แมลงวันในไร่ส้ม

จัดระเบียบเรือแป๊ะ กดปุ่ม “โละ” กกต. โหมโรง “รธน.ใหม่”

ข่าวสารการเมืองเข้มข้น อยู่ในขั้นเดินหน้าเข้าสู่ช่วงท้ายๆ ของโรดแม็ป

และเพิ่มความน่าสนใจมากขึ้น ด้วยกระแสความไม่แน่นอนของการเลือกตั้ง โดยเฉพาะหลังจาก พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ออกมาเสนอ 4 คำถามให้ประชาชนตอบ

จากนั้นมอบหมายให้มหาดไทยเปิดศูนย์ดำรงธรรมทุกจังหวัด ให้ประชาชนเข้ามาตอบ

เพื่อจะนำคำตอบมาใช้ประโยชน์ ดำเนินการทางการเมืองต่อไป

จนเกิดเสียงคาดคะเนว่า เป็นเกมการเมือง เพื่อที่ คสช. จะสืบทอดอำนาจหรือไม่ เพราะก่อนหน้านี้ นายกฯ ประยุทธ์ แสดงความสงสัยว่า หากเลือกตั้งแล้วผลออกมาเดิมๆ จะทำอย่างไรกันต่อไป

ที่น่าสนใจคือ การออกโรงของ นายสุเทพ เทือกสุบรรณ แกนนำ กปปส. ที่เสนอว่า ควรให้ พล.อ.ประยุทธ์ เป็นนายกฯ ต่อไป โดยให้พรรคการเมือง และ ส.ว. สนับสนุน

นอกจากนี้ ยังมี นายวันชัย สอนศิริ สมาชิกสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปฯ เสนอให้ พล.อ.ประยุทธ์เป็นนายกฯ ต่อไป โดยให้มีพลัง 3 ประสานสนับสนุน ได้แก่ นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ หัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ และสภาสูง, นายสุเทพ เทือกสุบรรณ ภาคประชาชน และ พล.อ.ประยุทธ์เอง ดูแลด้านความมั่นคง

เค้าโครงของกลุ่มอำนาจภายหลังมีการเลือกตั้ง เริ่มชัดเจนขึ้นเรื่อยๆ

ขณะที่การยกร่างกฎกติกา โดยเฉพาะกฎหมายลูก กำลังดำเนินการในกรอบ 240 วัน นับจากประกาศใช้รัฐธรรมนูญ 2560 เมื่อ 6 เมษายนที่ผ่านมา

มีข่าวการงัดข้อระหว่าง สนช. อันเป็นหนึ่งในแม่น้ำห้าสาย กับคณะกรรมการการเลือกตั้งหรือ กกต.

เมื่อ กมธ.วิสามัญ พิจารณาร่าง พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) ให้ยกเลิก กกต. ทั้งคณะ 5 คน แล้วสรรหาตามกฎหมายใหม่

นายมีชัย ฤชุพันธุ์ ประธาน กรธ. ผู้ยกร่างกฎหมายนี้ก่อนเสนอเข้า สนช. เผยว่า การเซ็ตซีโร่ กกต. ถือว่าดีขึ้น ตนเห็นด้วย กรธ. ไม่เห็นแย้งในประเด็นนี้เพื่อให้มีการตั้ง กมธ.ร่วม

การเซ็ตซีโร่ยังไม่ขัดรัฐธรรมนูญ เพราะรัฐธรรมนูญระบุว่า กรรมการองค์กรอิสระจะอยู่หรือไปขึ้นกับกฎหมายลูก ซึ่ง กรธ. เห็นว่า องค์กรอิสระแต่ละองค์กรแตกต่างกันไปตามโครงสร้าง ขึ้นกับกฎหมายลูกขององค์กรนั้น

เมื่อถามว่า การรีเซ็ต กกต. จะส่งผลต่อการจัดเลือกตั้งหรือไม่ นายมีชัยกล่าวว่า กกต.ชุดแรกสุดยังไม่มีปัญหา ตอนนี้มีสำนักงาน มีพนักงาน รู้การทำงานแล้ว อีกทั้ง กกต.ชุดเก่าก็จะยังอยู่ต่อ รอจนกว่าได้ กกต.ชุดใหม่เข้ามาทำงานต่อเนื่องสอดรับกัน ปัญหาเรื่องปลาสองน้ำก็จะหมดไป โดนคนที่เป็น กกต. จะกลับมาสมัครอีกไม่ได้แล้ว

เมื่อถามว่า การรีเซ็ต กกต. จะเป็นบรรทัดฐานให้รีเซ็ตกรรมการองค์กรอิสระอื่นด้วยหรือไม่ นายมีชัยกล่าวว่า ขึ้นกับการปฏิบัติงานที่ไม่เหมือนกัน เช่น ผู้ตรวจการแผ่นดิน อำนาจหน้าที่ไม่ได้ปรับอะไรมาก

แต่คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) อาจมีเหตุ เนื่องจากที่มาของ กสม. มีปัญหา ไม่สอดคล้องกับหลักการปารีส เป็นไปได้ที่อาจรีเซ็ต

ส่วนทางด้าน กกต. นายสมชัย ศรีสุทธิยากร กกต. กล่าวถึงการโดนโละทั้งชุดว่า เลวร้ายกว่าที่ประเมินไว้ว่าอาจจะมีกรรมการขัดคุณสมบัติต้องพ้นตำแหน่ง แต่กรรมการที่คุณสมบัติครบก็ทำหน้าที่ต่อ แต่การที่ กมธ. มีมติให้เซ็ตซีโร่ทั้งหมดนั้น เป็นเรื่องที่เกินความคาดคิด

นายสมชัยกล่าวถึงการเซ็ตซีโร่ว่า ควรหาเหตุและผลให้ดีกว่านี้ ที่ กมธ. ให้เหตุผลว่าอำนาจ รัฐธรรมนูญใหม่ กกต. มีอำนาจมากขึ้นก็ต้องให้ กกต. ที่มีคุณสมบัติสูงมาทำหน้าที่ ทั้งที่ กกต. ปัจจุบันหลายคนมีคุณสมบัติครบตามรัฐธรรมนูญใหม่ แต่ทำไมต้องให้ออกทั้งชุด เป็นเหตุผลไม่เพียงพอ

และให้สัมภาษณ์ต่อมาว่า มีคำถามจาก กกต. ถึง สนช. 4 ข้อ คือ

1. การออกกฎหมายให้มีผลย้อนหลังในเชิงที่เป็นโทษ เป็นไปตามหลักนิติธรรมหรือไม่ การเขียนกฎหมายในลักษณะดังกล่าวเคยมีมาในอดีตหรือไม่ และจะเป็นแบบอย่างที่ดีสำหรับสังคมนิติรัฐหรือไม่

2. การกล่าวอ้างถึงตำแหน่งที่รับผิดชอบสูง จำเป็นต้องใช้คนที่มีคุณสมบัติสูง เลยต้องให้ออกทั้งคณะ ถามว่าในเมื่อคนเดิมจำนวนมากถึง 4 ใน 5 คน มีคุณสมบัติสูงครบถ้วน และผ่านการสรรหามาอย่างถูกต้อง เหตุใดจึงต้องให้เขาออกด้วย

3. รัฐธรรมนูญ 2550 กำหนดให้วาระการดำรงตำแหน่งของ กกต. เป็นไปแบบวาระเฉพาะตัว จะเข้ามาตอนไหนก็อยู่จนครบวาระ 7 ปี สภาพปลาสองน้ำจึงเป็นสภาพที่เกิดขึ้นโดยข้อกำหนดของรัฐธรรมนูญ การอ้างว่า ต้องรีเซ็ตยกชุด เพราะหลีกเลี่ยงสภาพปลาสองน้ำ ควรออกมาจากปากผู้ร่างกฎหมายเองหรือไม่

4. การกล่าวว่า การรีเซ็ต กกต. ไม่ได้เป็นบรรทัดฐานสำหรับองค์กรอิสระอื่นๆ ดังนั้น อาจจะออกกฎหมายให้กรรมการองค์กรอิสระอื่น และศาลรัฐธรรมนูญสามารถอยู่ต่อไปจนครบวาระ โดยไม่คำนึงถึงคุณสมบัติที่สูงขึ้น ตามรัฐธรรมนูญใหม่ แปลว่า องค์กรเหล่านี้มีความสำคัญในการปฏิรูปการเมือง “น้อยกว่า” คณะกรรมการการเลือกตั้ง ใช่หรือไม่ จึงยกเว้นเรื่องคุณสมบัติสูงให้

คําถามของนายสมชัยไม่ได้รับความสนใจเท่าไหร่นัก

นายตวง อันทะไชย ประธานกรรมาธิการ (กมธ.) กล่าวว่า ที่ต้องเซ็ตซีโร่ เนื่องจากรัฐธรรมนูญปี 2560 ให้อำนาจ กกต. สูงมาก ถึงขั้นใช้อำนาจสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) และคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) อายัดการทำธุรกรรมของพรรคการเมืองได้

คุณสมบัติของ กกต. ต้องเข้มข้นขึ้นกว่าเดิม จึงให้สรรหาใหม่ทั้งหมด

แม้จะมี กกต.ชุดเก่าบางคนที่มีคุณสมบัติถูกต้องตามรัฐธรรมนูญใหม่ แต่ถ้าคิดจะปฏิรูปประะเทศ อย่าไปห่วงเรื่องตัวบุคคลมากเกินไป หรือคิดเล็กคิดน้อยเกินไป

นายตวงกล่าวอีกว่า ที่พรรคการเมืองระบุว่า การให้ กกต.ชุดใหม่เข้ามาทำงานอาจทำให้งาน กกต. สะดุดนั้น ยืนยันว่าไม่สะดุดแน่นอน เพราะไม่ได้เปลี่ยนกลไกการทำงาน ไม่ได้ยุบสำนักงาน กกต. แต่เปลี่ยนแค่คนบริหารจัดการเท่านั้น

แต่เจ้าหน้าที่ กกต. ไม่ได้ถูกยุบ ทุกอย่างยังเดินหน้าต่อไปได้ ไม่มีสะดุด หากคิดจะปฏิรูปประเทศ แต่ไม่กล้าเปลี่ยนแปลงคงไม่ได้

ถือเป็นอีกฉากของความเปลี่ยนแปลง ที่ทำให้ผู้รับผลกระทบเกิดอาการไม่พอใจ

เป็นการจัดระเบียบในเรือแป๊ะที่น่าจับตาต่อไป