สูตรสำเร็จในชีวิต (35)

ความเป็นคนว่าง่าย (1)

ความเป็นคนว่าง่าย ตรงกับภาษาบาลีว่า โสวจสฺสตา เป็นสูตรสำเร็จแห่งชีวิต ข้อที่ 28

เห็นจะตรงกับคำไทยว่า ความเป็นคน “ว่านอนสอนง่าย” นั่นแหละครับ คนชนิดนี้เป็นคนน่ารัก เมื่อคนอื่นที่ปรารถนาดีแนะนำสั่งสอนอะไรให้ ก็ยินดีรับฟัง และนำไปปฏิบัติตาม

ในคัมภีร์อรรถกถา ท่านพูดถึงลักษณะคนว่านอนสอนง่ายไว้ 11 ประการ ผู้อ่านลองสำรวจดูด้วยก็ได้ว่าตัวท่านเองมีครบหรือไม่ ใครมีเกินครึ่งแสดงว่า “สอบได้” ใครมีครบทั้ง 11 ประการ เอาเกรดเอไปเลย

มีดังนี้ครับ

1.ไม่กลบเกลื่อนเมื่อถูกสอน ถูกเตือน คือไม่แก้ตัวบิดพลิ้ว ยอมรับฟังโดยเคารพ (อวิกฺเขโป)

2. ไม่นิ่งเฉย คือฟังแล้วไม่เอาหูทวนลมเงียบเฉย ไม่มีปฏิกิริยาอะไร มิใช่อย่างนั้น แต่ฟังแล้วยินดีทำตามด้วย (อตุณฺหิภูโต)

3. ไม่เพ่งคุณและโทษผู้กล่าวสอน คือไม่คอยจับผิด ใครแนะอะไรก็ไม่ย้อนเขาว่า ตัวล่ะทำได้หรือเปล่า มันก็พอกันแหละว้า อะไรทำนองนั้น (คุณโทสอจินฺตโน)

4. เอื้อเฟื้ออย่างยิ่ง คือดีใจดังหนึ่งมีคนยื่นแก้วมณี หรือชี้ขุมทรัพย์ล้ำค่าให้ (อติวิยอาทโร)

5. เคารพต่อผู้กล่าวสอนและต่อคำสอนอย่างยิ่ง (อติวิยคารโว)

6. มีความถ่อมตนเป็นอย่างยิ่ง (อติวิยนีจมโน)

7. เปล่งวาจาว่า สาธุ สาธุ ถอดเป็นคำไทยแท้คือ กล่าวขอบคุณอย่างจริงใจ เมื่อมีผู้มาแนะนำตักเตือน (สาธูติ วจนกโร)

8. ไม่ถือผิดไปจากความถูกต้องอย่างน่าเกลียด (อปฺปฏิกูลคฺคาโห)

9. ไม่ยินดีในการขัดคอ คือพอเขาว่ากล่าวอะไรก็แย้งขึ้นทันที ไม่รับฟัง (อวิปฺปจฺจนีกสาโต)

10. รับฟังโอวาทอย่างเคารพพร้อมปวารณาตัวให้เขาว่ากล่าวตักเตือนได้ (ปทกฺขิณคฺคาหี)

11. อดทน คือไม่โกรธตอบผู้ว่ากล่าวตักเตือน แม้บางครั้งจะถูกต่อว่าอย่างแรงก็ตาม (ขโม)

คนว่าง่ายมี 2 ประเภทคือ ประเภทน่ารักน่าสรรเสริญ กับประเภทน่าตำหนิ คนที่เห็นแก่หลักการ เห็นแก่ความถูกต้องดีงาม ไม่งกเอาแต่ได้ เป็นคนว่าง่าย น่ารัก น่าสรรเสริญ

คนที่ตรงข้ามจากนี้เป็นประเภทหนึ่งที่น่าตำหนิ