หลังเลนส์ในดงลึก/ปริญญากร วรวรรณ

‘ณ ที่ดาวดวงหนึ่ง’

 

ต้นเดือนกรกฎาคม พ.ศ.2563

เขตห้ามล่าสัตว์ป่าบึงบอระเพ็ด

…ท้องฟ้ามืดครึ้ม สายลมพัดแรง ใบบัวหลวงเอนลู่ เรือหางยาวลำใหญ่แล่นช้าๆ ไปตามร่องน้ำ ซึ่งคล้ายเป็นทางเล็กๆ ขนาบด้วยดงบัวหลวงแน่นทึบ

พนม คราวจันทึก ชายอาวุโสผิวคล้ำ หน้าเข้ม อดีตเจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่า ผู้เกษียณจากงานมาร่วม 10 ปี เอนตัวออกแรงบังคับหางเสือเรือ สายลมแรงพัดพาหัวเรือเอนออกนอกเส้นทาง

“ตรงสามเหลี่ยมที่ทางเรือตัดกันนั่นแหละ มีรังนกเป็ดผี มีไข่ 3 ฟอง” ชายผิวคล้ำพูดดังๆ แข่งเสียงลม

ผมพยักหน้ามองไปที่ตำแหน่งรังนกเป็ดผีอยู่ หลังจากไม่ได้มาทำงานที่บึงน้ำแห่งนี้ไม่น้อยกว่า 15 ปี วันนี้ผมแวะมาบึงน้ำ

“ออกไปดูนกกันเถอะ” ชายผิวคล้ำ หรือที่คนดูนกส่วนใหญ่เรียกเขาว่า ลุงนม ชวนหลังทักทายพูดคุย

“มีรังนกหลายรัง” ลุงนมบอก

เขาพาผมลงเรือลำใหญ่ ไม่ใช่เรือหางยาวลำเล็กแบบครั้งที่ผมใช้เวลาส่วนใหญ่ที่นี่

บึงน้ำ คือที่ที่ผมเริ่มต้น เป็นคล้ายโรงเรียน

เป็นที่ซึ่งผมได้ใช้เวลากับพ่อ มีประโยคหนึ่งผมจำได้ พ่อบอกว่า “จะเป็นอะไรก็ได้ แต่ต้องเป็นให้ดี และเมื่อเลือกเส้นทางใดเส้นทางหนึ่งแล้ว ก็ต้องพร้อมจะยอมรับผลที่จะตามมา ไม่ว่าจะเป็นผลดีหรือไม่ดี”

พ่อพูดหลังผมบอกว่า จะเป็นช่างภาพสัตว์ป่า…

 

สายฝนกระหน่ำ ชายผิวคล้ำต้องพาผมกลับเข้าฝั่ง

“เดี๋ยวฝนหยุดค่อยออกไป ผมให้หลานไปเก็บเม็ดบัวแล้ว ตำน้ำพริกโคราชด้วย” ลุงนมบอกเมนู เป็นกับข้าวที่เขาทำให้ผู้ชายคนหนึ่งที่มาถ่ายรูปนกน้ำกับลูกชายพักนอนที่แพของเขาเสมอ

“ไม่เคยลืมเลยครับ นึกถึงตลอด” ชายผิวคล้ำพูดสั้นๆ เงยหน้าจากการแกะเม็ดบัว ยิ้มจางๆ

นอนบนแพ บางคืนท้องฟ้าดำมืด ดาวส่องประกายระยิบ เสียงนกอีโก้งร้องแทรกมาท่ามกลางเสียงระงมจากกบ, เขียด บางคืนหลังฝนตกอากาศค่อนข้างเย็น

แต่ผมจำได้ว่า การนอนอยู่บนแพในบึงน้ำ อบอุ่นเพียงใด…

 

ก่อนมาที่บึงน้ำ ผมไปป่าห้วยขาแข้ง

“ทำบุญพ่อ อาทิตย์หน้ามาไหมครับ” เป็นข้อความที่นิคม ผู้ช่วยนักวิจัยสถานีวิจัยสัตว์ป่า ส่งหา

“ไปครับ แล้วพบกัน” ผมตอบ

นิคมเป็นลูกชายสมุทร ผู้ชายที่ทุกคนเรียกเขาว่า “น้าหมุด” เขาทำงานในหน้าที่พิทักษ์ป่า 30 ปี

น้าหมุดร่างใหญ่ ผิวคล้ำ เสียงดังฟังชัด เราทำงานร่วมกันบ่อย โดยเฉพาะในงานวางกล้องดักถ่ายภาพเพื่อสำรวจประชากรเสือโคร่งในป่าด้านตะวันตก

เจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่ารุ่นแรกๆ ที่รหัสเรียกขานขึ้นต้นด้วยเลข 8 มีคุณสมบัติคล้ายๆ กันคือ เดินป่าเก่ง จำทิศทางแม่น ไม่พึ่งจีพีเอส ขับรถทางป่าชำนาญ ซ่อมแซมรถได้ เคยร่วมปะทะกับคนลักลอบล่าสัตว์หลายครั้ง

ความสามารถอีกประการของน้าหมุดคือ ทำกับข้าว มีสูตรลับทำให้เนื้อเหนียวๆ เปื่อยนุ่ม ไม่มีใครรู้สูตรลับนี้

ในป่า น้าหมุดเป็นพ่อครัวใหญ่ของพวกเรา ลูกมือมีหลายคน

ภาพที่ผมเห็นตอนพลบค่ำเมื่อกลับถึงแคมป์คือ น้าหมุดนั่งบนรากไม้ใหญ่ บงการเสียงดัง

“ไอ้เอ็ม มึงสับมะละกอยังไง นั่นกลัวมันเจ็บเหรอ” เอ็มสะดุ้ง สับมะละกอหนักมือขึ้น

“ไอ้ไก่ใส่น้ำตาลอีกหน่อย ค่อยๆ เทสิวะ” ไก่กำลังทำถั่วเหลืองต้มน้ำตาล ของหวานวันนี้

“ทำให้ดีๆ คนเขาเหนื่อยๆ จากป่า กินแล้วจะได้ชื่นใจ”

กับข้าวอุดมสมบูรณ์อยู่สัก 3-4 วันแรก หลังจากนั้น เราจะได้กินกับข้าวเมนูแปลกๆ จากการพลิกแพลงของน้าหมุด เอาโน่นมาใส่นี่ เอานี่ไปใส่นั่น

กินข้าวเสร็จ น้าหมุดจะไล่ทุกคนไปอาบน้ำ

“พรุ่งนี้เข้าเมืองซื้อเสบียงโว้ย อาบน้ำอาบท่ากันซะหน่อย” น้าหมุดเสียงดัง

ไม่ง่ายหรอกกับการอาบน้ำในลำห้วยขณะอุณหภูมิลดต่ำไม่ถึง 10 องศาเซลเซียส ข้างกองไฟคือที่สำราญ เราหัวเราะกับเรื่องเล่าของน้าหมุด ดวงจันทร์ 13 ค่ำ ลอยกึ่งกลางท้องฟ้า อากาศเย็นยะเยือก ผมลุกขึ้นขอตัวไปนอน

“อาบน้ำหรือยัง?” น้าหมุดเสียงดัง ผมยิ้มแห้งๆ

“โตแล้วเป็นตัวอย่างไม่ดี ไปอาบซะ”

 

“พ่อหลับไปเฉยๆ ครับ” นิคมแจ้งข่าวการจากไปของน้าหมุด ตอนผมอยู่ในป่าทุ่งใหญ่ด้านตะวันออก ที่นั่นผมเดินทางบนเส้นทางที่เคยร่วมเดินทางกับน้าหมุด หลายหล่มที่รถเราติด ช่วยกันขุดดิน และหาไม้มากระดี่งัดล้อให้ลอย เอาไม้หนุนล้อเพื่อเดินทางต่อให้ได้

บนเส้นทางที่เรากำลังมุ่งหน้าไป น้าหมุดเดินทางไปล่วงหน้าแล้ว

 

ราวๆ 3-4 ปี ก่อนหน้าที่นิตยสารจะปิดตัว ผมได้รับจดหมายจากสุภาพสตรีคนหนึ่ง มีใจความว่า

“งานชิ้นหนึ่งที่คุณเขียนถึงความตายของพ่อ และความเข้มแข็งของแม่ ป้าอ่านแล้วน้ำตาหยด วาดภาพถึงความรักของคุณที่มีต่อแม่ รู้สึกถึงความเสียใจที่คุณแม่มี ป้าก็เสียสามีไปหลายปีแล้วเช่นกัน เรามีชีวิตเหมือนคุณพ่อคุณแม่คุณ เราก่อร่างสร้างตัวมาจากดิน กัดฟันอดออม อดทนทำไร่กว่าจะสำเร็จแทบตาย

ป้าเข้าใจและเห็นใจคุณแม่คุณมาก คนอยู่ร่วมกันจากหนุ่มกระทั่งแก่แบบนี้ เมื่อพรากจากกันก็เหมือนคนอยู่เหลือแต่กาย

ป้าไม่มีน้ำตาสักหยดตอนลุงจากไป คงเหมือนที่เขาพูดกันว่า น้ำตาตกใน

ทุกวันนี้ป้ายังเศร้าวังเวง บางครั้งเราเศร้าพอรับได้เราจะร้องไห้ แต่บางครั้งมันก็ไม่มีน้ำตา”

ตอนท้ายของจดหมาย เธออวยพรให้ผมโชคดี และมีปัจฉิมลิขิต ว่า

“ป.ล. คุณเคยเขียนตอนคุณพ่อเสีย ความว่า หากคนที่รักจากไป ถ้าเรายังคิดถึงเขาอยู่ เขาไม่ได้จากไปไหน มองไปบนท้องฟ้า เราอาจเห็นดาวดวงหนึ่งแต่เราไม่รู้ว่าเขาอยู่ดาวดวงไหน จริงด้วยค่ะ ป้าเห็นด้วย”

 

ผมอ่านจดหมายช้าๆ และเขียนตอบสั้นๆ ว่า ผมเข้าใจดี

บางครั้ง รับฟังอย่างเข้าใจ ก็ดูจะพอเพียง

หลังเสร็จงานทำบุญน้าหมุด ผมเดินทางต่อ

“ดูแลแม่ดีๆ ครับ” ผมตบไหล่นิคม

“ครับ” นิคมพยักหน้า

ผมติดเครื่องรถ จุดหมายคือ บึงบอระเพ็ด

“ขอบคุณที่มา ขับรถดีๆ” นิคมเดินมาข้างรถ

“ไม่มีใครจากไปไหนนะครับ”

จากกระจกมองหลัง ผมเห็นรอยยิ้มจางๆ ของนิคม…

 

ฝนตกตลอดทั้งบ่ายจนค่ำ

ฟ้ามืด เรากินข้าวเสร็จ บ้านลุงนมไม่ได้เป็นแพในน้ำแล้ว

อากาศเย็นสดชื่น ท้องฟ้ามืดด้วยกลุ่มเมฆฝน ผมนึกถึงครั้งนอนบนแพ ใต้ท้องฟ้าที่ดาวส่องประกายระยิบ

ในวันที่ท้องฟ้ามืด หรือแจ่มใส

ดาวดวงหนึ่งส่องสว่างเสมอ

และดาวดวงนั้น ไม่เคยจากไปไหน

กว่า 12 ปี ของการจัดงาน Healthcare เครือมติชนร่วมกับพันธมิตรทั้งภาครัฐและเอกชน ได้ส่งต่อความรู้และให้บริการสุขภาพแก่คนไทยในทุกมิติ ทั้งการป้องกัน ดูแล และรักษา โดยเฉพาะการบริการตรวจสุขภาพฟรีจากสถานพยาบาลชั้นนำ เวิร์กชอป ให้คำปรึกษาปัญหาสุขภาพ รวมถึงการยกระดับเวทีเสวนาให้เป็น “Health Forum” เปิดเวทีให้แพทย์ และ Speaker ระดับประเทศ มาร่วมพูดคุยถึงแนวทางการป้องกัน การรักษา และนำเสนอนวัตกรรมทางการแพทย์ รวมถึงเรื่องราวสุขภาพในแบบเอ็กซ์คลูซีฟที่จะมาให้อัปเดตตลอด 4 วันของการจัดงาน เดินทางสะดวกโดยทางด่วนและ MRT ลงสถานีสามย่าน ทางออกที่ 2
ลงทะเบียนเข้างานฟรี มีต้นไม้แจกด้วยนะ (จำนวนจำกัด)

• ลงทะเบียนเข้างาน รับต้นไม้ฟรี (จำนวนจำกัด) ลิงก์ลงทะเบียน   
• ลงทะเบียน workshop ฟรี ลิงก์ลงทะเบียน