ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 17 - 23 กันยายน 2564 |
---|---|
คอลัมน์ | ท่าอากาศยานต่างความคิด |
เผยแพร่ |
In Books We Trust (30)
หนังสือชื่อเดียว (2)
ชั้นหนังสือชั้นแรกที่เขาสำรวจมีทั้งหนังสือสารคดีท่องเที่ยว หนังสือนวนิยาย หนังสืออัตชีวประวัติ หนังสือด้านพฤกษศาสตร์ หนังสือด้านโหราศาสตร์ หนังสือด้านธรณีวิทยา หนังสือที่เกี่ยวข้องกับแมลง หนังสือที่เป็นตำราอาหาร หนังสือด้านประวัติศาสตร์และหนังสืออื่นๆ อีกมากมาย
แต่กระนั้นหนังสือทุกเล่มล้วนมีชื่อเดียวกัน
เขาพลิกเนื้อในของหนังสือแต่ละเล่ม ในหนังสือประวัติศาสตร์เขาพบเรื่องราวการสำรวจโลกใหม่ของคริสโตเฟอร์ โคลัมบัส
ในหนังสือที่เกี่ยวข้องกับแมลง เขาพบวิธีเลี้ยงผึ้งโพรง
ในหนังสือด้านธรณีวิทยาเขาพบการทดสอบค่าของอำพันที่พบในบางพื้นที่
ในหนังสือชีวประวัติเขาพบเรื่องราวของเฮนรี่ คิสซิงเจอร์
ในหนังสือสารคดีท่องเที่ยวเขาพบวิธีเอาตัวรอดในโพคารา
และในหนังสือนวนิยายเขาพบเรื่องราวของแม่คนหนึ่ง
หนังสือทุกเล่มที่เขาหยิบจับขึ้นอ่าน มีเนื้อหาสาระที่แตกต่างกันออกไป
บ้างน่าเบื่อไร้การดึงดูดใจ
บ้างสนุกสนานควรค่าแก่การอ่าน
บ้างเป็นข้อมูลที่เขาไม่เคยล่วงรู้มาก่อน
บ้างเป็นเรื่องเก่าที่ถูกเล่ามานับครั้งไม่ถ้วน
บ้างเป็นเรื่องแต่งไร้ความจริงยืนยัน
บ้างเป็นเรื่องจริงแน่นหนาด้วยหลักฐาน
กระนั้นหนังสือทุกเล่มล้วนใช้ชื่อหนังสือเดียวกัน
เขาตัดสินใจซื้อหนังสือการค้นพบอำพันในแผ่นดิน การเอาตัวรอดในโพคารา และนวนิยายที่เกี่ยวข้องกับแม่
เขาหยิบหนังสือสามเล่มออกจากชั้น ตรงไปที่เคาน์เตอร์ชำระเงิน ชายผู้รับผิดชอบหน้าที่นี้นั่งอยู่หลังเครื่องคิดเงิน เขาน่าจะมีอายุราวเจ็ดสิบถึงแปดสิบปี ผิวหนังของเขาเหี่ยวย่น ดวงตาของเขาขุ่นขาว ผมของเขาเป็นสีเงินต้องแสงแดดจากภายนอกแวววาว
เขาบอกราคาหนังสือทั้งสามเล่มในราคาเดียวกันทั้งที่หนังสือแต่ละเล่มมีความหนาแตกต่างกัน ลักษณะก็แตกต่างกัน บางเล่มเป็นปกแข็ง บางเล่มเป็นปกอ่อน บางเล่มได้รับการออกแบบปกอย่างประณีตแต่บางเล่มเป็นเพียงกระดาษขาวหุ้มห่อมันเท่านั้น
นี่เป็นอีกสิ่งที่เขาค้นพบ หนังสือทุกเล่มในร้านมีชื่อเดียวกันและหนังสือทุกเล่มในร้านมีราคาเดียวกัน
หลังเดินออกจากร้าน ชายหนุ่มตัดสินใจกลับไปที่ร้านกาแฟที่เขานัดเจอหญิงสาวผู้นั้นอีกครั้ง
เขาไม่ได้ต้องการกาแฟ เขาไม่ใช่คนที่หลงใหลในกาแฟ เครื่องดื่มที่เขาดื่มเป็นประจำนั้นน่าจะเป็นเพียงน้ำธรรมดา
แต่ในยามนี้เขาอยากได้ที่นั่งเงียบๆ สักที่ ที่นั่งอันเงียบสงบพอที่เขาจะคิดคำนวณถึงเรื่องราวที่กำลังพบเจอ
หนึ่งอาทิตย์ก่อนเขาเข้าไปยังร้านหนังสือประจำ ทุกอย่างดูเป็นปกติดี หนังสือทุกเล่มมีชื่อเฉพาะของมัน ทุกอย่างดูเป็นปกติ หนังสือทุกเล่มมีราคาเฉพาะของมัน
ดังนั้น หากจะมีสิ่งใดเกิดขึ้นแก่โลกของหนังสือ มันคงเกิดขึ้นในช่วงเวลาหนึ่งอาทิตย์ที่ผ่านมานี้เอง
แรกเริ่มเมื่อเดินกลับเข้าไปในร้านกาแฟ เขาพยายามมองหาโต๊ะตัวอื่นที่ไม่ใช่โต๊ะตัวเดิมซึ่งเขาใช้นั่งสนทนากับหญิงสาวผู้นั้นในช่วงเช้า
แต่ทว่าโต๊ะทุกตัวล้วนมีผู้ครอบครองหลงเหลือเพียงโต๊ะตัวเดิมที่เขาใช้บริการจากมันเมื่อเช้า
เขานั่งลงในตำแหน่งเดิมและรอการสั่งเครื่องดื่ม แต่เมื่อบริกรมาถึงเขาพบว่าชุดเครื่องแบบจนแม้กระทั่งใบหน้าของบริกรล้วนแปลกตาออกไป
แน่นอนที่เราคงไม่อาจจดจำทุกคนที่เคยให้บริการเราได้ แต่การพบว่าบุคคลเหล่านั้นล้วนมีท่าที่และใบหน้าที่ไม่คุ้นเคยย่อมเป็นสิ่งที่รู้สึกได้อย่างแน่นอน
เขาสั่งเครื่องดื่มเป็นกาแฟร้อนธรรมดาหนึ่งแก้ว ก่อนจะเปิดหนังสือที่ซื้อมาขึ้นอ่านไปพลางๆ เขาหยิบหนังสือที่ข้องเกี่ยวกับคริสโตเฟอร์ โคลัมบัส ขึ้นอ่านเป็นเล่มแรก
มันเป็นหนังสือที่หนาที่สุดในจำนวนหนังสือสามเล่ม โดยมันมีจำนวนหน้ามากกว่าห้าร้อยหน้า เรื่องราวการเดินทางทั้งสี่ครั้งของโคลัมบัสนั้นเขาเคยอ่านมาก่อนหน้านี้แล้ว ดังนั้น ทุกอย่างจึงเป็นเพียงการทบทวน
ตัวละคร อาทิ พระราชินีอิสซาเบลล่าหรือพระจักรพรรดิเฟอร์ดินันด์เป็นตัวละครที่เขาคุ้นเคย
เขาสำรวจหนังสือเล่มดังกล่าวอยู่ชั่วครู่ก่อนที่จะหยิบหนังสือสารคดีท่องเที่ยวที่ว่าด้วยการใช้ชีวิตในโพคารา ประเทศเนปาล ขึ้นอ่าน
มันเป็นหนังสือที่อ่านสนุกอย่างยิ่ง เนื้อหาเล่าถึงการเดินทางจากกาฐมาณฑุสู่โพคารา การใช้ชีวิตกับพวกชนเผ่าเชอร์ปา พายุและความหนาวเย็นที่คาดไม่ถึง
เขาตั้งใจว่านี่จะเป็นหนังสือเล่มแรกที่เขาจะอ่านในค่ำคืนนี้หลังการกลับถึงเคหสถาน
ส่วนหนังสือเรื่องแม่นั้นเป็นนวนิยายคลาสสิคของแม็กซิม กอร์กี้ ขนาดของมันหนากว่าการใช้ชีวิตในโพคาราและบางกว่าการเดินทางของโคลัมบัส เขาเคยอ่านนวนิยายเรื่องนี้มานับครั้งไม่ถ้วน เขาซื้อหามันเพียงเพราะต้องการดูการจัดพิมพ์เท่านั้นเอง
กาแฟร้อนของเขามาถึงแล้ว เขาวางหนังสือลง เติมน้ำตาลลงในถ้วยกาแฟ คนกาแฟให้เข้ากับน้ำตาลอย่างช้าๆ ก่อนจะยกถ้วยกาแฟขึ้นดื่ม หลังวางถ้วยกาแฟลงเขารู้สึกบางอย่างเป็นความรู้สึกที่รุนแรงอย่างยิ่ง
หนังสือทั้งสามเล่มนั้นล้วนมีน้ำหนักที่เท่ากัน
การค้นพบที่ว่าทำให้ร่างกายของเขาเย็นเฉียบ เราสามารถบังคับให้หนังสือใช้ชื่อเดียวกันได้ เราสามารถตั้งราคาให้หนังสือมีราคาเดียวกันได้
แต่การที่จะทำให้หนังสือมีน้ำหนักเท่ากันนั้นเป็นเรื่องยากเย็นที่สุด
สำหรับหนังสือที่หนาคุณอาจใช้กระดาษที่มีน้ำหนักเบาลง
แต่ความเบาบางของกระดาษมีผลต่อการพิมพ์และการพลิกอ่าน สำหรับหนังสือที่มีเล่มบาง การใช้กระดาษที่มีความหนามากขึ้นย่อมทำให้หนังสือมีน้ำหนักไปจนถึงการใช้กระดาษปกและสิ่งอื่น
แต่สิ่งที่สำคัญคือกระดาษแผ่นหนากว่าปกติย่อมต้องอาศัยการบริหารคงคลัง โรงพิมพ์ต้องจัดเตรียมกระดาษเหล่านั้นไว้แม้จะพิมพ์หนังสือลักษณะดังกล่าวไม่บ่อยครั้งนัก เรื่องราวที่ว่าไม่ใช่ผลดีทางธุรกิจโดยเฉพาะในอุตสาหกรรมที่ไม่ได้มีกำไรมากมาย
เขาพลิกหน้าแรกๆ ของหนังสือแต่ละเล่ม ตั้งใจจะหาชื่อของโรงพิมพ์ แต่ไม่มี หนังสือทั้งสามเล่มมีชื่อผู้เขียน บรรณาธิการ ฝ่ายพิสูจน์อักษร คนออกแบบปกครบครัน แต่ไม่มีสถานที่จัดพิมพ์
เขาวางหนังสือเหล่านั้นกองทับกัน มองไปภายนอกร้านและตั้งใจใช้ความคิด
แต่ทว่าความคิดของเขากลับไม่เดินหน้า มีบางสิ่งที่ทำลายความคิดของเขาลงอย่างสิ้นเชิง
ภาพเบื้องนอกที่เขาเห็นคือหญิงสาวผู้ที่นั่งสนทนากับเขาเมื่อเช้า หญิงสาวที่ครอบครัวของเขาจัดแจงให้เธอมาเป็นคู่ชีวิตของเขากำลังเดินอยู่บนถนน เธอเดินเคียงคู่อยู่กับชายหนุ่มคนหนึ่ง ทั้งคู่กุมมือกันด้วยท่าทีที่รักใคร่อย่างยิ่งแต่สิ่งที่สำคัญคือชายหนุ่มคนนั้นมีเด็กหญิงตัวเล็กๆ คนหนึ่งเกาะกอดอยู่กับแผ่นหลัง
ภาพที่เขาเห็นเบื้องหน้าคือภาพของครอบครัวที่สมบูรณ์และเปี่ยมสุขครอบครัวหนึ่ง
แม้ในใจของเขาจะไม่มีความผูกพันกับหญิงสาวผู้นั้น แต่เขาก็ยอมรับกับตนเองว่าเขาเกิดอาการเจ็บแปลบในใจ หญิงสาวผู้นั้นมีคนรักอยู่แล้ว มีครอบครัวอยู่แล้ว แต่เพราะเหตุใดไฉนเล่าเธอจึงยอมสวมบทบาทหญิงสาวไร้คู่มาพบพาเขาในช่วงเช้าของวันนี้
หากเขาตกปากรับคำที่จะเป็นคนรักของเธอ อะไรเล่าจะเกิดขึ้น
เขาเรียกบริกรมาเก็บค่าเครื่องดื่ม หอบหนังสือสามเล่มไว้ในอ้อมแขน เขาเดินออกไปนอกร้าน เดินตามหญิง-ชายคู่นั้นไป
เขาเร่งฝีเท้าจนทันพวกเขาก่อนที่จะเดินขึ้นหน้า เมื่อได้ระยะที่เหมาะสม เขาก็หันหลังกลับ เดินสวนทางกลับไปเผชิญหน้ากับหญิงสาวคนดังกล่าว
เขาเดินเฉียดกรายเข้าไปใกล้เธอจนชายเสื้อของเขาแทบจะสัมผัสกับตัวของเธอ
ทว่าไม่มีสิ่งใดเกิดขึ้น หญิงสาวผู้นั้นเดินผ่านเขาไปราวกับไม่เคยรู้จักเขามาก่อน
หญิงสาวผู้นั้นเดินผ่านเขาไปราวกับว่าเธอไม่เคยพบเขา
หญิงสาวผู้นั้นเดินผ่านเขาไปราวกับว่าเขาเป็นคนแปลกหน้าคนหนึ่งสำหรับเธอ