Cool Tech

จิตต์สุภา ฉิน

@Sue_Ching

Facebook.com/JitsupaChin

 

อ่านหนังสือสอบบน TikTok

ด้วยกันไหม

 

การล็อกดาวน์เมื่อ 2 ปีที่แล้วทำให้โซเชียลเน็ตเวิร์กสำหรับคลิปวิดีโอสั้นอย่าง TikTok ได้รับความนิยมพุ่งสูงภายในเวลาอันรวดเร็วโดยมีคลิปเต้นเป็นประเภทของคลิปที่เราเห็นกันเยอะที่สุด ต่อให้คุณไม่อยู่บน TikTok แต่เพื่อนที่ทำคลิปเต้นบน TikTok ก็จะเซฟคลิปนั้นมาแชร์ตามช่องทางอื่นๆ อย่าง Facebook หรือ Instagram ด้วยอยู่ดี

ทำให้ TikTok มีภาพจำของการเป็นแพลตฟอร์มสำหรับคนที่ชอบเต้น และคนที่ชอบดูคนอื่นเต้น

รองจากการเต้นคอนเทนต์อีกประเภทที่หาดูได้เยอะมากบน TikTok ก็คือคอนเทนต์บันเทิง คลิปตลกที่ตบมุขภายในเวลาสั้นๆ ดูกี่คลิปก็ไม่เบื่อ

หลังจากนั้นมาประเภทของคอนเทนต์ที่ได้รับความสนใจบน TikTok เองก็มีทั้งที่เปลี่ยนแปลงและเกิดใหม่

หนึ่งในเทรนด์ที่เกิดขึ้นและสร้างความประหลาดใจให้รู้สึกว่า แบบนี้ก็มีด้วยแฮะ ก็คือเทรนด์การชวนกันเรียนผ่าน TikTok

สมัยยังเป็นนักเรียนฉันก็เป็นคนหนึ่งที่ไม่ค่อยชอบทบทวนบทเรียนเองคนเดียวเพราะรู้สึกว่าวอกแวกอยู่เรื่อย พอถึงช่วงฤดูสอบก็เลยต้องนัดกับเพื่อนๆ ไปติวหนังสือด้วยกันในมหาวิทยาลัย ติวตั้งแต่กลางวันของวันหนึ่งยาวไปจนถึงเช้าของวันถัดไป

แต่ส่วนใหญ่ก็รู้ๆ กันว่าได้อ่านหนังสือจริงไม่เท่าไหร่ ที่เหลือก็คือไปนั่งเมาธ์และหาของกินมากกว่า

อย่างไรก็ตาม ในยุคที่โซเชียลมีเดียเฟื่องฟู ไวรัสก็ทำให้ออกจากบ้านได้น้อยลง แต่ความต้องการในการอ่านหนังสือด้วยกันเป็นหมู่คณะก็ยังคงอยู่ จึงเกิดเป็นเทรนด์ของการหาเพื่อนอ่านหนังสือสอบผ่านออนไลน์ และ TikTok ก็กลายเป็นแพลตฟอร์มที่เข้ามาตอบโจทย์

คนทำคอนเทนต์หลายคนบน TikTok หันมาถ่ายคลิปตัวเองอ่านหนังสือสอบ บางคนก็โชว์ตัวเองอ่านหนังสือหน้ากล้องให้เห็นหน้าชัดๆ ในขณะที่คนที่ไม่อยากออกหน้าก็อาจจะถ่ายองค์ประกอบอื่นๆ อย่างเช่น หนังสือ สมุด หรือถ่ายมือที่พิมพ์คีย์บอร์ดรัวราวปืนกล

จุดดึงดูดของคลิปชวนอ่านหนังสือด้วยกันประเภทที่ไม่เห็นหน้า เห็นแต่มือ ก็คือการเน้นรายละเอียดของการเก็บเสียงที่เกิดจากการเคลื่อนไหวต่างๆ หรือที่เรียกกันว่าคลิปแนว ASMR ไม่ว่าจะเป็นเสียงพลิกหน้ากระดาษ เสียงเคาะแป้นพิมพ์คีย์บอร์ด เสียงปากกากระทบกัน หรือเสียงน้ำแข็งกระทบแก้วน้ำที่ใช้ดื่มในระหว่างอ่านหนังสือ

อ่านแค่คำอธิบายก็อาจจะยากที่จะเข้าใจว่าคนจะกดเข้ามาดูคลิปประเภทนี้ไปทำไมกัน ตอนแรกฉันก็คิดแบบนี้เหมือนกันแต่พอได้คลิกเข้าไปดูเพียงแค่ไม่กี่คลิปก็พอจะเข้าใจเสน่ห์ของมันขึ้นมาบ้าง

 

คลิปที่ฉันกดเข้าไปมาจากแอ็กเคาต์ @oamht ที่โชว์ให้เห็นมือของผู้หญิงคนหนึ่งกำลังทำโจทย์คณิตศาสตร์โดยมีแสงสว่างหลักๆ มาจากโคมไฟบนโต๊ะ เสียงหัวปากกาครูดกับกระดาษในเวลาที่เธอทดเลขและเขียนวงกลมล้อมรอบตัวเลือกทำให้เกิดความรู้สึกฟินอย่างบอกไม่ถูก

คลิปวิดีโอนั่งทำโจทย์เลขที่ยาวเพียง 2 นาทีนิดๆ นี้กวาดยอดวิวบน TikTok ไปได้ถึง 1.4 ล้านวิว

คอมเมนต์จากผู้ชมหลายคน (ที่มีคนไทยรวมอยู่ในนั้นด้วยไม่น้อย) ต่างก็บอกว่าไม่เข้าใจว่าทำไมการดูคลิปประเภทนี้ถึงทำให้รู้สึกผ่อนคลายได้ขนาดนี้

บางคนก็บอกว่าดูคลิปเสร็จแล้วก็อยากจะลุกไปนั่งทำการบ้าน อ่านหนังสือของตัวเองบ้าง

หรือในบางคลิป ความสนใจก็จะไปตกอยู่ที่เครื่องเขียนที่เจ้าของคลิปใช้ เพราะดูแล้วน่าจะเป็นปากกาที่เขียนสนุกลื่นไหลสุดๆ

 

แฮชแท็กเกี่ยวกับการอ่านหนังสือเรียนที่ได้รับความนิยมบนแพลตฟอร์มนี้ก็อย่างเช่น #studystream #studywithme #studytime หรือ #studymotivation บ่งบอกให้เห็นว่านี่เป็นเทรนด์ที่ ‘ชวนกันเรียน’ อย่างแท้จริง

กุศโลบายของเทรนด์นี้อยู่ที่การชวนให้ผู้ชมใช้มือถือเปิดเข้ามาดูการถ่ายทอดสด แล้ววางมือถือไว้ข้างๆ พร้อมกับเปิดหนังสือเรียนของตัวเองอ่านไปด้วย ไม่ใช่แค่ช่วยสร้างบรรยากาศให้ไม่เหงาเท่านั้น แต่เป็นลดความต้องการที่จะหยิบมือถือขึ้นมาทำอย่างอื่น น่าจะเหมาะสำหรับคนที่ไม่ชอบอ่านหนังสือเงียบๆ คนเดียวและอยากได้สิ่งกระตุ้นให้ตื่นตัวอยู่เสมอ

คนทำคอนเทนต์แนวชวนอ่านหนังสือก็ต้องมีการใช้ความคิดสร้างสรรค์เพื่อทำให้คอนเทนต์ของตัวเองแตกต่างจากคนอื่น บางช่องเน้นจดโน้ตบนกระดาษ ในขณะที่บางช่องก็เลือกเปิดกล้องให้คนเห็นวิวสวยๆ แล้วอ่านหนังสือไปด้วยกัน

อย่างเช่น แอ็กเคาต์ @studying.with.a.view ก็จะเปิดกล้องให้เห็นวิวของเมือง St. Gallen ในสวิตเซอร์แลนด์ จัดโต๊ะด้วยแจกันดอกทิวลิปสวยงามและปากกาไฮไลท์พาสเทลหลากเฉดสี พร้อมกับขึ้นข้อความเชิญชวนให้มาอ่านหนังสือไปพร้อมๆ กัน

และระบุวันที่ เวลา และระยะเวลาของเซสชั่นอ่านหนังสือให้อย่างละเอียด

 

นอกจาก TikTok แพลตฟอร์มอย่าง YouTube เองก็มีเทรนด์นี้กำเนิดขึ้นมาตั้งแต่หลายปีก่อน ยูทูบเบอร์มีทั้งที่อัดคลิปยาวหรือเปิดเซสชั่นถ่ายทอดสด ไลฟ์ตัวเองตอนนั่งอ่านหนังสือ แล้วให้คนคลิกเข้ามาดูเพื่ออ่านหนังสือไปพร้อมๆ กัน

คลิปความยาวกว่า 3 ชั่วโมง ไม่มีอะไรมากไปกว่ามุมกล้องที่เผยให้เห็นเสี้ยวหนึ่งของคนกำลังอ่านหนังสือบน iPad อยู่ริมหน้าต่าง ทำให้มองเห็นแสงและเงาที่เปลี่ยนไปตามช่วงเวลาในแต่ละวัน เมื่อเปิดคลิปทิ้งไว้ก็จะได้ความสมจริงราวกับเรากำลังนั่งอ่านหนังสือไปพร้อมกับคนในคลิปด้วย บางช่วงก็จะมีการใส่เสียงฝนตกปรอยๆ ปูเอาไว้เป็นพื้นหลัง เสียงดนตรีแนวผ่อนคลาย หรือใช้เครื่องพ่นอโรม่าสร้างบรรยากาศในยามเย็น

คลิปชวนอ่านหนังสือไปด้วยกันเป็นคลิปที่ตั้งใจให้ผู้ชมกดเริ่มคลิปและปล่อยคลิปไหลไปเรื่อยๆ จึงจะมีการใส่เคาน์เตอร์บอกเวลาเอาไว้ว่าคลิปเล่นไปกี่นาทีแล้ว และจะมีช่วงเบรกพักผ่อนให้เป็นระยะๆ

เมื่อผู้ชมเห็นคำว่า Break ก็จะได้ลุกไปทำธุระส่วนตัว พอหมดเวลาเบรกจะมีเสียงนาฬิกาปลุกเตือนขึ้นให้รู้ว่าได้เวลากลับมาที่โต๊ะและอ่านหนังสือต่อแล้ว

 

ถึงแม้ว่าฉันจะไม่ได้อยู่ในวัยอ่านหนังสือสอบอีกต่อไป แต่การได้คลิกไปดูคลิปคนอ่านหนังสือริมหน้าต่างโดยที่นอกหน้าต่างเป็นวิวทิวทัศน์ที่แสนสวยของเมืองแต่ละแห่งทั่วโลกก็ทำให้รู้สึกอยากหาอะไรมานั่งทำไปพร้อมๆ กันด้วยเลยทีเดียว

คลิปเหล่านี้มักจะมียอดชมอยู่ในหลักแสนหรือหลักล้าน บ่งบอกให้เห็นว่านี่เป็นเทรนด์ที่คนในยุคนี้ชื่นชอบ จะอ่านหนังสือไปคนเดียวทำไม ในเมื่อเราสามารถอ่านไปพร้อมๆ กับคนอื่นๆ ทั่วโลกได้

คลิปบรรยากาศการอ่านหนังสือแม้จะไม่ใช่คลิปที่ให้ความรู้ผู้ชมโดยตรงเพราะไม่ใช่คลิปติวหนังสือแบบที่เราอาจจะคุ้นเคยกัน แต่นี่ก็ถือเป็นการหยิบโซเชียลมีเดียที่มักจะถูกมองว่าเป็นกิจกรรมเสียเวลามาปรับให้กลายเป็นแรงบันดาลใจให้เราลุกขึ้นมาทำอะไรบางอย่างได้สำเร็จ

เผื่อคุณผู้อ่านที่เป็นคุณพ่อคุณแม่เปิดประตูเข้าไปในห้องแล้วเห็นลูกกำลังอ่านหนังสือและดูคลิปคนอื่นอ่านหนังสือไปด้วยก็จะได้ไม่งงนะคะ