ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 22 - 28 เมษายน 2565 |
---|---|
คอลัมน์ | หลังเลนส์ในดงลึก |
ผู้เขียน | ม.ล.ปริญญากร วรวรรณ |
เผยแพร่ |
หลังเลนส์ในดงลึก
ปริญญากร วรวรรณ
‘มอง กับ เห็น’
ผ่านพ้นเทศกาลสงกรานต์ ปี พ.ศ.2565 มาแล้ว ปีนี้ก็เช่นเดียวกับทุกๆ ปีที่ผ่านมา งานในป่าไม่เคยหยุด ไม่มีวันหยุด ในช่วงเทศกาล ช่วงนี้ไม่ใช่ช่วงเวลาแห่งการพักผ่อน หรือสนุกสนานรื่นเริง มันคือเวลาที่พวกเขาต้องลาดตระเวน เฝ้าระวังอย่างเข้มงวด เหตุผลหลักคือ เทศกาลต่างๆ เป็นเวลาที่มีความต้องการเนื้อสัตว์ป่าสูง
ผ่านเทศกาลมาแล้วนั่นแหละ คนทำงานในป่าจะถือโอกาสกลับบ้าน
งาน เป็นเหมือนเช่นทุกปี เพียงแต่ปีนี้ ในป่า ผ่านช่วงเดือนเมษายนมาอย่างชุ่มฉ่ำ ไม่ใช่เวลาที่ต้องเดินไปตามด่านที่ขนาบด้วยป่าแล้งๆ ไม่มีฤดูแห่งไฟ กลางคืนพบอากาศเย็นยะเยือก บางวันพายุฝนพัดกระหน่ำ ต้นไม้ล้มขวาง ลำห้วยที่ควรแห้งผากมีแต่แนวหินระเกะระกะ มีสภาพเช่นเดียวกับลำห้วยในช่วงฤดูฝน
ป่าเปลี่ยนไปแล้ว สภาวะอากาศบนโลกไม่เหมือนเดิมแล้ว
ในหน่วยพิทักษ์ป่าเงียบเหงา คนส่วนใหญ่ออกเดินลาดตระเวน ไม่ผิดนักหากจะพูดว่า งานดูแลรักษาป่าไม่มีวันหยุด พวกเขารับรู้ดีว่า เหล่านี้มันเป็นสิ่งอันมาพร้อมกับงานที่เข้ามาทำ
ในหน่วยเหลือเพียงเจ้าหน้าที่รับ-ส่งวิทยุ ซึ่งค่อนข้างอาวุโส ส่วนใหญ่ของชุดลาดตระเวนอยู่ในวัย 20 ต้นๆ ทุกคนผ่านการอบรมการลาดตระเวนเชิงคุณภาพ มาคนละหลายครั้ง
เครื่องมือ อันเป็นเทคโนโลยีทันสมัย เพื่อการลงข้อมูลปัจจัยคุกคามต่างๆ เป็นของคุ้นเคยสำหรับเหล่าชายหนุ่มที่เกิดมาในยุคสมัยสมาร์ตโฟน
รถมอเตอร์ไซค์จอดเรียงรายหน้าบ้านพัก หลายคันใช้ดอกยางชนิดลุยโคลน บางคันอยู่ในสภาพใช้งานมาอย่างโชกโชน บางคันใหม่เอี่ยม
จานดาวเทียมอยู่บนหลังคาครัวที่มีโต๊ะและม้านั่งยาว โทรทัศน์สีดำ 19 นิ้ว หม้อหุงข้าวไฟฟ้า ตู้เย็น
ในหน่วยมีไฟฟ้าใช้ ระบบไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ รวมทั้งระบบน้ำ ที่เครื่องปั๊มน้ำใช้พลังงานแสงอาทิตย์
งานไม่มีวันหยุด จากที่นี่ การเข้า-ออกเมืองไม่ใช่เรื่องยาก
แต่พวกเขารู้ดีว่า ความเคลื่อนไหวถูกจับตามองเสมอ
การเข้า-ออกเมืองจึงต้องระมัดระวัง การซื้อเสบียง นั่นหมายความถึง อาจมีการเดินป่าหลายๆ วัน พวกล่าสัตว์อาจเลี่ยงหลบการเข้าป่า ความเคลื่อนไหวจึงทำกันอย่างไม่มีกำหนดการ รวมทั้งเตรียมพร้อมตลอดเวลา
จนกระทั่งถึงวันนี้ วันที่ “สภาวะโลกรวน” ส่งผลกระทบไปทั่วพื้นที่ ความเปลี่ยนแปลงเกิดทุกหย่อมหญ้า แต่ดูเหมือนการล่าสัตว์ป่า และความต้องการเนื้อ, อวัยวะ รวมทั้งสัตว์ป่าที่ยังมีชีวิต ไม่เคยยุติ ความเปลี่ยนแปลงคือ ดูเหมือนว่ามีความต้องการมากขึ้น
นับวันขบวนการล่า และค้าสัตว์ป่ายิ่งมีมูลค่า และทวีความซับซ้อนมากขึ้น โดยเฉพาะสัตว์ที่ได้รับความเชื่อว่าชิ้นส่วนอวัยวะพวกมันเมื่อนำไปประกอบอาหารมีสรรพคุณช่วยเพิ่มพละกำลัง
สัตว์กลุ่มนี้จึงอยู่ในสภาวะเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ เช่น ตัวลิ่น ตลอดจนไปถึงเสือโคร่ง
ขบวนการอันใหญ่โตซับซ้อนนั่น มีคนล่าสัตว์เป็นแนวหน้า
และคนเหล่านี้เอง ที่จะ “ปะทะ” กับคนทำงานในป่า
นี่ไม่ใช่เรื่องใหม่ เป็นเพียงเรื่องเก่าๆ ซึ่งไม่เคยหยุด ไม่ว่าจะเกิดขึ้นในป่าลึกเพียงไหน คนจะได้รับรู้
ก้มดูในมือถือ หยุด และเลื่อนผ่าน มีเรื่องราวมากมายรอให้เลื่อนไปพบ
ฝนซึ่งตกมาตั้งแต่เดือนมีนาคม ผ่านพ้นเดือนเมษายนก็ยังตกอย่างสม่ำเสมอ ต้นไม้ ป่าข้ามช่วงเวลาแห่งไฟ มาสู่ป่าที่ต้นไม้มีใบเขียวสะพรั่ง
ไม่มีฝูงสัตว์ป่าเพลิดเพลินกับทุ่งระบัดเขียว ทุ่งหญ้าไม่ผ่านการชิงเผา เพื่อการจัดการเพิ่มแหล่งอาหาร ดังเช่นในฤดูแล้งที่ผ่านๆ มา
สายฝนกระหน่ำมาพร้อมๆ กับสายลม ยอดไม้ในป่าส่งเสียงดังยิ่งขึ้นในช่วงกลางคืน
ลมและฝนทำให้เราพบกับสภาพอากาศหนาวยะเยือก หนาวกลางฤดูแล้ง
ริมลำห้วยมีรอยตีนเสือโคร่งประทับไว้เด่นชัด ดินเปียกๆ ทำให้รอยตีนมันมีขนาดใหญ่กว่าความเป็นจริง
แต่เลยไปไม่ไกลมีอีกรอยที่ขนาดย่อมกว่า ข้อมูลนักวิจัยบอกไว้ว่าอุ้งตีนใหญ่กว่า 8 เซนติเมตรนั่นเป็นตัวผู้ บริเวณนี้คงเป็นพื้นที่ทับซ้อน แม้ตัวผู้จะรักษาอาณาเขตตนอย่างเคร่งครัด แต่บริเวณเชื่อมต่อระหว่างแนวเขตอาจมีการใช้พื้นที่เกินเข้าไปบ้าง
กล้องดักถ่ายจากแอ่งน้ำเล็กๆ ปรากฏภาพเสือโคร่งมาหมอบกินน้ำอยู่นาน
เมื่อถึงช่วงเวลาแห่งวันหยุด วันที่ในเมืองมีงานเฉลิมฉลอง
นั่นหมายถึง การต้องเฝ้าระวังมากขึ้นของคนทำงานในป่า
ผมอยู่ในหน่วยพิทักษ์ป่า ที่เงียบสงบ
สายลมแรงพัดยอดไม้เอนลู่ ละอองฝนซัดเข้ามา
เสียงลม ทำให้ผมนึกถึง บางความหมาย ซึ่ง มีคนพูดถึงลม
เราสัมผัสได้กับความเย็น เพราะสายลม
เรารู้ว่า มีลม แต่ ไม่เคยมองเห็น
มีเรื่องราวไม่น้อย ที่ เรา ” มอง” แต่ ” ไม่เห็น” •