บทความพิเศษ

ฟ้า พูลวรลักษณ์

 

หนังสือเรียนสำหรับเด็ก (๙๙.๑)

 

๑

เมื่อ ๒๗ ปีก่อน บังเอิญมีวันหนึ่ง ฉันเดินผ่านวัดแห่งหนึ่ง จำไม่ได้ด้วยว่าวัดอะไร เพราะทางสายนั้นไม่ใช่ทางเดินประจำของฉัน แค่พอดีวันนั้นฉันเดินผ่านไป ปรากฏว่าที่วัดมีการพิจารณาคดีที่อื้อฉาวคดีหนึ่ง คือคดีของพระอาจารย์ยันตระ เรื่องเกี่ยวกับการเสพเมถุน การให้เขาตรวจดีเอ็นเอ ว่าเป็นพ่อของเด็กจริงหรือไม่ และตัวเขาไม่ยินยอม

คดีนี้ถูกผิดอย่างไร ฉันไม่ขอคุยถึง วันนั้นฉันแวะเข้าไปดู ด้วยความแปลกใจ เห็นความขัดแย้งระหว่างกลุ่มลูกศิษย์ของอาจารย์ยันตระกับกลุ่มผู้สื่อข่าว ที่แสดงกิริยาก้าวร้าวต่อกัน

มองจากฉันที่เป็นกลาง ฉันรู้สึกผู้สื่อข่าวมีอาการกร่างกว่า แต่ฉันก็ไม่ใช่ผู้นิยมอาจารย์ยันตระ หรือต้องการเอาเรื่องเขา แค่สังเกตการณ์ แล้วก็ผ่านไป

๒

เร็วมากนะ พริบตาเดียว ๒๗ ปีก็ผ่านไป วันนี้อาจารย์ยันตระแก่ชรา ผมหงอกขาว หนวดขาวโพลน คนละภาพกับที่ฉันเคยเห็น แต่เรื่องราวกลับเหมือนเดิม น่าประหลาด

๓

ฉันสังเกตว่า อาจารย์ยันตระอิงอาศัยบารมีผ้าเหลือง หลักธรรมของพระพุทธเจ้า แต่ก็ทำตัวตามสบาย ไม่อยู่ในกฎกติกา เรียกว่าอิงสถาบัน แต่ไม่ปฏิบัติตามกฎของสถาบัน อันนี้ทางสถาบันไม่ชอบ ซึ่งพวกเขาก็มีสิทธิ

ทำไมอาจารย์ยันตระไม่แยกตัวออกไป ปฏิบัติธรรมใดก็ตามที่เขาเชื่อ ถ้าจะบอกว่า สถาบันสงฆ์เสื่อมมากแล้ว สมควรมี Protestant เขาก็ไม่ได้ไปไกลระดับนั้น และหากทำจริง ก็ไม่น่าจะทำได้ เพราะสถาบันสงฆ์ก็ยังไม่ได้เสื่อมระดับนั้น

รวมความคือมองยังไงก็เป็นเรื่องเล็กๆ ของคนไม่ปฏิบัติตามกฎ

 

๔

มันทำให้ฉันคิดถึงปัญหาทางคณิตศาสตร์ ยกตัวอย่างเช่น

๑ Infinity ยกกำลัง 0

๒ หนึ่งยกกำลัง Infinity

๓ 0 ยกกำลัง 0

๔ Infinity หารด้วย Infinity

๕ 0 คูณด้วย Infinity

๖ Infinity ลบด้วย Infinity

ทั้งหมดนี้ ไม่ต่างกับ 0 หารด้วย 0 นั่นเอง

และทั้งหมดนี้ มีคนเตือนมามากหลายแล้วว่า อย่าคิด ด้วยเพราะจะทำให้เป็นบ้า ไร้สาระ

แต่ที่จริงไม่ใช่เช่นนั้น มันอยู่ที่ว่าจะมองจากมุมไหน จากกฎระเบียบข้อใด

เพราะ 0 หารด้วย 0 แท้จริงคือกติกาพื้นฐานของคณิตศาสตร์ Calculus ซึ่งมีความลึกซึ้ง กว้างใหญ่เป็นอันมาก มันทำได้ หากแต่ภายใต้กฎกติกาบางอย่าง

๕

คณิตศาสตร์จะมีคุณค่าใด มีความหมายใดได้ ก็ต้องอยู่ภายใต้กติกาบางอย่าง เหมือนมันต้องถูกล่ามโซ่ไว้จึงเกิดประโยชน์ หากไร้กติกา มันอาจแผลงฤทธิ์ กลายเป็นอะไรก็ได้ และนั่นคือปัญหา ยิ่งมีฤทธิ์มาก มันยิ่งกลายเป็นบ้าได้

๖

การมีกติกาอย่างเด่นชัด ทำให้คณิตศาสตร์ไม่เป็นบ้า และการมีข้อจำกัด ก็ทำให้มันสูญเสียฤทธิ์เดชไปมากมาย

แต่ในมุมกลับกัน ก็ทำให้มันมีประโยชน์อย่างแท้จริง และนั่นคือความพิเศษของคณิตศาสตร์ สิ่งที่พร้อมจะไร้สาระ หรือมีสาระ มันเป็นคุณสมบัติพื้นฐานของคณิตศาสตร์ และดำรงอยู่มาช้านาน จนถึงทุกวันนี้

 

๗

อาจารย์ยันตระดูเหมือนจะไม่เข้าใจสิ่งเหล่านี้แต่อย่างใดเลย เขาบอกว่า เขาไม่รู้ว่าเจอกับอะไร ทำไมจึงต้องถูกจับสึก และทุกวันนี้เขายังเป็นพระอยู่ ฟังดูแปลกๆ มนุษย์เรามีสิทธิคิดถึงบ้าน อยากกลับบ้าน และเขาก็กลับบ้านแล้ว แต่ทำไม เขายังสร้างข่าวอยู่อีก หากบอกว่าคนอื่นทำไม่ใช่ตัวเขา ก็ไม่ใช่ เขาสามารถป้องกันได้ ด้วยการกลับมาแบบเงียบๆ บอกลูกศิษย์ว่าอย่าสร้างข่าว มาพบกันแบบกันเองไม่กี่คน เพราะฉันกลับมา เพราะคิดถึงบ้าน เพียงเท่านั้น ข่าวใดๆ ก็ไม่มี เรื่องอื้อฉาวใดก็ไม่เกิด มาเงียบๆ และกลับไปแบบเงียบๆ มันไม่ดีตรงไหนหรือ

๘

มองดูประวัติศาสตร์ ตกตะลึงที่พบว่าธรรมชาติให้มนุษย์มา คือร่างกาย ธรรมชาติพื้นฐาน สันชาตญาณ DNA น้ำกาม แต่ไม่มีสถาบันใดเลย ไม่มีกฎข้อใด ทุกอย่างมนุษย์สร้างขึ้นมาเองทั้งสิ้น และเพราะสิ่งเหล่านี้เอง ที่กลายเป็นอารยธรรมของโลก และมีผลต่อชีวิตของเราทุกคน ในทุกวันนี้ การจะไปเปลี่ยนมัน ไปกระทบมัน มีผลอย่างใหญ่หลวง

๙

การเกิด Protestant ไม่ใช่ของง่ายเลย มีคนตายเป็นล้าน รบกันนานเป็นร้อยๆ ปี กว่าจะนิ่ง และกลายเป็นสองนิกายอย่างทุกวันนี้ มันเจ็บปวดเหลือจะพรรณนา หรือการเกิดของคอมมิวนิสต์ก็เช่นกัน มันตายเป็นล้าน มันสุดจะสยดสยอง แต่ทั้งหมดนี้ ก็ยังไม่เท่าการเกิดของประชาธิปไตย ที่ยากยิ่งกว่า ยาวนานกว่า ล้มตายไม่รู้กี่ล้าน รบกันมาไม่รู้กี่พันปี ก็ยังไม่จบไม่สิ้น

แต่ทั้งหมดนี้ มนุษย์ทำมันขึ้นมาเอง เราสร้างมัน เราฝืนมัน เราทำลายมัน ที่จริงไม่ต่างจาก 0 หารด้วย 0 เลย

๑๐

ไม่ต่างเลยจริงๆ น่าคิดเป็นอันมาก

๑ Infinity ยกกำลัง 0

๒ หนึ่งยกกำลัง Infinity

๓ 0 ยกกำลัง 0

๔ Infinity หารด้วย Infinity

๕ 0 คูณด้วย Infinity

๖ Infinity ลบด้วย Infinity

ทำไมน่าคิด เพราะมันผิดเหตุผล แต่มากด้วยอารมณ์ มากด้วยจินตนาการ และมีผลอย่างกว้างใหญ่ ยากเหลือเกิน เหมือนเราจะรู้ตัวแล้วว่า ต้องมีกฎ แต่เราก็ยังเห็นไม่ตรงกัน

 

๑๑

มีคนอยากได้สันติภาพ เสรีภาพ ภราดรภาพ ฟังดูใกล้ชิดเหลือเกิน สิ่งที่เราทุกคนอยากได้ แต่พอขยับ มันก็กระทบไปหมด ไม่ง่ายเลย ง่ายเวลาพูด แต่ทำมันยาก มันกลายร่าง กลายเป็น 0 เป็น Infinity ในฉับพลัน และเพราะในปฏิบัติการทางคณิตศาสตร์ ต้องมีบวก ลบ คูณ หาร ไม่อย่างใดก็อย่างหนึ่ง มันจึงเกิดปัญหาขึ้นมามากมาย ในตอนทำปฏิบัติการนี่เอง

๑๒

แต่ที่จริง ในทางคณิตศาสตร์ยังมีปฏิบัติการอื่นอีก เช่น

Differentiation

Integration

Matrix

Mod

และยังมีใหม่ๆ มากกว่านี้อีก ทุกอย่างซับซ้อน แต่กลับมีความหวัง แต่สิ่งเหล่านี้ ยังไม่สามารถแทนที่บวก ลบ คูณ หารได้ เราจึงต้องรบกันต่อไป อีกไม่นาน แค่ไม่กี่ศตวรรษ