คอลัมน์ประจำ

หนังสือเรียนสำหรับเด็ก เล่มสาม (๑)

ที่มามติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 22 - 28 มีนาคม 2567
เผยแพร่

บทความพิเศษ | ฟ้า พูลวรลักษณ์

 

หนังสือเรียนสำหรับเด็ก เล่มสาม (๑)

 

๑

นานมาแล้ว มนุษย์เชื่อว่า จักรวาลถูกควบคุมโดยพระเจ้า

แต่เมื่อสองพันกว่าปีก่อน มีการตื่นตัวในแผ่นดินกรีก มีคนเห็นว่า

๑ ทุกสิ่งทุกอย่างถูกสร้างด้วยอะตอม

๒ ทุกชีวิตเกิดมาจากสิ่งที่เรียบง่ายกว่า

๓ เชื้อโรคไม่ได้เกิดจากภูตผีปีศาจ

๔ โลก เป็นดาวเคราะห์ดวงหนึ่งหมุนรอบดวงอาทิตย์

๕ ดวงดาว อยู่ห่างไกลจากเรามาก

Cosmos ได้เริ่มแยกตัวออกจาก Chaos

๒

แล้วสองพันกว่าปีก่อน มีคนเห็นว่า จักรวาลนี้สามารถรู้ได้ เข้าใจได้ เพราะมันแสดงโครงสร้างภายใน ที่มีระเบียบ แบบแผน มีความสม่ำเสมอ สามารถถูกเปิดเผยความลับ

มีกฎ ที่จักรวาลนี้ต้องทำตาม

มันเริ่มต้นขึ้นที่ Ionia อาณานิคมเล็กๆ ของกรีก

๓

คำถามคือ ทำไมต้องเป็นที่ Ionia ดินแดนเล็กๆ ทำไมไม่เป็นที่เมืองจีน หรืออินเดีย หรือ Babylonia หรือ Mesoamerica ทำไมไม่เกิดขึ้นในอาณาจักรใหญ่โต

เมืองจีน มีสังคมที่อนุรักษ์เกินไป

อินเดีย แม้ว่าจะร่ำรวย และมีวัฒนธรรมอันยาวนานในทางคณิตศาสตร์ แต่พวกเขาหมกมุ่นอยู่ในวงจรที่ไม่สิ้นสุดของการเกิดและตาย การตายแล้วเกิดใหม่ เกี่ยวกับดวงวิญญาณ จักรวาลของพวกเขามีอายุเป็นอนันต์ เกิดดับเป็นอนันต์

ทำไมชาว Maya หรือ Aztec ไม่สามารถเรียนรู้ได้ แม้พวกเขาจะมีความก้าวหน้าทางดาราศาสตร์ แต่พวกเขาไม่มีความรู้ทางกลศาสตร์ พวกเขาไม่สามารถสร้างแม้แต่ล้อรถ

๔

แต่ชาว Ionian ได้เปรียบพวกเขาเป็นชาวเกาะ โดดเดี่ยว ไม่สมบูรณ์ สืบพันธุ์บนความหลากหลาย มีเกาะเล็กๆ มากมาย มีระบบการเมืองที่แตกต่าง ไม่มีจุดศูนย์กลางแห่งอำนาจ มีความอยากรู้อยากเห็น มีอิสระในการสืบหาความจริง อยู่บนทางแยกของอารยธรรม พวกเขาจึงเหมือนอินเตอร์เน็ตน้อยๆ

ที่ Ionia การเรียนหนังสือ ไม่ได้ถูกผูกขาดโดยนักบวช อำนาจในทางการเมือง อยู่ในมือของพ่อค้า ซึ่งให้ค่าแก่เทคโนโลยี มีการปฏิสนธิข้ามอารยธรรม ของหลากหลายทวีป มีการเผชิญหน้าของหลายความคิด ภาษา พระเจ้าที่แตกต่าง มีคนเริ่มสงสัยว่า เราอาจเรียนรู้ความจริงได้ โดยไม่ต้องมีพระเจ้า

วิทยาศาสตร์เกิดใน Ionia ในช่วงปี ๖๐๐ ถึง ๔๐๐ BC

ซึ่งเป็นช่วงพุทธกาล

 

๕

เส้นทางของวิทยาศาสตร์

Thales

Euclid

Newton

วิทยาศาสตร์มีเส้นทางของมัน

เป็นเส้นตรง

๖

Pythagoras เชื่อในความ perfect

ดังนั้น เขาจึงเชื่อในวงโคจรที่เป็นวงกลม

เขาเป็นจุดเริ่มต้นของความเสื่อม

Plato, Aristotle, Socrates เริ่มเคลื่อนห่างออกจากวิทยาศาสตร์ เข้าสู่พรมแดนของปรัชญา พวกเขาล้วนเป็นปราชญ์ใหญ่ แต่ทว่า มีความเป็นนักวิทยาศาสตร์น้อยกว่าชาวกรีกรุ่นก่อน ยุค Ionian

พวกเขาดูถูกการทดลอง

เมื่อไม่มีการทดลอง วิทยาศาสตร์ก็ไม่มีความก้าวหน้า

วิทยาศาสตร์โดนทำหมัน นานสองพันปี

๗

Plato, Aristotle, Socrates เป็นเหมือนธาตุชนิดหนึ่ง ที่มนุษย์ต่างดาวส่งมาคุมกำเนิดวิทยาศาสตร์ของมนุษย์ เพื่อป้องกันไม่ให้มนุษย์มีความก้าวหน้า ต้นเหตุของพวกเขาคือ ระบบทาส มนุษย์กำลังเข้าสู่ระบบทาส และระบบทาสทำให้ปรัชญารุ่งเรือง วิทยาศาสตร์ตกต่ำ

ต้องรอให้สิ้นสุดระบบทาสก่อน วิทยาศาสตร์จึงจะรุ่งเรืองอีกครั้ง

 

๘

อินเดียมีระบบวรรณะ ซึ่งเป็นระบบทาสชนิดหนึ่ง

ไม่มีใครมีความสามารถจะไปยกเลิกระบบนี้ได้

เท่ากับว่า คนอินเดียเป็นชนชาติที่ป่วยลึกล้ำยิ่ง

พวกเขาจะยิ่งใหญ่ไปได้ยาก พัฒนาไปได้ยาก เพราะยังไม่สามารถรักษาอาการป่วยที่ลึกล้ำนี้ได้

๙

พระสมณโคดม ท่านต่อต้านระบบวรรณะ แต่ท่านไม่ได้ต่อต้านการตายแล้วเกิดใหม่ ทำไปทำมา คนอินเดียก็เลิกระบบวรรณะไม่ได้ มันมีเชื้อที่ฆ่าไม่ตาย

ความดีของพรรคคอมมิวนิสต์จีน คือฆ่าลัทธิขงจื้อลงได้ แม้มันจะอายุยืนยาวหลายพันปี การล้มลัทธิขงจื้อ ถือเป็นผลงานสุดยอด วิทยาศาสตร์ของจีนจึงก้าวกระโดด อินเดียยังเป็นคนป่วย ในการแข่งขันพัฒนาเทคโนโลยี ทำได้บ้าง ทำไม่ได้บ้าง กะโผลกกะเผลกตามมา

๑๐

ประเทศในโลกที่สาม ส่วนใหญ่ คนมีฐานะ ล้วนเป็นลูกคนรวย พวกเขาจะไม่เก่งในการใช้มือ เทคโนโลยีจึงพัฒนาอย่างเชื่องช้า

ฉันรู้ถึงจุดอ่อนของตัวเอง ความไม่เป็นนักวิทยาศาสตร์ ความไม่สามารถทดลอง

การไม่มีประสบการณ์ในห้องทดลอง มันฆ่าฉัน