คอลัมน์ประจำ

ส่งกลับแพนด้า ‘ยายา’ จบดราม่าสหรัฐเลี้ยงไม่ดี

ที่มามติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 5 - 11 พฤษภาคม 2566
คอลัมน์ต่างประเทศ
เผยแพร่

“ยายา” กลายเป็นแพนด้ายักษ์อีกตัวหนึ่ง ที่ได้รับความสนใจจากชาวโลก

หลังจากยายา ซึ่งเป็นแพนด้าที่ทางการจีนมอบให้กับทางสวนสัตว์เมมฟิส ในรัฐเทนเนสซี สหรัฐอเมริกา “ยืม” และตกเป็นข่าวบนโลกโซเชียล หลังจากเล่อเล่อ แพนด้ายักษ์ที่ถูกส่งมาพร้อมกัน ตายลงด้วยโรคหัวใจเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา

และภาพของยายาได้ถูกเผยแพร่ออกไป ในสภาพที่ซูบผอม ไม่ได้ดูน่ารักอย่างที่แพนด้าควรจะเป็น

จนเกิดกระแสในหมู่ชาวจีน ที่เรียกร้องให้นำยายากลับมาประเทศจีน ก่อนกำหนดการส่งคืน

 

ทั้งนี้ ยายาเป็นแพนด้าเพศเมีย เกิดที่กรุงปักกิ่ง เมืองหลวงของจีน เมื่อวันที่ 3 สิงหาคม ค.ศ.2000 ส่วนเล่อเล่อ เป็นแพนด้าเพศผู้ เกิดวันที่ 18 กรกฎาคม 1998

แพนด้าทั้งสองตัวถูกส่งไปอยู่ที่สวนสัตว์เมมฟิส ในปี 2003 ในข้อตกลงของการให้ยืมแพนด้า ระหว่างสวนสัตว์เมมฟิส กับสมาคมสวนสัตว์ของประเทศจีน ที่กำหนดการยืมเอาไว้ที่ 20 ปี

ทั้งนี้ สวนสัตว์เมมฟิส ได้ใช้เงินถึง 16 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพื่อสร้างสถานที่สำหรับเลี้ยงแพนด้ายักษ์ทั้งสองขึ้นมา ให้มีองค์ประกอบทางวัฒนธรรมแบบจีน และยังจัดทีมสัตวแพทย์ และปลูกต้นไม้กว่า 4 หมื่นตารางเมตรขึ้นมาไว้สำหรับแพนด้ายักษ์ทั้ง 2 ตัวนี้โดยเฉพาะ

และเมื่อเดือนธันวาคม 2022 ที่ผ่านมา ทางสวนสัตว์เมมฟิสได้ประกาศว่า จะส่งคืนยายาและเล่อเล่อให้กับทางการจีนในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า ขณะนั้น ยายาอายุ 22 ปี ส่วนเล่อเล่ออายุ 24 ปี หลังจากมีเสียงวิพากษ์วิจารณ์มานานหลายเดือนว่า ทางสวนสัตว์ดูแลแพนด้าทั้งสองตัวนี้ไม่ดีพอ ปล่อยให้แพนด้ายักษ์ทั้ง 2 ตัวมีสภาพร่างกายที่ซูบผอม

และมีรายงานว่า พวกมันถูกทรมาน ทั้งการกีดกันทางร่างกาย จิตใจและอารมณ์อีกด้วย

 

แต่ทางโฆษกของสวนสัตว์เมมฟิสระบุว่า การส่งคืนแพนด้าทั้งสองตัวนั้น ไม่ได้เกี่ยวกับการถูกกดดันจากกลุ่มผู้สนับสนุนสัตว์ แต่เป็นเพราะครบกำหนดการส่งคืนแพนด้าตามสัญญาที่มีไว้กับจีน ที่ต้องการให้แพนด้ากลับไปใช้ช่วงสุดท้ายของชีวิตที่แผ่นดินจีน

นอกจากนี้ ทางสวนสัตว์ยังได้ปฏิเสธข้อกล่าวหาการทำทารุณกรรมแพนด้า และชี้แจงว่า เหตุที่ยายามีสภาพซูบผอม เพราะเป็นโรคผิวหนังเรื้อรัง ทำให้ขนดูบางเป็นหย่อมๆ และยืนยันว่า ยายากับเล่อเล่อ เป็นสัตว์ที่ได้รับการดูแลตามใจมากเป็นอันดับต้นๆ ของโลก

อย่างไรก็ตาม ก่อนหน้ากำหนดการส่งคืน กลับมีรายงานการตายของ “เล่อเล่อ” แพนด้าเพศผู้ ที่ถูกระบุว่า ตายเพราะโรคหัวใจ ซึ่งเป็นการชันสูตรร่วมกันระหว่างคณะผู้เชี่ยวชาญของจีนกับสหรัฐอเมริกา

ทั้งนี้ โดยธรรมชาติแล้ว แพนด้าจะมีอายุราว 15 ปี แต่สำหรับแพนด้าที่อยู่ตามศูนย์อนุรักษ์หรือสวนสัตว์ อาจจะอยู่ได้นานถึง 38 ปีเลยทีเดียว

หลังการตายของเล่อเล่อ ยิ่งทำให้เกิดกระแสเรียกร้องการส่งตัว “ยายา” กลับจีนให้เร็วขึ้น เนื่องจากห่วงในสุขภาพร่างกายของยายา ซึ่งปีนี้อายุ 23 ปีแล้ว

กระทั่งทางสวนสัตว์เมมฟิส เดินเรื่องเพื่อส่ง “ยายา” กลับจีน และยายาก็กลับถึงนครเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน เมื่อวันที่ 27 เมษายนที่ผ่านมา ด้วยเครื่องบินขนส่งพิเศษของเฟดเอ็กซ์ ที่เรียกว่า แพนด้า เอ็กซ์เพรส โดยมีเจ้าหน้าที่ด้านสัตววิทยาติดตามดูแลอยู่ตลอดเส้นทาง

 

เมื่อเดินทางถึงเซี่ยงไฮ้ เจ้าหน้าที่ก็ได้ทำการกักตัวเจ้ายายาเอาไว้ที่ส่วนกักกันพิเศษของสวนสัตว์เซี่ยงไฮ้ โดยจะดูแลไว้เป็นเวลา 1 เดือน ซึ่งจะมีทีมสัตวแพทย์และเจ้าหน้าที่สวนสัตว์ดูแลอย่างใกล้ชิด

การกลับถึงจีนของยายา ทำให้บรรดาชาวเน็ตในจีน ต่างพากันออกมาแสดงความยินดีกันอย่างมาก ที่แพนด้า สัตว์ที่ถือว่าเป็นสัญลักษณ์ของประเทศจีน ได้กลับสู่มาตุภูมิอีกครั้ง

ทั้งนี้ จีนได้ดำเนินนโยบายด้านการทูตแพนด้ามานาน ด้วยการนำแพนด้าไปให้หลายประเทศยืม ในระยะเวลาที่กำหนด เพื่อเป็นสัญลักษณ์แห่งมิตรภาพระหว่างจีนกับประเทศนั้นๆ

เครดิตภาพ “เอพี”