‘วัน…ที่ไม่มีจริง’ | หลังเลนส์ในดงลึก

ม.ล.ปริญญากร วรวรรณ

เดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2565

ลูกเสือโคร่ง วัยไม่เกินหนึ่งเดือน สามตัว ถูกคนซ่อนเพื่อลักลอบเดินทางเพื่อนำไปชายแดนประเทศ

พวกมันโดนพบเจอโดยเจ้าหน้าที่ จึงตกอยู่ในสภาพ “ของกลาง” และถูกนำไปอยู่สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่า

ดูเหมือนว่าชีวิตพวกมันจะต้องเติบโต รวมทั้งอยู่ในกรงไปตลอดชีวิต

พวกมันทั้งสามตัวเป็นหนึ่งใน “ของกลาง” หนึ่งในจำนวนนับไม่ถ้วนของสัตว์ป่าที่ถูกจับมาสู่ขบวนการค้าสัตว์ป่า

การขยายผลต่อจะทำให้รู้ว่า ลูกเสือมาจากไหน พวกมันเกิดในป่า หรือในกรง

ไม่ว่าจะมีต้นทางมาจากไหน สิ่งหนึ่งที่รู้แน่นอนคือ พวกมันมีมูลค่า

รวมทั้งจะมีมูลค่าเพิ่มมากยิ่งขึ้น เมื่อกลายเป็นซากที่ไร้ลมหายใจ

 

ชายหนุ่มผู้หนึ่งจับซากนกเงือกหลายตัว รวมทั้งค่าง โยนขึ้นวางบนตะแกรงเพื่อรมควัน

เป็นคลิปสั้นๆ ซึ่งเล่าเรื่องราวคนเที่ยวผจญภัยในป่า ปรากฏในเฟซบุ๊ก คนจำนวนมากชม กดชอบใจแชร์ต่อ และมีความเห็นมากมาย

ดูคล้ายกับว่า จนกระทั่งถึงวันนี้ แม้คนจะเรียนรู้เรื่องราวของสัตว์ป่า รู้ว่าพวกมันมีหน้าที่อันสำคัญต่อโลกใบนี้อย่างไร จากการศึกษาทำให้มีข้อมูลมหาศาลยืนยันความเป็นจริงเหล่านี้

ในอีกทางหนึ่ง พวกมันยังคงถูกมองด้วยสายตาเช่นเดิม สัตว์ก็เป็นเพียงสัตว์ตัวหนึ่งเท่านั้น

 

ทุกๆ วัน มีวันต่างๆ มากมาย โดยเฉพาะวันซึ่งยกให้เป็นวันของสัตว์ ไม่ว่าจะเป็นวันเสือโลก วันสมเสร็จ วันช้าง และอื่นๆ อีกเยอะ

รวมทั้งวันเขื่อนโลก เขื่อน สิ่งก่อสร้างที่คนสร้างขึ้นเพื่อขวางกั้นลำน้ำ ไม่ว่าด้วยเหตุผลอะไร เพื่อการชลประทาน ป้องกันภัยพิบัติจากน้ำท่วม แม้จะทำให้คนมีความคิดแตกแยก สิ่งที่เขื่อนทำให้เกิด คือการทำลายแหล่งอาศัยของสัตว์ป่า เป็นสิ่งที่เรียกได้ว่า หายนะ ของพวกมัน

หลายประเทศ เช่น ในสหรัฐอเมริกา ในปี 2021 ปีเดียว เขื่อนกว่า 1,000 แห่งถูกทำลาย เพราะสภาพแวดล้อมอันเปลี่ยนแปลง

หลายๆ ประเทศบนโลกรู้ถึงความจริงนี้ และทุบเขื่อนหลายแห่งทิ้ง

ขณะบางประเทศยังตั้งงบประมาณเป็นหมื่นล้านเพื่อสร้าง

ลูกเสือโคร่ง – ถ้ามีโอกาสใช้ชีวิตไปตามวิถีปกติ ลูกเสือจะอยู่กับแม่สองปีเรียนรู้ฝึกฝน ก่อนแยกออกไปแสวงหาพื้นของตัวเอง

หลายปีก่อน เสือโคร่งจากป่าด้านตะวันตกตัวหนึ่ง เมื่อเติบโตเต็มวัย อายุเกินสองปี เกินเวลาที่จะอยู่กับแม่แล้ว เดินทางไปไกล ออกชายแดนไปถึงประเทศใกล้เคียง การแสวงหาถิ่นอาศัยคือหนึ่งในวิถีของมัน นี่เป็นช่วงเวลาอันยากลำบากในชีวิตเสือ

ป่าดูเหมือนจะกว้างใหญ่ แต่ไม่กว้างเลยสำหรับสัตว์ป่า ทุกพื้นที่มีเจ้าของซึ่งเข้มแข็งครอบครอง

เสือที่เพิ่งแยกจากแม่ยังไม่แกร่งพอที่จะเบียดเจ้าถิ่นเดิมออกไปได้ ออกไปอยู่ในถิ่นกันดาร เดินทางไปไกล บางตัวเสี่ยงไปพบกับเจ้าถิ่นที่เข้มแข็ง

นั่นอาจเป็นบทเรียนที่ต้องชดใช้ด้วยชีวิต

นักวิจัยพบว่า ราวๆ 30% ของลูกเสือจะจบสิ้นชีวิตในช่วงเวลานี้

เป็นเสือจริงๆ นั่นยาก ไม่ใช่คำพูดที่มีแต่ในนิยาย

เสือโคร่งตัวนี้เดินทางไปไกลจากที่มันเกิด กับสัตว์ป่าพวกมันไม่มีพรมแดน ไม่มีเส้นแบ่งเขตประเทศ มันเข้าใกล้ชุมชน ปะทะกับคน โจมตีคนบาดเจ็บ จึงโดนโทษประหาร

ซากไร้วิญญาณ นอนเหยียดยาว คนถือปืนยืนล้อมซาก สีหน้ายินดี ภาคภูมิใจกับการพิชิตเสือ

ความตายของมัน แม้จะทำให้หลายคนหลั่งน้ำตา คนส่วนใหญ่เห็นใจในชะตากรรมของมัน

แต่มันก็บอกความจริงอย่างหนึ่งว่าในสายตาของคนจำนวนไม่น้อย ภาพความเป็นสัตว์ร้ายอันตรายของเสือไม่เคยเปลี่ยน

และเสือที่ดี คือเสือที่ตายแล้ว

 

วันของสัตว์ หรือวันหยุดเขื่อน อันหมายถึงวันที่ควรคำนึงถึงสภาพแวดล้อม คิดถึงชีวิตทั้งหลายตั้งแต่ชนิดเล็กๆ มองด้วยตาเปล่าไม่เห็น พวกครึ่งบกครึ่งน้ำ เลื้อยคลาน จนถึงสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม ที่จะสูญสิ้นแหล่งอาศัย แท้จริงคือ วันธรรมดาๆ วันหนึ่ง สัตว์ป่ายังคงโดนไล่ล่า ถูกจับและฆ่าเพื่อเอาชิ้นส่วนอวัยวะ คนแสวงหาความตื่นเต้นในป่า

ในวันเวลาที่คนมีความคิดเห็นอันแตกต่าง สามารถเลือกเดินบนเส้นทางและเผยแพร่ วิถีที่เชื่อได้ง่ายดาย

“วัน” ต่างๆ ซึ่งคนกำหนดให้มี ยกให้เป็นวันของสัตว์ป่าสารพัด

ในอีกเส้นทางหนึ่ง เหล่าสัตว์ป่า พวกมันรู้ดีเสมอว่า

“วันต่างๆ ของพวกมันเหล่านี้ ไม่มีจริง” •

 

หลังเลนส์ในดงลึก | ปริญญากร วรวรรณ