“โดนคนแก่ด่าเยอะมาก ว่า ไปขอบคุณเด็กทำไม คือความเป็นคนที่มีอายุสูงมียศถาบรรดาศักดิ์มันจะขอโทษคนที่ต่ำกว่าไม่ได้หรือ? มันเป็นความน่ารังเกียจ น่าขากถุยใส่ หรือถ้าเด็กเขาทำสิ่งที่มีคุณค่าแม้แต่เสี้ยวเดียวเราควรที่จะขอบคุณได้ หรือเราทำผิดต่อเขาแม้แต่เสี้ยวเดียวก็ขอโทษเขาได้ในความเป็นมนุษย์ด้วยกัน”

คือความในใจของสุกัญญา มิเกล นักร้อง นักแสดง และอดีตนางแบบชาวไทย

สุกัญญามองว่า คนที่บอกไม่น่าไปทำเช่นนี้ ตัวเองก็ไม่เห็นด้วยและไม่สนใจ ด้วยขอโทษลูกตัวเองบ่อยจะตาย เพราะว่าความเคารพมันไม่ได้ขึ้นอยู่กับว่าคุณแก่แค่ไหน หรือคุณมีปริญญากี่ใบ

แต่ความเป็นผู้ใหญ่คือการที่คุณรับฟังคนอื่นได้ ให้ความยุติธรรมได้ ขอโทษเป็นขอบคุณง่าย

สิ่งนี้มันเป็นเสน่ห์ของมนุษย์ทุกคน ผู้ใหญ่หลายคนมักสอนให้เด็กขอบคุณสิลูก ขอโทษสิคะ แต่พอถึงตัวเองทำไมจะทำไม่เป็น ถ้าเป็นอย่างนั้นก็อย่าไปสอนใครเลยดีกว่า

อีกเรื่องที่หลายคนสนใจคือ เรื่องที่ได้คุยกับแม่เพนกวิน แกนนำม็อบคนสำคัญ สุกัญญาเล่าว่า สิ่งที่เราได้พบเจอคุณแม่เขาเองก็อยากจะขอบคุณเราที่เป็นส่วนหนึ่งในการสนับสนุนเด็ก เห็นด้วยกับสิ่งที่เด็กคิด ขอบคุณที่เข้าใจ ไม่ได้คาดหวังว่าเราจะต้องเข้าไปช่วยทำอะไร แค่เข้าใจเขาก็มีความสุขแล้ว

อย่างในเวลาคุยกับน้องเพนกวินก็เป็นแบบเดียวกัน เขาก็บอกว่าขอบคุณที่เข้าใจผมครับ เขาต้องการแค่นี้ เขาเองไม่รู้ด้วยซ้ำว่าจะเกิดอะไรขึ้นกับชีวิตของเขาบ้างในอนาคต เขาขอแค่คนเข้าใจและอย่าทำร้ายเขา

ในความรู้สึกที่เราคุยกับแม่ก็รับรู้ได้ว่าแม่เป็นห่วงลูกมาก เรากอดกันแล้วก็มีอาการเหมือนกับสะอื้นข้างใน ด้วยความเป็นผู้หญิงที่เป็นแม่ เราเข้าใจดี

แม่ที่รักลูกมากๆ เขาเคารพความคิดของลูกที่มีความเคารพต่อมนุษย์ด้วยกัน

ถึงแม้ว่าจะเป็นแม่แต่ก็ออกคำสั่งลูกไม่ได้ แม่เขาบอกว่าอยากออกคำสั่งมากว่าไม่ให้ทำ ไม่ให้ไป แต่ด้วยความที่เขามีสิทธิ์ของเขา ห้ามไม่ได้ก็ต้องเป็นผู้ที่ต้องอยู่เคียงข้าง

สิ่งนี้คือความยิ่งใหญ่ของความเป็นแม่ สัมผัสได้อย่างชัดเจนมาก

ส่วนพลังของน้องๆ เอง เราสัมผัสได้ถึงความอยากเห็นอนาคตที่ทุกคนเห็นคุณค่าของกันและกัน โดยที่ตัวเขาเองไม่สนว่าตัวเขาจะเป็นอย่างไร

ความมุ่งมั่นของเขาเยอะมากจนบางทีเราก็รู้สึกละอายแก่ใจ ส่วนตัวว่าตอนเราวัยรุ่นเราได้มุ่งมั่นขนาดนี้หรือเปล่าในการที่จะเปลี่ยนแปลงหรือเรียกร้องอะไรบางสิ่งบางอย่างที่ไม่ใช่แค่ตัวเอง แต่นี่มันคือการทำเพื่อคนอื่นนะ

ส่วนใครที่บอกว่าการต่อสู้ครั้งนี้ยากจะเปลี่ยนแปลงอะไรได้ ก็อยากให้ใช้สติในการมองภาพกว้างจาก 6 ปีที่ผ่านมา เราเคยถูกห้ามพูด จะแตะการทำงานของรัฐบาลนี้ไม่ได้เลย

คนใกล้ตัวเราก็พยายามจะบอกว่าอย่าพูด ห้ามพูด มาถึงวันนี้แตะได้ พูดกันทั่วบ้านทั่วเมือง ในวงกว้าง มีการพูดถึงการทำงานที่ล้มเหลวอย่างเปิดเผย มีการแสดงความรู้สึกอย่างเต็มที่ มีเรื่องราวมากมายที่ไม่เคยถูกแตะมาก่อน หรือเป็นข้อห้าม ก็พูดได้

นี่คือความสำเร็จ มันเป็นเหมือนเมล็ดพันธุ์วันหนึ่งที่ต้นไม้แก่ๆ จะเฉาตายลงไป สังคมใหม่มันจะต้องเกิดขึ้น

นักร้องขวัญใจสาวกประชาธิปไตยผู้นี้ ขยายความว่าสังคมใหม่ตอนนี้เกิดขึ้นทุกวัน วันละไม่ใช่น้อย เพราะสังคมมีสื่อที่กว้างขวางขึ้นและไม่ใช่สื่อที่บิดเบือน เป็นสิ่งที่คุณได้เห็นชัดที่เป็นหลักฐานวิดีโอ จะเสแสร้งแกล้งทำได้ยาก หลอกยาก แถมสื่อที่เขาเสพมีเยอะเป็นดอกเห็ด

เพราะฉะนั้น การประมวลผลของคนรุ่นใหม่ที่เขาจะยอมอยู่กับอำนาจหรือมัวเมากับอำนาจเหมือนเดิมมันคงจะเป็นไปได้ยาก

เมล็ดพันธุ์รุ่นใหม่ไม่เอาสิ่งนั้นแล้ว ไม่เอาแบบนี้แล้ว เขาจะไม่เอาอีกต่อไป ต่อให้มีการใช้กฎหมายเพื่อให้ทุกอย่างเป็นไปเหมือนที่ผ่านมามันก็จะไม่เหมือนเดิม มันจะเกิดอะไรอีกมากมาย จะมีอารยะขัดขืนอีกหลายจุด

แม้จะยังไม่ชนะแบบตาเห็น แต่จะเป็นความชนะทางพฤติกรรมที่จะต้องอยู่ร่วมกันในสังคม ว่าเราไม่เอาแล้ว

เช่น ที่เราออกมาพูดแบบนี้คนรุ่นใหม่ยอมรับว่าเราเป็นแบบเดียวกันกับเขา สมมุติว่ามีคนอีกคนพูดอีกแนวหนึ่งเป็นฝ่ายอนุรักษนิยมพูดอะไรขึ้นมาเด็กๆ ก็จะมองว่าพูดอะไรแบบนี้ทำไมเนี่ย คนเหล่านี้จะถูกเขี่ยไปอยู่อีกมุมหนึ่ง คนที่เป็นยุคเก่าไม่ยอมเปลี่ยนแปลง ไม่ปรับตัวและยังอยากอยู่กับอำนาจระบบศักดินาที่ยึดถือขนบเก่าๆ ความเป็นรุ่นเล็กรุ่นใหญ่ เขาจะถูกเขี่ยไปอยู่ในสังคมแคบๆ

เพราะว่าสังคมใหม่ที่เป็นการยอมรับแบบเท่าเทียมกันทางความรู้สึก มันจะใหญ่และเติบโตขึ้นเรื่อยๆ ของเก่าจะถูกเบียดและหายไป

ดังนั้น คนที่อยู่ในสังคมตอนนี้คุณแค่รู้ไว้ว่า คุณมีหัวคิดแบบเดินตามโลกทันหรือเปล่า ถ้าคุณช้าคุณจะถูกเบียดไปอยู่ในที่ที่จะอยู่ในสังคมได้ยาก ไม่ว่าคุณจะไปคุยกับใคร สัมพันธ์ค้าขายกับใครได้ยากเพราะว่าคุณไม่ทันสมัย ไม่ทันโลก

อาจจะเกิดความล้มเหลวในชีวิต

ถึงคำที่ว่า #ให้มันจบที่รุ่นเรา สุกัญญา มิเกล บอกว่า เพื่อนอายุ 70 พูดคำนี้นะ เวลาโทรศัพท์มาบอกว่า “ให้มันจบที่รุ่นเรา” คือมีความก้าวหน้าทางความคิด มรดกที่ตกทอดกันรุ่นสู่รุ่น แต่ละครอบครัว แต่ละวัฒนธรรมของครอบครัวที่เติบโตมาในการบูลลี่ลูกหลานในอดีต เช่น เรียกกันว่า ไอ้อ้วน ไอ้มืดดำ อาจจะมองว่าน่ารัก มรดกนี้จะส่งถึงลูก และลูกก็จะไปใช้กับคนอื่นต่อ

ถ้าจะไม่ให้ลูกเราไปทำแบบนี้กับคนอื่น ตัวเราจะต้องจบที่ตัวเองก่อน เพราะฉะนั้น เลิก bully ลูกหลาน ลูกหลานจะได้ไม่ทำแบบนี้กับคนอื่น

ความหมายของคำว่า “จบที่รุ่นเรา” คือหมายความว่าอะไรที่มันผิดปกติ อะไรที่มันเพี้ยนตรรกะความคิดแปลกๆ ไม่สมประกอบให้มันอยู่ที่รุ่นเรา

วิธีการปฏิบัติที่เคยทำกันมาแล้วมันไม่เวิร์ก คุณรู้อยู่แล้วว่าคุณเคยโดนกับตัวมา มันไม่ดีให้มันจบที่เรา คือเราไม่ต้องไปทำต่อ

นี่คือความหมายของคำว่าให้มันจบที่รุ่นเราสำหรับตัวเอง

อะไรที่เรารับมาแล้วไม่ดีตอนเด็กๆ เราไม่ชอบเราก็ไม่ต้องไปทำกับคนอื่น ตอนนี้เราเริ่มจะเห็นคนแก่ที่ไม่เข้าใจคำว่าให้มันจบที่รุ่นเรา

เขามองเป็นแค่เรื่องผิวเผินสิ่งที่ตาเห็นหูฟัง

แต่ความจริงจบที่รุ่นเราคือมรดกร้ายที่มันผ่านมาทางพฤติกรรมต้องจบที่รุ่นเราโดยที่เราไม่ไปทำต่อ ยกตัวอย่างเช่น ขนเด็กๆ ขึ้นรถกระบะ ไปโวยวายไล่คนคนหนึ่ง ด้วยกิริยามารยาทเหมือนกับคนป่า แล้วเด็กเห็นสิ่งเหล่านี้ว่าคุณไม่ควรทำ เพราะมันจะเป็นมรดกไปสู่เด็กเหล่านั้น

พฤติกรรมอะไรที่มันออกมาแล้วคุณรู้สึกว่ามันเป็นการละเมิดคนอื่น ไม่ใช่ความสง่างาม มันไม่ใช่ความดูมีเหตุผล สิ่งเหล่านี้จะต้องจบที่รุ่นเราคือไม่ไปทำต่อ การจะรับมาอย่างไรนั่นเป็นเรื่องในอดีต ช่างแม่มัน แต่เราจะไม่ทำต่อ เราต้องระวังเรื่องการทำต่ออย่างมาก

สุกัญญา มิเกล บอกอีกว่า สุดท้ายสิ่งที่อยากฝากไปถึงคนที่มีอำนาจ ไม่รู้ว่าเขาจะฟังเราหรือไม่ เพราะเสียงเราแทบจะเป็นเสียงก้อนหินก้อนกรวด แต่ถ้ามันมีโอกาส เทพเจ้าองค์ใด ดลบันดาลให้เขาเงี่ยหูฟังได้ก็อยากจะบอกว่าช่วยทำให้ประเทศนี้มันมีความเสถียร ช่วยทำให้ประเทศนี้อยู่แบบเมืองฟ้าอมรอย่างที่เราฝันกันมาหลายยุคหลายสมัยกันหน่อย

ช่วยกันเปลี่ยนแปลงให้มันดีขึ้น ช่วยกันทำให้มันมีคุณค่าขึ้น ช่วยทำให้คนทั่วโลกเคารพพวกเรากันเถิด วิธีใดก็ได้ คุณจะทำอะไรกันก็ได้แต่ขอให้มองว่าอนาคต ไม่ใช่มองเพียงแค่ตอนนี้ว่ามีเงินร้อยล้านพันล้านแล้วก็จบส่งให้ทายาท

เราไม่ได้มีหน้าที่แค่นั้น เพราะคนที่เป็นตัวเล็กตัวน้อยยังจะต้องทนอยู่ในบ้านเมืองที่ไม่มีต้นทุน เขาไปไหนไม่ได้ ดังนั้น ใครที่มีอำนาจไม่ว่าจะอยู่ในส่วนใดก็แล้วแต่ กรุณามองเห็นคุณค่าของคนที่อยู่ในชาติ ที่อยู่ในสังคมร่วมกัน

แล้วคุณเป็นกุญแจสำคัญที่จะทำให้อนาคตมาถึง กุญแจอยู่ที่คุณ คุณจะทิ้งกุญแจแล้วนั่งอยู่ในห้องดูคนอื่นตายไปเรื่อยๆ ด้วยความสะใจหรือ

คุณจะหันไปไขกุญแจดอกนั้นแล้วเปิดประตูสู่โลกใหม่แล้วให้ทุกคนยิ้ม มองหน้ากันยิ้มมีความสุขไปร่วมกัน มันอยู่ที่คุณแล้ว

ชมคลิปสุกัญญา เปิดใจ