หลังเลนส์ในดงลึก

ปริญญากร วรวรรณ

 

‘พัก’

 

สิ่งหนึ่งที่สัตว์ป่าทำให้เห็นเสมอๆ คือ พวกมันพักบ่อยๆ ไม่ว่าจะเป็นเวลาใด จะถือโอกาสพักตลอด

ขณะยืนเคี้ยวเอื้อง ยืนนิ่งๆ หรือเวลาใดก็ตามพวกมันจะพักทันที ยืนนิ่งๆ หลับตา เพียงชั่วครู่ ดูเหมือนว่าร่างกายจะสดชื่นขึ้น

ผมใช้วิธีที่สัตว์ป่าสอนบ่อย เดินขึ้นเขาชันๆ หรือบนด่านที่ค่อนข้างรกทึบ รวมทั้งเมื่อเขียนงาน เอนหลังพิงเป้หลับตา

สักพักกำลังก็กลับมา

 

ในป่า ช่วงเวลากลางปีเช่นนี้ อาจพูดได้ว่า เป็นช่วงเวลาปิดเทอม

เป็นเวลาที่สัตว์ป่าอยู่ระหว่างการพัก ภาระอันหนักอึ้งในการเลี้ยงลูกๆ ของบรรดานกชนิดต่างๆ เสร็จสิ้นลงแล้ว

ลูกๆ นกเติบโตเกือบเต็มวัย อยู่ในวัยซึ่งกำลังรับคำสอนและบทเรียนต่างๆ ทั้งการดำเนินชีวิต และภาระหน้าที่อันได้รับมอบหมายมา

สำหรับเหล่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม นี่ก็เป็นเวลาที่ได้เดินทางเคลื่อนย้ายไปยังแหล่งอาหารที่สมบูรณ์กว่า

กลางๆ ปีผืนป่าถูกปกคลุมด้วยสายฝนอย่างจริงจัง เป็นเวลาแห่งฤดูฝน น้ำมีอยู่ทั่วไป ตามปลักเล็กปลักน้อย ลำห้วยสายเล็กๆ ซึ่งแห้งผาก ในสอง-สามเดือนที่ผ่านมา บัดนี้มีสายน้ำใสไหลท่วมแนวหินระเกะระกะ

เมื่อมีอาหารอยู่ทั่วไป โป่งที่ใช้ในช่วงฤดูแล้ง ตอนนี้จึงว่างเปล่า

 

ป่าเต็งรัง เขียวชอุ่ม บนป่าดิบเขาสายหมอกลอยระเรี่ย ใบไม้ชุ่มน้ำ กิ่งไม้หลายกิ่งหัก ต้นไม้หลายต้นล้ม กล้วยไม้หลายชนิดที่คล้ายจะอยู่สูงสุดเอื้อมร่วงหล่นลงพื้น

ไม่มีเสียงเซ็งแซ่ของนก อย่างตอนอยู่ในช่วงฤดูแล้ง เพราะผ่านพ้นเวลาที่นกตัวผู้ต้องอวดความแข็งแรงสวยงามให้ตัวเมียเห็นเพื่อเลือกแล้ว มีเสียงชะนีร้องโต้ตอบกันระหว่างสองครอบครัวบ้าง

ป่าเงียบเชียบ ต้นไม้เขียวทึบ ใบฉ่ำน้ำ หมอกครอบคลุม

คล้ายกับว่า นี่เป็นช่วงเวลาพัก

คนทำงานในป่า ไม่ได้หยุด งานลาดตระเวนเป็นงานประจำ ไม่ว่าฤดูกาล รวมทั้งสภาพอากาศจะเป็นเช่นไร

แต่คนทำงานด้านอื่นๆ เช่น งานวิจัย มีเวลาพักบ้าง

หลายคนพักงานเก็บข้อมูล ในหน่วยพิทักษ์ป่าซึ่งต้องอาศัยแสงดวงอาทิตย์เพื่อสร้างพลังงาน มีปัญหาบ้าง แสงอาทิตย์บางวันมีแค่เพียงตอนบ่ายๆ ไม่กี่ชั่วโมง เครื่องมือต่างๆ และการสื่อสารกับโลกภายนอกขาดๆ หายๆ

งานถ่ายรูป ก็ต้องรู้เช่นกันว่า การเดินทางในป่าในเวลานี้ อาจสร้างปัญหาและไปไม่ถึงจุดหมาย พักเพื่อรอวันที่เหมาะสมจำเป็น

 

เวลาว่าง หรือพักของคนในหน่วยพิทักษ์ป่า ส่วนใหญ่จะเล่นกีฬา แทบทุกหน่วยมีสนามตะกร้อ บางหน่วยมีที่ว่าง ตัดหญ้าเรียบไว้เล่นฟุตบอล

บางวันผมได้ยินเสียงเรียกจากวิทยุสื่อสาร พวกเขาชวนไปเล่นฟุตบอล เป็นการออกกำลังกายอย่างดี แต่ทำเอาปวดเมื่อยไม่น้อย

“ไม่เหมือนเดินขึ้นเขาเลยนะครับ” สมพลพูดปนหอบแฮกๆ ผมเห็นด้วย

หลังเตะบอลเราเดินไปโรงครัว เสียงหยอกเย้าหัวเราะแหย่กัน

ช่วงเวลาที่ดูคล้ายเป็นเวลาพัก ความสัมพันธ์ระหว่างคนงอกงาม

 

ในเวลาทำงาน ในบ้านของสัตว์ป่า เรารู้ดีว่าสถานการณ์วันนี้ต่างจากเมื่อวานมากเพียงไร

แหล่งอาศัยสัตว์ป่าที่ลดลงเพราะถูกคุกคามมาเนิ่นนาน อีกทั้งประชากรสัตว์ป่าหลายชนิดเพิ่มจำนวน แหล่งอาศัย แหล่งอาหารมีไม่มากพอ ความขัดแย้งระหว่างคนกับสัตว์ป่ามีมากขึ้น

แม้ว่าสัตว์ป่าโดยส่วนใหญ่ยังเลือกที่จะหลบไปเมื่อพบเจอคน แต่สัตว์หลายตัวไม่รอช้าพร้อมเข้าชาร์จเมื่อเผชิญหน้ากับคน

ขณะวิ่งเข้าชาร์จ มันไม่เลือกว่าเป็นผู้ใด

นี่คล้ายเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่คนทำงานในป่าต้องเพิ่มความระมัดระวัง

ในช่วงเวลาพัก เรื่องเหล่านี้ เราไม่นึกถึง

 

นอกจากสัตว์ป่าจะสอนให้ใช้เวลาพักเมื่อมีโอกาส อีกบทเรียนที่ผมได้รับจากพวกมันคือ ไม่ว่าเรื่องราวเมื่อวาน หรือวันพรุ่งนี้จะเป็นอย่างไร

“วันนี้” ไม่ใช่วันที่จะอยู่กับความสิ้นหวัง ถึงแม้ว่ากับสัตว์บางชนิด อนาคตราวกับจะหยุดนิ่งอยู่กับที่ ซึ่งพรุ่งนี้จะไม่มีแสงอันอบอุ่นจากดวงอาทิตย์อีกแล้ว

ทำความรู้จักและยอมรับว่าเมื่อสภาพรอบๆ เหมาะสมกับการ “พัก” ก็ควรพัก

พักเพื่อสะสมพลัง

และเพิ่มความหวังว่า พรุ่งนี้ พายุฝนผ่านพ้น แสงละมุนจากดวงอาทิตย์จะมาถึง… •

สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj

— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022