บทความพิเศษ

ฟ้า พูลวรลักษณ์

 

หนังสือเรียนสำหรับเด็ก (๑๒๙)

 

๑

หนังอินเดียที่สร้างจากเรื่องจริงอย่างคังคุไบ ทำให้ฉันคิด มันน่าตื่นตะลึงไม่น้อย มันเป็นเรื่องราวของโสเภณีคนหนึ่งที่มาจากครอบครัวที่ดี พ่อของเธอเป็นทนายความ เธอโดนชายคนรักพาหนีออกจากบ้าน หลอกมาขายตัวในซ่อง

ต่อมาเธอเติบโต เข้มแข็งในโลกมืด กลายเป็นมาเฟียหญิงที่มีชื่อเสียงและบทบาท เล่นการเมือง และต่อสู้เพื่อสิทธิสตรี

๒

ประเด็นคือหนังเรื่องนี้เป็นหนังที่สร้างได้ดี ทั้งการถ่ายภาพและฉาก การแสดง ดนตรีประกอบ เป็นหนังคุณภาพ และเป็นกวี

ฉากที่คืนหนึ่งไฟดับ แล้วซ่องโสเภณีของเธอ ตลอดจนเพื่อนบ้านจุดเทียน มันงดงามราวกับฝันไป

แหล่งโสเภณีนี้ พริบตาเดียวก็กลายเป็นวิหารที่สวยงาม และลึกซึ้ง

นี้คือความหมายของบทกวี

๓

แต่มันตรงข้ามกับความเป็นจริงอย่างสุดโต่ง เพราะเรื่องราวของซ่องและโสเภณี ในความเป็นจริง คือความหมักหมม สกปรก เฉพาะกลิ่นของมันก็ชวนอ้วก เป็นของเน่าที่ไม่อาจกลบเกลื่อนได้ ไม่ว่าจะใส่น้ำหอมเท่าไร

มันเป็นโลกที่โหดร้าย หยาบช้า

มันคือการรังแกข่มเหง และสะท้อนความอ่อนแอของจิตมนุษย์

๔

กะหรี่ แม่เล้า แมงดา รวมถึงแขกที่มาเที่ยว ล้วนเป็นชีวิตที่น่ารังเกียจ นี้เป็นเดรัจฉานภูมิ ยิ่งไปปรุงแต่ง ยิ่งน่ารังเกียจเป็นสองเท่า

พอเป็นบทกวี ก็น่ารังเกียจขึ้นเป็นสี่เท่า

๕

หนังเรื่องนี้จึงเสนอสิ่งขัดแย้งกันอย่างน่าตกใจ และทำไปแบบไม่รู้สึกตัวอีกต่างหาก เพราะมันคือหนังอินเดีย ที่เสนอภาพและเรื่องราวในมุมมองของตนเอง ลืมโลกแห่งความเป็นจริงไปเลย หนังจะมีเพลงและเต้นรำ คล้ายกับว่านี้คือหนัง Comedy มีแต่หนังอินเดียที่ทำแบบนี้ ตรงข้ามกับเนื้อเรื่อง

๖

ฉันได้แต่บอกตัวเองว่า นี้คือคนอินเดีย นี้คือหนังอินเดีย และนี้คือประเทศอินเดีย มหาอำนาจที่ยากจน คนเฉลียวฉลาด ที่ไม่อยู่ในโลกแห่งความเป็นจริง น่าสยดสยอง น่าสมเพช แต่ก็น่าคิดเหลือเกิน บางคนเรียกคนอินเดียว่า มนุษย์กึ่งสุกกึ่งดิบ

๗

แม้แต่ฉากรักของเธอ กับชายหนุ่มร้านตัดเสื้อ ตรงข้ามซ่องของเธอ ก็สุดแสนจะโรแมนติก เธอเล่นไพ่กับเขา คนหนึ่งยืนอยู่ชั้นสองตรงระเบียง คนหนึ่งยืนขายของที่ชั้นล่าง ฝั่งตรงข้าม ตรงกลางคือถนนที่มีผู้คนเดินขวักไขว่ มีรถราวิ่ง เธอร่อนไพ่ทีละใบลงไปให้เขา จนครบห้าใบ ไพ่แต่ละใบร่อนลงมา ดั่งแมลงปอ นี้เป็นฉากรักกุ๊กกิ๊กที่ทำได้สวยงามมาก แต่ก็ไม่มีจริงอยู่ในโลก

๘

แต่ชีวิตจริงก็เป็นเช่นนี้ หากเรามองลึกลงไปใน Being

๙

ฉันเคยไปอินเดีย ในเมืองใหญ่อย่างมุมไบ ฉันเจอเด็กหญิงจรจัดคนหนึ่งที่เดินเข้ามาชวนฉันคุย ชวนฉันเดินเล่น

เด็กหญิงคนนี้หน้าตาน่ารักเป็นอันมาก เรียกว่าสวยงามดั่งดารา

ฉันรู้ว่าเธอต้องการอะไรจากฉัน แต่เธอก็ทำอย่างมีชั้นเชิง เหมือนการเล่นเกม ฉันอาจยึดถือในความเป็นจริง และปฏิเสธเธออย่างเข้มงวด ไปให้พ้น ไปให้ห่างไกล เพราะเธอก็เป็นสิบแปดมงกุฎประเภทหนึ่ง

แต่ในอินเดีย หากเราใช้ชีวิตสมจริงแบบนี้ ก็แห้งแล้ง เหมือนมาอินเดียแต่ก็ไม่ถึงอินเดีย

อีกวิธีหนึ่งคือเล่นเกมกับเธอ คือเดินเล่นกับเธอ ยอมเป็นเหยื่อของเธอ และท้ายสุดก็ให้เงินเธอจำนวนหนึ่ง ซึ่งไม่มากอะไรเลย มันเป็นเงินเล็กๆ น้อยๆ เรียกว่าให้กันได้

แต่ความรู้สึกมันสับสน คล้ายจะเป็นเกมที่สนุก ชวนประทับใจ หรือเป็นสิ่งน่ารังเกียจ น่าเบื่อหน่าย มันมองได้สองทิศทาง

นี้คือโลกกึ่งจริงกึ่งฝัน เมืองที่อุดมด้วยยุงและแมลงวัน และสิบแปดมงกุฎนานาชนิด ดินแดนของคนซื่อและดินแดนของคนคด มันเป็นอย่างนี้ทั่วทั้งประเทศ และในทุกยุคทุกสมัยที่ผ่านมา

๑๐

ไม่ว่าจะไปเมืองใด การมองทะลุเข้าไปในจิตของชาวอินเดีย เราจึงมาถึงอินเดีย แต่ก็เหนื่อยยากมาก และสับสนอลหม่าน ต้องมีพลังสูง และจิตของเราต้องเยาว์วัย สดชื่น แจ่มใส และช่างคิดช่างฝัน

การทำใจแบบนี้ คือการเข้าถึงพุทธะ

 

๑๑

เราจะมองข้ามจุดนี้ไม่ได้เลย เพราะหากทำเช่นนั้น เท่ากับว่าเราไม่เข้าใจอินเดีย เราอาจมองแบบชาติตะวันตก คือดูที่ GDP หรือดูค่าเศรษฐกิจ ดูจำนวนคนว่างงาน ดูเงินเดือน ดูขยะ เรามองโลกวัตถุได้หมด

แต่เราก็จะไม่พบอินเดีย เพราะเรามองข้ามจิตของพวกเขา จิตที่แปลกประหลาด ไม่โง่ไม่ฉลาด คล้ายจะหลักแหลม แต่ก็คล้ายปัญญาอ่อน

๑๒

ดังนั้น การเดินทางในอินเดีย จึงเป็นการฝึกฝนมนุษยธรรมของตัวเอง บางครั้ง ฉันหมดตัวแล้ว กลับบ้าน แต่ก็นึกขำ ในความหมายของการเป็นมนุษย์ ที่ไม่อาจหาได้ในที่อื่น

๑๓

ฉันเรียกสิ่งนี้ว่าการดูที่ Being ของพวกเขา นี้คือค่ารวมตัวจริงของชาวอินเดีย

๑๔

มันทำให้ฉันคิดว่า โสเภณีควรทำให้ถูกกฎหมายไหมนะ เช่นเดียวกันกับยาเสพติด การพนัน สิ่งเหล่านี้ควรทำให้ถูกกฎหมายไหม

กรณีอย่างกาสิโน หากเทียบกับบ่อนผิดกฎหมาย อย่างไหนจะเลวน้อยกว่า ยาเสพติดที่ถูกกฎหมาย จะให้โทษมากหรือน้อยกว่ายาเสพติดที่ผิดกฎหมาย และโสเภณีที่ถูกกฎหมาย หากเทียบกับโสเภณีที่ผิดกฎหมาย พวกเธอจะมีปัญหาน้อยกว่าไหม

แต่ที่แปลกก็คือ ฉันพบว่าประเทศแรกที่น่าจะทำสิ่งเหล่านี้ให้ถูกกฎหมาย คือชาติอินเดีย เพราะมันย้อนแย้งกันพอดี มันสวมรับกันพอดี

๑๕

การสวมรับกันนี้เอง ที่เรียกว่า Quantum

๑๖

ชาติกึ่งจริงกึ่งฝันอย่างอินเดียนี้แหละ ที่เหมาะจะบุกเบิกบางสิ่งในแดนสนธยาเหล่านี้ ซึ่งชาติอื่นทำไม่ได้ หรือไม่อยากทำ ประเทศอินเดียจะเป็นประเทศแรกที่ประกาศให้โสเภณี ยาเสพติด การพนัน ล้วนเป็นสิ่งถูกกฎหมาย

แล้วคนอินเดียก็จะยังร้องเพลงและเต้นรำต่อไปเหมือนเดิม