จากรายงานของ COFACT THAILAND¹ มีการทำคลิปเป็นภาพการซ้อมรบและมีคำปราศรัยของนายกรัฐมนตรี ฮุน เซน ปรากฏออกมา กล่าวคือ มีภาพกองทัพกัมพูชาระดมพลซ้อมรบครั้งใหญ่ ที่จังหวัดพระตะบอง ห่างจากชายแดนไทยเพียง 20 กว่ากิโลเมตร แล้วมีคลิปภาพและเสียงนายกรัฐมนตรี ฮุน เซน ประกาศว่า ถ้าตัวเขาแพ้การเลือกตั้งจะเกิดสงคราม และอ้างว่าจะทวงคืนดินแดนจากไทยและเวียดนาม โดยอ้างว่าเป็นดินแดนของกัมพูชา²

ข้อมูลจาก COFACT THAILAND³ ได้ข้อสรุปจากกรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศที่อ้างอิงการตรวจสอบของสถานเอกอัครราชทูตไทยประจำกรุงพนมเปญว่า คลิปภาพการซ้อมรบไม่เป็นความจริง

แล้วสืบค้นได้ว่า เป็นการซ้อมรบกองทัพจีนและกัมพูชา ในรหัส Golden Dragon ปี 2563 รวมทั้งคลิปคำปราศรัยนายกรัฐมนตรี ฮุน เซน กล่าวถึงการทวงคืนดินแดนจริง แต่มีการตัดต่อ แล้วยังเกิดขึ้นปี 25654 อีกด้วย

ที่สำคัญไปกว่านั้น ในข่าวปลอม อันนี้ประกอบสร้างโดยใคร? เป็นคำถามแรก

ทำเพื่อใคร? เป็นคำถามที่สอง

คำตอบแรก เด็กหนุ่มและลูกชาวบ้านที่พอรู้เทคโนโลยีอาจจะทำคลิป ติ๊กต็อก ยูทูบได้ไม่ยากนัก แต่เด็กหนุ่มที่เก่งเทคโนโลยีทำไมใช้คอนเทนต์ซ้อมรบ สงครามที่ห่อหุ้มด้วยลัทธิชาตินิยมหน่อมแน้มเช่นนี้

เด็กหนุ่มที่ว่าคงไม่มีความรู้เรื่อง การซ้อมรบและเห็นความสำคัญของการซ้อมรบจากกองทัพจีนและกัมพูชา แล้วโยงเรื่องความบาดหมางทางประวัติศาสตร์ระหว่างไทย กัมพูชา และเวียดนาม โดยเฉพาะเรื่องทวงคืนดินแดน

ประวัติศาสตร์บาดหมางเป็นแบบเรียน และพร่ำสอนกันมาอย่างต่อเนื่องของสายเหยี่ยวและฝ่ายอนุรักษนิยมในกองทัพไทย มากกว่าจะอยู่ในวิธีคิดของเหล่าขาโจ๋ ขาโจ๋ไทยที่ไหนเขาจะอินกับความขัดแย้งทางประวัติศาสตร์ แนวชาตินิยมหน่อมแน้มเช่นนี้

คำตอบที่สองซึ่งน่าสนใจพอๆ กัน ใครบ้างที่กำลังเป็นเดือดเป็นร้อนกับดีเบตทางการเมืองในไทย แน่นอนสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย และชาวบ้านทั่วไปเดือดร้อนมากเรื่องค่าไฟแพง แต่โพสต์นี้ได้จุดชนวนการวิจารณ์นโยบาย ปฏิรูปกองทัพ และข้อเสนอให้ยกเลิกการเกณฑ์ทหารของพรรคก้าวไกล จากรายงานของ COFACT THAILAND ผู้ที่เข้ามาให้ความเห็นหลายคนต่อคลิปนี้ อ้างถึงการปราศรัยของนายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ หัวหน้าพรรคก้าวไกล บนเวทีหาเสียงที่จังหวัดกาญจนบุรี 18 มีนาคม เขากล่าวว่า “ทหารมีไว้ทำไม”

นี่ไม่ใช่ครั้งแรก และไม่ใช่ความบังเอิญ หนุ่มคนหนึ่งของกองทัพไทยเก่งมาก แฮ็กข้อมูลคนไทยราว 50 ล้านรายเอามาได้ ผู้ใหญ่บอกว่า เด็กเก่งและนึกสนุก นี่ก็ เด็กเก่งและนึกสนุกทำคลิปติ๊กต๊อกและยูทูบ เพื่อให้คนชิงชังข้อเสนอปฏิรูปกองทัพของพรรคการเมือง ใครกันแน่ที่อิน และสูญเสีย ในนโยบายปฏิรูปกองทัพ

 

ใครหนักแผ่นดิน
คลิปเพลงหนักแผ่นดิน

คลิปเพลงหนักแผ่นดิน ของกองทัพบกที่เพิ่งปล่อยออกมา แสดงสิ่งที่เรียกว่ามากกว่า หลงยุค คิดน้อย แต่กลับแสดง จงใจและจุดยืนทางอุดมการณ์ทางการเมือง ของชนชั้นนำไทยในแต่ระยะช่วงเวลาประวัติศาสตร์ชัดเจน

ข้อมูลหนึ่งจากสายข่าวความมั่นคงคนดัง

“…มาอีกแล้ว เพลง หนักแผ่นดิน เพจกองทัพบกปล่อยคลิปเพลงหนักแผ่นดิน ร้องโดยกรมดุริยางค์ทหารบก หลังจากที่เพลงนี้เคยดังลั่นกองทัพบก สถานีวิทยุกองทัพบก และ บก.ทบ. ในยุคที่บิ๊กแดง พล.อ.อภิรัชต์ คงสมพงษ์ เป็น ผบ.ทบ. และขึ้นเวทีซัดพวก ‘ซ้ายจัด'”

อีกข้อมูลหนึ่งจากสายข่าวความมั่นคงคนดัง

“…บิ๊กบี้ย้ำหน้าที่ดุริยางค์ ทบ. บำรุงทหาร ใช้เป็นสื่อกลาง เสริมสร้างความเข้าใจ เป็นกำลังใจให้ประชาชนในสถานการณ์ที่ยากลำบาก สร้างพลังสามัคคี หลังสัปดาห์ก่อน ทบ.โพสต์เพลง ‘หนักแผ่นดิน’ ดุริยางค์ ทบ. แต่ถูกวิจารณ์จนต้องลบทิ้ง…”

นั่นหมายความว่า เพลง ‘หนักแผ่นดิน’ ที่บรรเลงโดยวงดุริยางค์กองทัพบก ที่บรรเลงช่วงก่อนการเลือกตั้งทั่วไปปี 2566 เอาไว้ปลุกใจมวลชนให้หวาดกลัวศัตรูภายในประเทศ ที่ชนชั้นนำไทยเชื่อว่าคือพวกซ้ายจัด ที่จ้องทำลายชาติและสถาบันหลักของชาตินั่นเอง หาใช่เสียงเพลงเอาไว้เป็นสื่อกลาง เสริมสร้างความเข้าใจ เป็นกำลังใจให้ประชาชนในยามยากลำบาก สร้างความสามัคคี ดังที่ผู้นำกองทัพบกออกมาแก้ต่างให้กับวงดุริยางค์และเพลง ‘หนักแผ่นดิน’

เราควรวิเคราะห์ให้ลึกต่อเพลง ‘หนักแผ่นดิน’ ดังที่อาจารย์นิธิ เอียวศรีวงศ์ ได้วิเคราะห์เอาไว้แล้วอย่างดีมาก5

อาจารย์นิธิเห็นแล้วว่า เพลง ‘หนักแผ่นดิน’ ไม่อาจจัดกลุ่มเป็นเพลงปลุกใจเหมือนเพลงปลุกใจในอดีต เพราะเพลงปลุกใจในอดีตเหล่านั้น เป็นเพลงที่สร้างศัตรู เป็นคนนอกเสมอ แต่เพลง ‘หนักแผ่นดิน’ ไม่อาจจัดกลุ่ม เพลงปลุกใจ เพราะ คนหนักแผ่นดินเหล่านี้คือ คนไทยเหมือนคนแต่งเพลงนั่นเอง

เพลง ‘หนักแผ่นดิน’ จึงอาศัยความกำกวมของ คนใน และคนนอก ในสังคมไทย เพื่อทำให้ผู้ที่ถูกสังหารหมู่กลางเมืองกลายเป็น คนนอก หรือเป็นคนในไม่เต็มที่เสียก่อน ลองฟังเพลง หนักแผ่นดินท่อนนี้ “…คนใดใช้ชื่อไทยอยู่ กายก็ดูเหมือนไทยด้วยกัน ได้อาศัยโพธิ์ทองของราชันย์ แต่ใจมันยังเฝ้าคิดทำลาย…”

แต่ปัจจุบันพลังอำนาจของเพลง ‘หนักแผ่นดิน’ ไม่มากพอที่จะระดมมวลชนให้ก่อการสังหารหมู่กลางเมืองได้อีกต่อไปแล้ว

พลังอำนาจของเพลง ‘หนักแผ่นดิน’ หากยังมีเป็นความพยายามของนายทหารที่อ้างเพลงนี้เอาไว้ข่มขู่แก่คนนั้นๆ ที่ผู้มีอำนาจเห็นว่า เป็นศัตรูของตน เช่น ‘ระวังตัวให้ดี’

 

ทหารหายไปไหนล่ะลูก

แล้วคลิปอีกคลิปหนึ่งก็ปรากฏ เป็นภาพและเสียงของคุณยายคนหนึ่ง ที่รำพึงว่า ทหารหายไปไหน ไม่ไปป้องกันประเทศ ไม่ไปทำการรบกับศัตรูภายนอกแล้วหรือ ภาพด้วยภาพที่สร้างความหดหู่ มัวหมองไปทั่วแผ่นดินไทย ประเทศไทยไม่เหมือนเดิมอีกแล้ว

แล้วพวกเขากลัวอะไร

เราต้องยอมรับความจริงก่อนว่า ทหารเป็นเจ้าหน้าที่ฝ่ายความมั่นคง (Security officers) ของประเทศไทยมายาวนานตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน แล้วผู้เชี่ยวชาญความมั่นคง มีอะไรที่ ไม่มั่นคง (insecurity) ทหารไทยมีอาวุธยุทโธปกรณ์อยู่ในมือ มีกำลังพลจำนวนมาก มีอำนาจรัฐอยู่ในมือในฐานะข้าราชการฝ่ายความมั่นคง ผู้นำทหารยังอยู่ในฝ่ายนิติบัญญัติ ผู้นำทหารบางคนยังเชี่ยวชาญทางเศรษฐกิจ เป็นบอร์ดของรัฐวิสาหกิจชั้นแนวหน้า ผู้นำทหารของเขาเองยังเป็น นายกรัฐมนตรีและรองนายกรัฐมนตรีในรัฐบาลปัจจุบันอีกด้วย

แล้วในเวลานี้และในอนาคต พวกเขาจะกลัวอะไรอีก นอกจากความเปลี่ยนแปลงและกาลเวลาซึ่งเป็นสัจธรรม

เวลานี้ การแสดงความคิดเห็นที่แตกต่าง การออกมาประท้วง การวิพากษ์วิจารณ์ประเด็นสาธารณะทั้งในโลกจริงและโลกเสมือนจริง เป็นภัยคุกคามอะไรต่อสังคมไทยหรือครับ

การเลือกตั้ง การเมืองในรัฐสภาและการเมืองนอกรัฐสภา จะนำประเทศไทยไม่เหมือนเดิม มันอันตรายตรงไหนครับ

คลิปทั้ง 3 คลิปและอื่นๆ ได้แสดงจุดยืนทางการเมืองของผู้นำทหารชัดเจนอีกครั้งหนึ่ง คลิปใช้สร้างความหวาดกลัว หวาดระแวงระหว่างคนไทยด้วยกันเอง เป็นเหมือนเรดาร์จับ ศัตรู ซึ่งผู้นำรัฐไทยทำมาตลอด แต่ในเวลาเดียวกัน มันยังเป็นเครื่องมือทางการเมืองและอุดมการณ์ของพวกเขาอีกด้วย

เครื่องมือสร้างความหวาดกลัว เพื่อขู่ เพื่อประโยชน์ของตัวเอง

 

---

¹“คลิป กัมพูชาซ้อมรบ และ ฮุน เซน ขู่สงครามปะทุ มาจากไหนเกี่ยวกับการเลือกตั้งของไทยอย่างไร COFACT THAILAND 18 เมษายน 2023

²อ่านเพิ่มเติมได้ที่ อุกฤษฏ์ ปัทมานันท์ การเลือกตั้งและโครงสร้างการเมือง มติชนสุดสัปดาห์ 24 เมษายน ถึง 4 พฤษภาคม 2566

³เพิ่งอ้าง COFACT THAILAND 18 เมษายน 2023

⁴เป็นการปราศรัยของนายกรัฐมนตรี ฮุน เซน ในพิธีจบการศึกษาที่มหาวิทยาลัย Asia-EURO ในกรุงพนมเปญ 23 สิงหาคม 2565 อ้างจาก COFACT-THAILAND 18 เมษายน 2023

⁵นิธิ เอียวศรีวงค์ หนักแผ่นดิน มติชนสุดสัปดาห์ 8 พฤษภาคม 2866

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022