ล้านนาคำเมือง

ชมรมฮักตั๋วเมือง

สำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

อ่านเป็นภาษาล้านนาว่า วัดผาลาด

วัดผาลาด เป็นวัดเก่าแก่สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้ากือนา เพื่อเป็นอนุสรณ์ในการเสี่ยงทายหาสถานที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ

ตามตำนานดอยสุเทพเล่าว่า พญาลิไทแห่งสุโขทัยได้เดินทางขึ้นมาร่วมทำบุญกับพญากือนาในการอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุขึ้นหลังช้าง

เมื่อพระเจ้ากือนาและพระมหาสุมนะได้ตั้งสัจจะอธิษฐานขอให้เทวดาผู้มีสัมมาทิฐิ ช่วยนำพาช้างขึ้นไปสู่สถานที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ ช้างที่อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุก็ร้องขึ้น แส่นสะเคียน 3 ที แล้วออกเดินทางจากประตูหัวเวียง (ประตูช้างเผือก) มุ่งตรงไปทางดอยอ้อยช้าง (ดอยสุเทพ) ทิศตะวันตกของเมือง

พระเจ้ากือนา พระมหาสุมนะ พญาลิไท และเหล่าเสนาอำมาตย์ ให้ข้าราชบริพารแห่ฆ้องกลอง เดินตามหลังช้างไป

ระหว่างเดินทางได้มีการหยุดพัก จุดแรกที่ช้างหยุด ชาวบ้านเรียกว่าดอยช้างนอน ต่อมาเพี้ยนเป็นดอยขนุน ปัจจุบันเป็นสถานที่ส่วนบุคคลเชิงดอยสุเทพทางเข้าวัดฝายหิน

จุดที่สองเป็นลานเรียบบนยอดดอย เรียกว่าสามยอบ และจุดก่อนถึงดอยสุเทพคือห้วยผาลาด ซึ่งเป็นหน้าผาสูงชัน ข้างลำห้วยมีที่ราบกว้าง หลังจากสร้างพระธาตุดอยสุเทพเสร็จ พระเจ้ากือนาทรงมีพระราชดำริให้สร้างวัดตามรายทางอัญเชิญเพื่อเป็นอนุสรณ์

โดยได้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุที่พญาลิไทนำติดพระองค์มาสร้างวัดผาลาด

 

วัดผาลาด หรือวัดสกทาคามีวนาราม ชื่อเรียกตามลักษณะของผาน้ำตกที่ลาดชัด ผู้เฒ่าบางคนเล่าว่าเดิมเรียก วัดผะเลิด เพราะคนที่เดินตามช้างมาตามธารน้ำตกลื่นหกล้มกัน ต่อมาเรียกเป็นผาลาด ตามชื่อผาน้ำตก

ภายในวัดมีโบราณสถานที่น่าสนใจ เช่น วิหารพระเจ้ากือนาที่หน้าบันวิหารแกะสลักเป็นรูปนกยูง ด้านหลังแกะเป็นรูปกระต่าย สร้างโดยหลวงโยนการวิจิต หรือพญาตะก่า ชาวพม่า

ปัจจุบันมีเพียงแต่แนวอิฐอยู่ข้างลำธาร ฐานประธานมีการสร้างศาลาครอบไว้ แต่ยังมองเห็นแนวแท่นพระ บ่อน้ำทิพย์ หอพระซึ่งประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้น ประทับนั่งปางมารวิชัยถึง 10 องค์

พุทธลักษณะที่เด่นชัดคือ ประทับนั่งขัดสมาธิเพชร ห่มจีวรแบบคลุม จีวรมีความพลิ้วไหวมาก พระพักตร์อวบอิ่ม อมยิ้ม ขมวดพระเกศาเป็นปมกลม อันเป็นเอกลักษณ์ของศิลปะพม่า

สำหรับเจดีย์ของวัดผาลาด เป็นศิลปะพม่าที่สร้างพร้อมวิหาร มีพื้นลานประทักษิณโดยรอบ เดิมมีตะไคร้ขึ้นจนเขียวทั้งองค์ ทุกวันนี้หาชมไม่ได้แล้วเนื่องจากได้มีการบวงสรวงเพื่อทำการบูรณะใหม่ในเดือนมกราคมที่ผ่านมา

วัดผาลาด ตั้งอยู่ระหว่างทางขึ้นดอยสุเทพ ห่างจากอนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัยประมาณ 5 กิโลเมตร

เจ๋ดีวัดผาลาดมีขี้ไคลคู่ขึ้นปก จ้าดงาม

แปลว่า เจดีย์วัดผาลาดมีตะไคร่ขึ้นคลุม สวยงาม