มุมมุสลิม

จรัญ มะลูลีม

 

อัฟกานิสถาน

: การกลับมาของฏอลิบาน (18)

 

ในการพบปะกับ Wang yi รัฐมนตรีต่างประเทศของจีนกล่าวว่า มันเป็นหน้าที่ของเพื่อนบ้านของอัฟกานิสถานที่จะต้องช่วยเหลือให้ประเทศ “ออกมาจากความยุ่งเหยิง”

เขากล่าวว่า ฏอลิบานได้ออกแถลงการณ์ที่เป็นไปในทางบวกในการต่อสู้กับการก่อการร้ายและสร้างสัมพันธ์ที่ดีกับเพื่อนบ้านทั้งมวล

จีนก็เหมือนอินเดียมีความกังวลว่าชัยชนะของฏอลิบานจะทำให้กลุ่มก่อการร้ายต่างๆ เพิ่มการโจมตีที่พักอาศัยของพวกเขามากยิ่งขึ้น

ผู้นำฝ่ายข่าวกรองของอิหร่าน รัสเซีย จีน และทาจิกิสถานได้มาพบกันที่อิสลามาบัดเพื่อพูดคุยถึงสถานการณ์ในอัฟกานิสถานและความร่วมมือกับปากีสถานในประเด็นความมั่นคง

ไม่เป็นที่ประหลาดใจแต่อย่างใดที่ได้มีการพูดคุยกันในกลุ่มประเทศ BRICS (บราซิล รัสเซีย อินเดีย จีน และแอฟริกาใต้) ทางออนไลน์ในสัปดาห์ที่สองของเดือนกันยายน ซึ่งมีแถลงการณ์ที่มิได้ออกชื่ออัฟกานิสถาน

ทั้ง 5 ประเทศต่างก็กล่าวถึงความจำเป็นที่จะปกป้องอัฟกานิสถานมิให้ถูกใช้เป็นที่เริ่มต้นของกิจการก่อการร้ายใดๆ

แถลงการณ์ยังได้ย้ำถึงความจำเป็นที่จะมีการสานเสวนาภายในอัฟกานิสถานเพื่อให้เกิดความสงบสันติและความมีเสถียรภาพในประเทศ

ปูติน (Vladimir Putin) และสีจิ้นผิงได้วิพากษ์บทบาทของสหรัฐในอัฟกานิสถานและในความโกลาหลที่ทิ้งเอาไว้หลังจากการถอนตัวอย่างไม่มีแผนและเร่งรีบ

เจ้าหน้าที่ฝ่ายความมั่นคงระดับสูงจากรัสเซีย สหรัฐ และอังกฤษได้มาเยือนกรุงนิวเดลีเพื่อรับทราบท่าทีของรัฐบาลอัฟกานิสถาน

ทั้งนี้ ปากีสถานปฏิเสธมิให้สหรัฐเข้าถึงฐานทางทหารของตนเพื่อใช้เป็นพื้นที่ปฏิบัติการณ์ต่อต้านการก่อการร้ายที่อาจจะเกิดขึ้น

โดยสหรัฐกำลังมองไปที่อินเดียซึ่งเป็นพันธมิตรใหญ่ทางทหาร

 

รัฐมนตรีต่างประเทศของสหรัฐ Blinken บอกกับสภาของสหรัฐว่าสหรัฐมีความผูกพันอย่างลึกซึ้งกับอินเดียในประเด็นการใช้พื้นที่ของอินเดียให้เป็นพื้นที่เหนือเส้นขอบฟ้า (Beyond the horizon) หรือการเฝ้าระวังการบินเหนือท้องฟ้าของอัฟกานิสถาน

สมาชิกสภาของสหรัฐได้ถาม Blinken ว่าสหรัฐได้พิจารณาว่าจะส่งเครื่องบินเฝ้าระวังและโจมตีเป้าหมายของอัฟกานิสถานจากภาคตะวันตกเฉียงเหนือของอินเดียหรือไม่?

Blinken กล่าวกับสมาชิกสภาว่าฝ่ายบริหารของ Biden จะได้ประเมินอีกครั้งถึงความสัมพันธ์กับปากีสถาน

เขากล่าวว่า ปากีสถานเป็น “ผู้ปกป้องความลับ” ของอัฟกานิสถาน และกล่าวต่อไปว่า ในทางหนึ่งปากีสถานก็ให้ที่อยู่อาศัยแก่นักรบฏอลิบาน ในขณะที่ในอีกทางหนึ่งก็ให้ความร่วมมือกับสหรัฐในจุดอื่นๆ ในการเผชิญกับการก่อการร้ายเช่นกัน

พันธมิตรของสหรัฐจากยุโรปได้ย้ำว่าพวกเขายังไม่พร้อมที่จะมีความสัมพันธ์ทางการทูตกับฏอลิบาน เนื่องจากพวกเขาไม่เห็นด้วยกับคณะรัฐมนตรีรักษาการ

การเปลี่ยนผ่านรัฐบาลที่ไม่ร่วมกลุ่มก้อนอื่นๆ มิใช่สัญญาณสำหรับความร่วมมือระหว่างประเทศและเสถียรภาพ

บรรดาผู้นำฏอลิบานมีความเชื่อมั่นว่าพวกเขาจะขจัดกลุ่มก้อนของ “การก่อการร้าย” ลงไปให้ได้

จนถึงเวลานี้สหรัฐและตะวันตกยังคงมิได้นำเสนอหลักฐานใดๆ ที่จะโยงฏอลิบานเข้ากับการโจมตีในเหตุการณ์ 9/11

 

กาตาร์และตุรกีเป็นประเทศที่ช่วยให้สนามบินแห่งกรุงคาบูลได้กลับมาใช้งานได้อีกครั้ง และได้เปิดการบินนานาชาติขึ้นในสัปดาห์ที่สองของเดือนกันยายน

รัฐมนตรีต่างประเทศของกาตาร์ มุฮัมมัด บิน อับดุรเราะห์มาน อัล-ษานี เป็นเจ้าหน้าที่ผู้มีเกียรติระดับสูงคนแรกที่ได้มาเยือนประเทศอัฟกานิสถาน

ยังไม่มีสัญญาณได้บ่งบอกว่ากองทุนที่ถูกอายัดไว้จะได้รับการยกเลิก แม้จะมีรายงานว่าเด็กจำนวนล้านๆ คนของอัฟกานิสถานกำลังเผชิญกับความอดยากอย่างที่เห็นได้ชัดเจน

ร้อยละ 40 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมระหว่างประเทศของอัฟกานิสถานนั้นมาจากความช่วยเหลือจากต่างประเทศ ถ้าหากว่าการแซงก์ชั่นยังไม่ถูกยกเลิกไป ผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศก็จะหดตัวลงไปถึงร้อยละ 20 ในปีนี้

ประชาคมระหว่างประเทศได้เรียกร้องให้ช่วยเหลืออัฟกานิสถานเป็นเงินจำนวน 1 พันล้านเหรียญสหรัฐเพื่อปลดเปลื้องประชาชนออกจากสงครามแห่งความยากจนและหิวโหย ซึ่งกำลังขยายออกไปในประเทศ

สหรัฐซึ่งหมดเงินไปนับแสนล้านเหรียญสหรัฐเพื่อปกป้องการทำสงครามในประเทศนี้ได้มอบเงินเพียง 64 ล้านเหรียญสหรัฐเพื่อเป็นการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ส่วนอินเดียยังมิได้มีส่วนใดๆ ต่อการช่วยเหลือดังกล่าว

จีนและรัสเซียเชื่อว่าเป็นความสำคัญอย่างยิ่งยวดที่จะมีปฏิสัมพันธ์กับฏอลิบานในทุกๆ ด้านที่เกี่ยวข้องกับชุมชนระหว่างประเทศ

Guterres บอกกับผู้สื่อข่าวในกรุงเจนีวาหลังจากมีการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศว่าด้วยอัฟกานิสถานว่าวันนี้อัฟกานิสถานมีความสงบ แต่ที่มากไปกว่านี้ก็คือชาวอัฟกานิสถานยังไม่มีงานทำและตกลงไปอยู่ใต้เส้นความยากจน

ทั้งนี้ ร้อยละ 40 ของผลิตผลจากข้าวสาลีได้รับความเสียหายเนื่องจากความกันดารที่ชาวอัฟกานิสถานได้รับมา

ตำแหน่งของรัฐบาลรักษาการซึ่งไม่ได้มีตัวแทนของชีอะฮ์ซาหะรา หรือการไม่มีผู้หญิงเป็นรัฐมนตรีต่างได้รับการวิพากษ์อย่างหนักจากชุมชนระหว่างประเทศ

ในขณะที่กล่าวในทางความเป็นจริงแล้ว ฏอลิบานไม่ได้ทำอะไรผิดเลย ตะวันตกเป็นด้านหลักต่างหากที่ทำให้อัฟกานิสถานเป็นอย่างที่เห็นอยู่

 

การเจรจาพูดคุยในการจัดตั้งรัฐบาลที่มีความครอบคลุมระหว่างฏอลิบานฝ่ายหนึ่งกับอดีตประธานาธิบดีหะมิด กัรซัย และผู้นำฝ่ายบริหารอับดุลลอฮ์ อับดุลลอฮ์ ในอีกฝ่ายหนึ่งมิได้เกิดผลลัพธ์อะไรเลย ทั้งๆ ที่เอกอัครราชทูตปากีสถานประจำกรุงคาบูลจะเป็นตัวกลางในการเจรจาก็ตาม

ทั้งๆ ที่มีรายงานว่าหัวหน้าฝ่ายข่าวกรอง ISI (Inter Service Intelligence) ของปากีสถานนายพลฟาอีซ หะมิด ได้มาถึงกรุงคาบูลในวันที่ 4 กันยายน เพื่อมาร่วมเป็นผู้เกลี่ยตำแหน่งในรัฐบาลก็ตาม

หลังจากเลื่อนกำหนดการจัดตั้งรัฐบาลรักษาการออกไปในที่สุดฏอลิบานก็ได้ประกาศถึงรัฐบาลรักษาการในวันที่ 7 กันยายน 2021

คำว่ารัฐบาล “รักษาการ” อาจหมายถึงการย้ำถึงความเป็นไปได้ของการขยายคณะรัฐมนตรีเพื่อให้เกิดความครอบคลุมในโอกาสการจัดตั้งรัฐบาลครั้งหน้าก็อาจเป็นได้

ผู้ปรารถนาดีต่ออัฟกานิสถานต่างผิดหวัง เนื่องจากพวกเขาอยากจะเห็นรัฐบาลที่ครอบคลุม ซึ่งจะเข้ามาแก้ไขวิกฤตด้านมนุษยธรรมที่เลวร้ายในประเทศ ซึ่งน่าเศร้าใจที่ต้องขึ้นอยู่กับการช่วยเหลือจากนานาประเทศ

จากรายงานของสหประชาชาติพบว่างบประมาณของอัฟกานิสถานร้อยละ 40 นั้นมาจากกองทุนของต่างประเทศ ในเวลานี้อัฟกานิสถานต้องการอย่างที่สุดที่จะมีรัฐบาลที่ให้สิทธิแก่ผู้หญิงและเรื่องอื่นๆ ตามที่ได้รับการเรียกร้องจากนานาชาติ