ครัวอยู่ที่ใจ

อุรุดา โควินท์

 

ทางรอดอยู่ในครัว

: ผักหวานกับไข่

 

ของแพงขึ้นทุกอย่าง ที่ฉันทำก็คือ คิดให้มากขึ้น ละเอียดขึ้น (นอกจากกินง่ายขึ้น) ไปตลาดแต่ละครั้งหมายถึงจ่ายตังค์ ดูของในตู้เย็นให้ถ้วนถี่สิ ยังมีอะไรที่เอาออกมาทำกินได้บ้าง สักมื้อ สองมื้อ

ฉันพบว่าการจ่ายตลาดอย่างพอดี ประหยัดกว่าการจ่ายครั้งละมากๆ เพราะมีของล้นตู้เย็น บ่อยครั้งก็ทำไม่ทัน ต้องทิ้ง หรือบางทีนานจนลืม

ในช่วงที่ฝืดเคือง ฉันใช้แนวคิดง่ายๆ ถ้าตู้เย็นไม่โล่ง อย่าเพิ่งจ่ายตลาด

สนุกดีที่ได้คิดให้เยอะขึ้น ฉันรู้สึกคล้ายกำลังอยู่ในเกมเซอร์ไวเวอร์ ฉันต้องเป็นผู้ชนะ ฉันต้องรอดจากเงินเฟ้อ โรคระบาด และระบบจัดการแย่ๆ นี้ ฉันต้องมีชีวิตที่ดีทีละวัน

ฉันจะประกอบสร้างมันขึ้นเอง

 

ในตลาดฉันไม่คิดมาก อะไรที่น่ากินก็ซื้อ อะไรที่แน่ใจว่ากินได้แน่ เราชอบทั้งสองคน หยิบติดมือมา และอะไรที่ช่วงนี้ถูก-จงกิน

คนเชียงรายเก่งเรื่องกินตามฤดูกาล สามารถกินซ้ำได้ ไม่เบื่อ จนกว่าฤดูกาลของผักจะหมด

ฉันบอกเขาให้ตั้งข้อสังเกตว่า ต่อให้สินค้าอื่นขึ้นราคา แต่ผักพื้นบ้านที่ผลิใบแตกก้านตามฤดูกาล ยังไงก็ไม่แพง

ไม่แพง เพราะมีขายกันเยอะ บ้านไหนก็เก็บมาขาย

ไม่แพง เพราะผักแบบนี้เดินทางยาก อายุสั้น เก็บวันนี้ควรกินวันนี้ หมายความว่า ถ้าปลูกที่เชียงราย คุณก็ต้องขายให้คนเชียงราย แน่นอน ตัดเรื่องค่าขนส่งออกไป

“ถ้าเรากินแกงผักเก่ง ยังไงก็ไม่อด อยู่ต่างจังหวัดน่ะ” ฉันบอกเขา

“อร่อยด้วย”

“อร่อยเพราะพูไม่ได้ทำบ่อยเหมือนบ้านอื่นไง อย่างบ้านเพื่อนพู ถ้าช่วงไหนผักเฮือดเยอะ ก็ยำผักเฮือด แกงผักเฮือดวนไปนะ”

เขาหัวเราะ

กลยุทธ์ของฉัน คือทำอาหารต้นทุนสูงกับต้นทุนต่ำสลับกัน แกงกะทิบ้าง แกงเนื้อล้วนบ้าง แกงปลา แกงกุ้งบ้าง แกงผักบ้าง

และต้องมีมื้อน้ำพริกอย่างน้อยสองมื้อ ในหนึ่งสัปดาห์

 

“วันนี้จะแกงผักใช่มั้ย” เขารู้ทัน “ได้นะ ไม่ได้กินนานแล้ว”

“ผักหวานเต็มตลาด เดี๋ยวจะแกงนวลๆ ให้ดู นวลแบบสุดเลย”

“ใส่ปลาแห้งใช่ป่ะ”

ฉันพยักหน้า

เขากินแกงผักได้ ชอบด้วย ถ้าไม่บ่อยนัก และจะชอบเป็นพิเศษ ถ้าใส่ปลาแห้ง

ผักหวานจานหนึ่ง แกงได้หนึ่งถ้วยพอดี ปลาแห้งอีกตัว ไปตลาดใกล้บ้านเพื่อซื้อแค่นี้ มะเขือลูกเล็กมีอยู่หน่อย ฉันจะใส่ลงไปให้มีสีสัน

จริงๆ แล้ว ผักหวานเข้ากับไข่มดแดง แต่เขากินไข่มดแดงไม่เป็น ซึ่งก็ดี เพราะมันแพง ฉันจะใส่ไข่ไก่แทน เพื่อได้แกงผักหวานนวลอย่างใจ

แช่วุ้นเส้นไว้ด้วย สักนิดหน่อย ทำให้แกงมีเนื้อมีหนัง

ตำพริกแกงเหนือนั้นง่ายมาก มีพริกแห้ง กระเทียม หัวหอม เกลือ ตำให้ละเอียด แล้วเติมกะปิ

ตำแป๊บเดียวก็เสร็จ เพราะฉันใช้น้ำพริกแกงนิดเดียว ต้องไม่เผลอใส่เยอะเด็ดขาด เผ็ดไปคือแก้ยาก เติมน้ำก็กลายเป็นแกงน้ำท่วมทุ่ง ไม่อร่อยอีก

ถามว่าแกงผักต้องระวังอะไร คำตอบมีสามอย่าง น้ำแกง (อย่าเยอะ) น้ำพริก (อย่าเยอะกว่า) น้ำตาล (ไม่ใส่ได้จะดีมาก แต่ถ้าอยากใส่ ก็อย่าให้มันหวานนักเลย)

เคล็ดลับของฉันก็คือ ฉันใช้หอมแดงมากหน่อย และต้องเป็นหอมไทย แอบหย่อนปลาร้าตัวเล็กๆ ลงในน้ำแกงด้วย

ตั้งน้ำให้เดือด ใส่น้ำพริกแกงกับปลาร้า รอให้มันเดือดเข้ากันสักครู่ หักปลาแห้งใส่ลงไป รออีกอึดใจ ให้ปลาได้ดูดน้ำ ก็ใส่ผักหวาน มะเขือเทศลูกเล็ก รอกระทั่งสองอย่างนี้สุก ฉันใส่วุ้นเส้น

พอวุ้นเส้นสุกค่อยชิม ส่วนใหญ่ ฉันจะเติมเกลือ หรือไม่ก็น้ำปลา ถ้ารสไม่นวลจริงๆ ก็แอบใส่น้ำตาลสักหน่อย (แบบไม่ตั้งใจใส่)

ขั้นตอนสุดท้าย ที่ทำให้แกงหม้อนี้ต่างจากแกงผักอื่น คือใส่ไข่ ตีไข่หนึ่งฟองในถ้วย แล้วเทลงหม้อตอนที่น้ำเดือด จากนั้นก็ปิดไฟ

เราจะได้แกงที่น้ำไม่ท่วมเนื้อ ตักใส่ถ้วยให้ผักพูนเหนือน้ำ แบบนั้นจะกินกับข้าวเหนียวง่าย

ฉันตักแกงมาวางที่โต๊ะ เคียงปลาช่อนแดดเดียวทอด และแคบหมู

เขาตักแกงชิม “โห ไข่ทำให้แกงอร่อย ใส่ทุกแกงไม่ได้เหรอ”

ฉันหัวเราะ ใช่ว่าทุกผักจะเข้ากับไข่หรอกนะ นี่เราใช้แทนไข่มดแดงต่างหากเล่า

“รู้มะ ทำไมเราต้องตักให้ผักสูงกว่าน้ำแกง” ฉันถามเขา

“นั่นสิ”

“เพราะเวลากินกับข้าวเหนียว ต้องแบบนี้ไง” ฉันปั้นข้าวเหนียว หยิบผักในถ้วย เข้าปากเคี้ยว

“เข้าใจล่ะ เดี๋ยวช่วยกินน้ำแกงให้นะ” ว่าแล้วเขาก็ตักน้ำแกงซดสองช้อนติด

ฉันไม่ได้กินแกงแบบนี้ตั้งแต่แรกหรอก ตอนเด็กๆ ฉันใช้ช้อนตักแกงผักมาใส่จาน แล้วเอาข้าวเหนียวจิ้มในจาน กระทั่งไปกินข้าวบ้านเพื่อน อาหารมาในขันโตกเล็กๆ ไม่มีจาน ไม่มีช้อน มีแต่ช้อนกลาง ทั้งเพื่อนของฉันและอุ้ยของเขา ทำให้ฉันรู้ว่า วิธีกินแกงผักที่อร่อยเป็นอย่างไร เอาข้าวเหนียวที่ปั้นแล้วคีบผักให้ติดมือเข้าปาก แล้วถ้าอยากกินน้ำแกง ก็ปั้นข้าวเหนียวนั่นล่ะให้แน่น จิ้มลงน้ำแกง

ช้อนกลางมีไว้โกยผักขึ้นมา กรณีที่ผักอยู่ต่ำกว่าน้ำแกง มันดูคล้ายไม่ถูกสุขอนามัย แต่นิ้วของเราไม่ได้สัมผัสน้ำแกง หรือผักส่วนที่เหลือในแกงเลย

และที่สำคัญ มันทำให้ฉันกินแกงผักอร่อยขึ้น

ฉันรู้สึกได้ว่าตัวฉันสาบเมียง (มีความเป็นคนเหนือ) ก็ตั้งแต่วันนั้น •