อองตวนไม่ประชดสั้นๆ ด้วยนะ มีหลาย “ดอก” พร้อมยิงลงมาในวงสนทนา

It sucks that you left.

For me, for her, Antoine.

For you too, right?

พี่จากไปมันห่วยแตก

สำหรับฉัน แม่ อองตวน

แล้วพี่เองด้วยใช่ไหม?

พี่ไม่ตอบ เห็นแล้วปวดใจที่พี่ไม่ตอบ ไม่ได้แย้ง เพราะการจากไปมันไม่ได้ห่วยสำหรับพี่หรือเปล่า?

แม่ พี่ชาย น้องสาว หรือแม้แต่พี่สะใภ้ ดูมีเรื่องราว แล้วจะบอกข่าวพวกเขาอย่างไร เรื่องป่วยใกล้ตาย

I”ve been here for an hour,

I can”t just shove it in their face.

ผมมาได้ชั่วโมงเดียว

ผมโยนใส่พวกเขาไม่ได้หรอก

shove it in (someone”s) face เป็นสำนวนไม่สุภาพ มีนัยยะว่าเราไปดูถูกดูหมิ่นเขา หรือไม่ก็ไปทำให้เขาโกรธแบบไม่ใช่เรื่อง เขาอยู่ของเขาดีๆ

มันเป็นหนังชีวิตนะ ภาพสวย มุมกล้องแสนงามเต็มไปด้วยความหมาย ไดอะล็อกเสมือนเหตุการณ์จริง

ชอบพี่ผู้กำกับฯ ตอนได้รางวัลเมืองคานส์แกโดนพวกนักข่าวโห่เพราะไม่เห็นด้วย พี่ผู้กำกับฯ แกตอบโต้ไปด้วยคำคมของ Anatole นักประพันธ์ชาวฝรั่งเศส I prefer the madness of passion to the wisdom of indifference. ผมชอบความบ้าคลั่งแห่งความรู้สึกอันแรงกล้ามากกว่าปัญญาแห่งความชาเฉย เป็นไงเล่า เท่ไหม? ต้องใจกว้างแบบนี้ถึงจะอยู่ยั้งยืนยง เขาฉลาด หนังเขาถึงลึกซึ้งได้ขนาดนี้ และพี่นายกรัฐมนตรี Justin Trudeau แกทวีต “You”ve made us proud again, Xavier” เป็นฉัน ฉันก็ดีใจแล้วแหละ

หนังรางวัลดูแล้วไม่ปวดหัว เป็นหนังครอบครัวปกติ ไม่ได้รักกันมากนัก แต่ก็ไม่เกลียดกัน ฉันชอบ

ฉันเอง