เปิดหู | Bicycle Race เพลงจักรยานของ Queen ที่คนรุ่นใหม่ไม่ค่อยได้ยินกัน

อัษฎา อาทรไผท

อันที่จริงบ้านเรานั้นมีการตื่นตัวเรื่องจักยานมากว่า 10 ปี แล้ว โดยได้ผ่านจุดพีคที่นอกจากจะมีคนมาออกกำลังด้วยจักรยานกันเพื่อสุขภาพ หลายๆ ท่านก็มาตามกระแสแฟชั่น มีกิจกรรมทางจักรยานมากมายเกิดขึ้น ส่วนผมเองนั้นมัวไปยุ่งอย่างอื่นอยู่ ไม่ได้อยู่ในกระแสนี้เลย แต่ก็มิวายไปซื้อจักรยานกับเขามาดองไว้ถึง 3 คัน ด้วยเหตุว่ามันสวยดี

เวลาผ่านมาเป็นทศวรรษ เมื่อถึงเวลาที่อยากดูแลสุขภาพตัวเอง และพบว่าการปั่นจักรยานเป็นทางเลือกที่ดี ที่นอกจากจะได้ออกกำลัง เผาผลาญแคลลอรี่ ยังสนุกไปด้วย เพราะมันมีทั้งเรื่องความเร็วและทิวทัศน์เข้ามาเกี่ยวข้องด้วย ไหนจะการกินและดื่มหนังปั่นเสร็จอีก เป็นกิจกรรมที่ทั้งได้เหงื่อและได้ทานอะไร โดยรู้ว่าเมื่อกี้เพิ่งเบิร์นมา ก็จะรู้สึกผิดน้อยหน่อย

เมื่อมาปั่นจักรยาน ก็นึกถึงเพลงจักรยานขึ้นมา และเพลงแรกที่ผุดขึ้นมาในหัวก็คือเพลง Bicycle Race ของวงโอเปร่าร็อคในตำนานจากอังกฤษอย่างวง Queen ที่เป็นที่รู้จักของคนวัยผมและก่อนหน้าเป็นอย่างดี และเพิ่งกลับมาเป็นที่รู้จักของคนรุ่นใหม่ทุกวัยด้วย หลังจากมีภาพยนต์ชีวประวัติของวง (ออกจะเน้นไปที่ Freddie Mercury นักร้องนำ) ออกมาเมื่อไม่กี่ปีมานี้

แม้จะกลับมาเป็นที่รู้จักกว้างขวางอีกครั้ง แต่เพลงที่กลับมาเป็นที่นิยมนั้นไม่มีเพลงที่ผมว่านี้อยู่ด้วย ซึ่งก็ไม่น่าแปลกอะไร เนื่องจากเพลง Bicycle Race นี้ออกจะแหวกแนวอยู่สักหน่อย ถ้าให้ผมอธิบาย ผมจะบอกว่านี่คือเพลง experimental ที่ Queen อยากลองทำดนตรีในแบบที่ไม่มีคนทำมาก่อนออกมา ซึ่งพวกเขาสามารถทำได้แน่ๆ เพราะที่ประสบความสำเร็จอย่างใหญ่หลวงใน Bohemian Rhapsody ก็มาจากการทดลองบ้าบิ่นทางดนตรีแบบนี้นี่เอง

สำหรับเพลง Bicycle Race นี้ ออกสู่หูชาวโลกในอัลบั้ม Jazz เมื่อปี 1978 โดยแรงบันดาลใจของเพลงนี้ มาจากการที่ Freddie Mercury นักร้อง นักแต่งเพลงของวง ได้สัมผัสกับการแข่งจักรยาน Tour de France 1978 ในขณะที่เขากำลังบันทึกเสียงอัลบั้มใหม่กันอยู่ที่เมือง Montreux ประเทศฝรั่งเศส

การได้อยู่ท่ามกลางบรรยากาศการแข่งจักรยานอันยิ่งใหญ่ของโลกนี้ ทำให้ Freddie ประทับใจ จนตัดสินใจเอาเรื่องราวนี้มาเรียงร้อยเป็นเพลงใส่เข้าไปในอัลบั้มที่เขากำลังทำอยู่ด้วยเลย โดยตัวเพลงมีความเฟี้ยวฟ้าวไม่ต่างกับจักรยานเลย ตั้งแต่โครงสร้างเพลงไปจนถึงมิวสิควีดีโอ!

สำหรับเนื้อเพลงนั้นมีท่อนคอรัสที่น่าจดจำว่า “Bicycle, bicycle, bicycle” ตามด้วย I want to ride my bicycle, bicycle, bicycle และอะไรทำนองนี้ย้ำไปเรื่อยๆ จนใครได้ยิน แม้ไม่อินก็คงจดจำท่อนนี้ไปตรายนานเท่านาน นอกจากนั้นจะเป็นการสอดแทรกอะไรที่ฮิตอยู่ในตอนนั้นเข้าไป เช่นหนังเรื่อง Jaws, Star Wars, Superman, Frankenstein และ Peter Pan ก่อนจะมีหยอด “Fat bottommed girls” ชื่อซิงเกิลที่ออกมาคู่กันเข้าไปในเพลงด้วย เป็นเนื้อเพลงที่ออกจะแปลกประหลาด แต่ก็มีความเป็นศิลปะอัดแน่นอยู่คับเพลง

มาถึงภาคดนตรี เป็นอะไรที่ผมชอบมากๆ เพราะรวมเอาความพิศดารมาไว้ในเพลงเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็นคอร์ดโปรเกรสชั่นแปลกๆ เปลี่ยนคีย์ไปเรื่อยๆ หรือจะเป็นการเปลี่ยนจังหวะของเพลงจาก 4/4 เป็น 3/4 และที่เด็ดขาดที่สุดคือการเอากระดิ่งจักรยานหลายเสียง มาใช้เป็นเสียงโซโล่กลางเพลง ซึ่งเมื่อได้ไปออกคอนเสิร์ต ว่ากันว่าผู้เข้ามาชมการแสดงสด ต่างกว้านซื้อกระดิ่งจักรยานเข้ามาร่วมดีดกระดิ่งไปพร้อมกัน จนกระดิ่งจักรยานของเมืองที่ไปแสดงขาดตลาดไปเลย

ทีเด็ดที่สุดที่เกิดขึ้นกับเพลง Bicycle Race เห็นจะเป็นมิวสิควีดีโอ ให้นึกไปถึงปี 1978 หรือ เกือบ 44 ปีมาแล้ว ผู้คนยังเปิดรับอะไรยากกว่ายุคนี้นัก แต่ Queen ก็ได้สร้างวีรกรรมเช่าจักรยานมา 65 คัน พร้อมจ้างนางแบบสาวสวยหุ่นดีมา 65 คน จากนั้นให้ทั้งหมดถอดเสื้อผ้าออกหมด ขึ้นคร่อมจักรยาน ปั่นแข่งกันไปรอบสนาม Wembley Stadium อันเลื่องชื่อ เพื่อบันทึกภาพไปประกอบวิสิควีดิโอ และทำปกซิงเกิล

ผลก็คือร้านเช้าจักรยานไม่ยอมให้คืนจักรยาน จนกว่าจะไปซื้อเบาะใหม่มาเปลี่ยนให้ทุกคัน ส่วนมิวสิควีดีโอก็โดนแบนในหลายๆ ที่ และปกซิงเกิลก็โดนสั่งให้ไปปรับภาพให้ดูเหมือนนางแบบที่ปั่นจักรยานโชว์บั้นท้ายหราอยู่ ได้ใส่กางเกงในไว้ (สมัยนั้น Photoshop ไม่มีนะครับ ต้องวาดทับเอา) ส่วนภาพขยับเราสามารถหาชมวีดีโอได้ใน YouTube นะครับ

เพลงนี้เมื่อเป็นเพลงที่ทำไม่เอาใจตลาด แต่ทำตามความรู้สึกล้วนๆ แน่นอนว่ามันไปไม่ถึงอันดับ 1 ของชาร์ตเพลงฮิตต่างๆ แต่มันก็ไปได้ถึงอันดับที่ 24 US Billboard และ อันดับที่ 11 ในอังกฤษ ส่วนเพลงนี้ที่ไทย ผมต้องขอบคุณพี่มานช พุฒตาล ที่นำมาเล่าให้ฟังในรายการบันเทิงคดี เมื่อสักราวๆ 30 กว่าปีก่อน ซึ่งยั่นคือครั้งแรกที่ผมได้สัมผัสกับ Bicycle Race ในรูปแบบของ Queen ครับ

สำหรับท่านที่ยังไม่เคยฟัง แม้ไม่ได้อินจักรยาน ผมขอแนะนำให้มาเปิดหูกันอีกครั้ง คุณอาจจะไม่ชอบ แต่ถ้าได้ฟังแล้ว คลังสมองทางดนตรีของคุณจะเปลี่ยนไปตลอดกาล ไม่มากก็น้อยครับ ส่วนท่านที่ชอบจักรยาน นอกจากเพลงจักรยานสีแดงของพี่เสกโลโซแล้ว ยังมีเพลงนี้ให้เลือกฟังอีกเพลงนะครับ