คนหาย | อุกฤษฏ์ ปัทมานันท์

อุกฤษฏ์ ปัทมานันท์

ท่ามกลางความขัดแย้งหลายๆ ด้านพร้อมกันระหว่างสองชาติมหาอำนาจคือ จีนและสหรัฐอเมริกา การตอบโต้กันไปมาระหว่างบอลลูนสายลับ ของทั้งจีนและสหรัฐอเมริกา ที่ดูแล้วอาจจะบานปลายด้วยว่าบางฝ่ายเริ่มอ้างข้อมูลของตนว่า บอลลูนสายลับจีน เคยล่องลอยเข้าไปน่านฟ้าของตน

เช่น รัฐบาลญี่ปุ่น รัฐบาลไต้หวันต่างอ้างถึงบอลลูนสายลับจีน ได้ลอยเข้าไปน่านฟ้าของตน

ในเวลาเดียวกัน ทางการจีนก็อ้างว่า บอลลูนสายลับของสหรัฐอเมริกา ก็ล่องลอยไปน่านฟ้าจีนหลายต่อหลายลูกมาแล้ว

จะจริงหรือไม่ก็ตาม ดูเหมือนว่ากิจกรรมที่ใช้อุปกรณ์พื้นฐาน แต่ได้ผลอย่างบอลลูน เพื่อกิจการทหารและการเมืองระหว่างประเทศ ดูจะกลับมาอยู่ในความสนใจของผู้คนอีกครั้งหนึ่ง

อย่างไรก็ตาม นอกจากแวดวงเรื่องกิจการทหารและการเมืองระหว่างประเทศของชาติมหาอำนาจทั้งสองแล้ว แวดวงด้านเศรษฐกิจที่น่าสนใจ โดยเฉพาะที่เกิดขึ้นในจีนเองก็น่าสนใจ

เช่น แม้ว่าทางการจีนได้ประกาศชัยชนะต่อโรคระบาดโควิด-19 แล้ว ทางการจีนเริ่มการเปิดประเทศอีกครั้งหนึ่ง มีการเดินทางทั้งภายในประเทศและออกไปต่างประเทศมากขึ้น แล้วมีการคาดการณ์ว่า เศรษฐกิจจีนจะกลับมาเดินเครื่องอย่างเต็มที่เต็มประสิทธิภาพกันอีกครั้งหนึ่ง

อย่างไรก็ตาม มีการประมาณกันว่า การเติบโตทางเศรษฐกิจของจีนยังไม่ได้เป็นไปตามคาด

ซึ่งก็เหมือนๆ กับเศรษฐกิจของหลายๆ ประเทศทั้งสหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร เยอรมนี ฝรั่งเศส ออสเตรเลีย

ทั้งนี้ ด้วยเหตุของการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจอย่างช้าๆ ของแต่ละประเทศ ผลกระทบที่ยังไม่ฟื้นตัวดีนักจากปัญหาห่วงโซ่อุปทานโลก ราคาพลังงานของโลกที่ยังผันผวน อันสืบเนื่องจากแหล่งผลิตและขายพลังงานได้รับความกระทบกระเทือน ความไม่แน่นอนทั้งการผลิตและการส่งพลังงานที่เกิดจากสงครามระหว่างรัสเซียและยูเครน

แต่สำหรับบางประเทศ ยังมีปัญหาเศรษฐกิจภายในประเทศ เช่น ความตกต่ำของภาคธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ เช่น ในสหราชอาณาจักร เยอรมนี รวมทั้งในจีนด้วย

การชะลอตัวของอุตสาหกรรมเทคโนโลยี ทั้งการผลิตอุปกรณ์ด้านเทคโนโลยี การชะลอตัวและผลกำไรที่ต่ำกว่าการคาดการณ์ของแพลตฟอร์มต่างๆ อุตสาหกรรมอีคอมเมิร์ซ จนนำไปสู่การปลดและลดจำนวนพนักงานด้านอุตสาหกรรมเทคโนโลยีหลายประเภทครั้งใหญ่และในหลายๆ ประเทศ

อัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ ปัญหาในภาคธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ การชะลอตัวของอุตสาหกรรมเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นในหลายๆ ประเทศดังกล่าว เกิดขึ้นในจีนด้วย

อย่างไรก็ตาม มีคนหายในจีนอีกด้วย แต่เป็นคนหายที่เป็นผู้นำและทรงพลังในอุตสาหกรรมสำคัญเสียด้วย

 

คนหายในจีน

คนหายในจีนที่ว่านี้คือ Boa Fan นักวาณิชกรชั้นแนวหน้าคนหนึ่งของจีน และจริงๆ แล้วเขาเป็นผู้มีชื่อเสียงในระดับโลกเลยทีเดียว

Boa Fan ผู้ก่อตั้ง เจ้าของและผู้บริหารระดับสูงของบริษัท China Renaissance

บริษัทนี้เป็นสถาบันการเงินขนาดใหญ่ที่มีการลงทุนเชิงรุก โดยให้การสนับสนุนบริษัทเทคโนโลยีหลายแห่งให้เติบโตจนกระทั่งเป็นบริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่ได้แก่ บริษัท NIO INC. และ Wu Xi App Tech

บริษัท China Renaissance ยังเป็นผู้จัดการการจัดจำหน่ายหลักทรัพย์ชั้นนำสำหรับจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกงของบริษัท Kuaishou Technology ในปี 2021 ซึ่งเป็นการเสนอขายหุ้น IPO ทางอินเตอร์เน็ตที่ใหญ่ที่สุด นับตั้งแต่เปิดตัว Uber Technologies Inc. ในปี 2019 เป็นต้นมา1

ลองย้อนกลับไปดูโปรไฟล์ของ Boa Fan สักหน่อย Boa Fan เข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยฟูตัน มหาวิทยาลัยชั้นนำของจีนในปี 1989

ต่อจากนั้นเรียนจบปริญญาโทจากวิทยาลัยการจัดการ บีไอ นอร์เวย์2 แล้วเริ่มทำงานที่ Credit Suisse Group AG และ Morgan Stanley

เขาจัดตั้งบริษัท China Renaissance ปี 2007 ด้วยพนักงานเพียง 2 คน บริษัทนี้ทำหน้าที่ปรึกษาทางการเงิน แล้วเติบโตอย่างรวดเร็ว ขยายกิจการไปสู่ธุรกิจประกันภัย ขาย ค้าและจัดการสินทรัพย์

กิจการที่สร้างชื่อเสียงให้กับบริษัทและตัวของเขาเองคือ การควบรวมกิจการบริษัท Didi แพลตฟอร์มเรียกรถโดยสาร Electric car maker NIO รวมถึงการให้บริการการศึกษา ยักษ์ใหญ่ด้านส่งอาหาร Meituan และ Dianping3 และแพลตฟอร์มธุรกิจท่องเที่ยว Sea Trip

นำบริษัท China Renaissance เข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกง ปี 2018 นำบริษัท Didi จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์นิวยอร์ก สหรัฐอเมริกาในปี 2021

บริษัท China Renaissance อยู่ในอันดับที่ 9 ในตารางตลาดทุนจีน 2023 รายได้จากค่าจดธรรมเนียมวาณิชธนกิจ 20.2 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ปี 2022

 

คนหายในจีน ทำไม

ไม่มีใครปฏิเสธว่า Bao Fan ร่ำรวยมาก

ความร่ำรวยของเขาสัมพันธ์กับการเติบโตของเศรษฐกิจจีน โดยเฉพาะอุตสาหกรรมเทคโนโลยีและตลาดทุนในจีนและโลก

ในกรณีจีนและอาจเป็นอีกหลายชาติที่มั่งคั่งทางเศรษฐกิจ เราแยกความร่ำรวย เศรษฐกิจ และการเมืองได้ยากมากขึ้น

น่าสนใจ บริษัทเทคโนโลยีของจีนในช่วง 3 ถึง 5 ปีก่อนหน้านี้เติบโตอย่างก้าวกระโดดด้วยธุรกิจเกมพนัน อี-คอมเมิร์ซ และธุรกิจอินเตอร์เน็ต ซึ่งมีผู้ใช้บริการจำนวนมาก4

มีข้อมูลบางส่วนวิเคราะห์ว่า ภาครัฐจีนมักเสนอให้กลุ่มอุตสาหกรรมเทคโนโลยีลงทุนอุตสาหกรรมที่สร้างมูลค่าสูงและเป็นการพัฒนาเทคโนโลยีมากกว่าการผลิตโปรแกรมเกมมากกว่า

ที่น่าสนใจ อุตสาหกรรมเทคโนโลยีกลับไปล้ำเส้นความมั่นคงแห่งชาติ

แม้การนำบริษัท Didi เข้าจดทะเบียนตลาดหลักทรัพย์เป็นผลงานสร้างชื่อเสียงให้ Boa Fan แต่องค์กรกำกับและดูแล China Cyberspace Administration-CAC สอบสวน Didi ที่มีการเก็บข้อมูลส่วนบุคคลผิดกฎหมาย

มีข้อมูล 57 ล้านบัญชีถูกเก็บแล้วมีความไม่มั่นคงเกิดขึ้น มีการวิเคราะห์รายละเอียดของผู้ใช้บริการ เช่น ภาพถ่ายในโทรศัพท์มือถือ และข้อมูลยืนยันตัวตนทางใบหน้า โดยไม่ได้แจ้งหรือได้รับการยินยอม

ที่สำคัญมากคือ บริษัทใช้ข้อมูลไปในทางที่เป็นอันตรายต่อความมั่นคงแห่งชาติ

CAC สอบสวน Didi ตั้งแต่จดทะเบียนตลาดหลักทรัพย์นิวยอร์กปี 2021 และฟ้องผู้ก่อตั้งและประธานบริหาร Didi คือ Cheng Wei และฟ้องประธานบริษัท Jean Lui คนละ 1 ล้านหยวน หรือประมาณคนละ 148,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ5

ปี 2021 ทางการจีนสอบสวนการทุจริตพุ่งเป้าที่ภาคการเงินที่มีมูลค่า 60 ล้านดอลลาร์สหรัฐ6

 

คนหาย ไม่ใช่คนแรก

ขณะที่เขียนบทความนี้ ยังไม่มีใครพบหน้า Bao Fan แต่เขาไม่ใช่เจ้าของบริษัทอุตสาหกรรมเทคโนโลยีผู้ร่ำรวยแล้วหายตัวอย่างลึกลับเพียงคนเดียว มีรายงานว่า

Xiao Jian Hua อภิมหาเศรษฐกิจเชื้อสายจีน-แคนาดาหายไปจากฮ่องกงปี 2017 ก่อนปรากฏตัวอีกครั้งใน 5 ปีต่อมา เขาถูกฟ้องข้อหาคอร์รัปชั่น เขาถูกจับจากโรงแรมในฮ่องกง เชื่อกันว่าจับโดยหน่วยความมั่นคงจีน ต่อมาถูกตัดสินจำคุก 13 ปี ในข้อหาอาชญากรรมทางการเงิน ใช้เงินกองทุนอย่างผิดกฎหมายและติดสินบน

Yim Fung หัวหน้าโบรกเกอร์บริษัท Junan International หายตัวไปหลายเดือนในปี 2015 ก่อนกลับมาที่บริษัท หลังจากเขาให้ความช่วยเหลือในการสอบสวนคดีต่างๆ

Jack Ma ผู้ก่อตั้ง บริษัท Alibaba หายไปจากสาธารณะเป็นเวลานานเป็นปี หลังจากที่เขาวิจารณ์หลายครั้งต่อองค์กรกำกับและดูแลอุตสาหกรรมเทคโนโลยี Jack Ma เพิ่งปรากฏตัวอีกครั้งต่อสาธารณะปลายปี 2021 นี่เอง

มีการวิเคราะห์บางส่วนมุ่งไปที่ตัวผู้นำจีน นับตั้งแต่ประธานาธิบดี Xi Jinping ครองอำนาจในปี 2012 ทำการกวาดล้างคอร์รัปชั่น มีการวางกับดักเจ้าหน้าที่รัฐและนักธุรกิจหลายหมื่นคน มีคนชี้ว่า เขามีอำนาจมากกว่าผู้นำจีนคนไหนๆ นับตั้งแต่สมัยเหมา เจ๋อ ตง ใช้การปราบปรามคอร์รัปชั่น เป็นเครื่องมือกำจัดคู่แข่งทางการเมือง

คนหายในจีนยังเกิดขึ้นต่อเนื่อง การท้าทายอำนาจรัฐ อาจเป็นเบื้องหลังการหายตัวของพวกเขา มากกว่าความร่ำรวยเพียงอย่างเดียว


1“China Renaissance unable to contract its dealmaker and President” Bloomberg, 16 February 2023.

2“รู้จัก ‘เปา ฟาน’ นักธุรกิจจีนหายตัวลึกลับคนล่าสุด” กรุงเทพธุรกิจ, 18 กุมภาพันธ์ 2566

3“China’s top Tech dealmaker Boa Fan goes missing” Aljazeera, 17 February 2023.

4Kyle Mullin, “China’s tech workers face layoff bloodbaths amid crackdown, losses,” Aljazeera, 13 May 2022.

5“China fines Didi $ 1.2 bn over ‘egregious’ data security violations” Aljazeera 21 July 2022.

6ศนิชา ละครพล “ตลาดการเงินจีนส่อระส่ำ หลังซีอีโอ ‘Tech Banking’ หายตัวปริศนา” The Standard 17 กุมภาพันธ์ 2023.