การเกิดขึ้นของ “เยาวชนปลดแอก” ก็เหมือนกับการเกิดขึ้นของ”กลุ่ม เรียกร้องรัฐธรรมนูญ”ภายหลังการชุมนุมใหญ่ของนิสิตนักศึกษา ณ อนุสาวรีย์ประชาธิปไตยเมื่อเดือนมิถุนายน 2516

ไม่มีใครคิดว่าจากการริเริ่มของนักศึกษาเพียงไม่กี่คนด้วยเวลาไม่กี่เดือนต่อมาก็สามารถหารายชื่อผู้เห็นด้วยจำนวน 100 คน

ในนั้นมีกระทั่ง นายสุเทพ วงศ์กำแหง นักร้องยอดนิยม ในนั้นมีกระทั่ง พล.ต.ต.สง่า กิตติขจร น้องชาย จอมพลถนอม กิตติขจร ซึ่งเคยมีบทบาทอยู่ในพรรคสหประชาไทย

ดังนั้น เมื่อ”กลุ่มเรียกร้องรัฐธรรมนูญ”ออกเคลื่อนไหว แจกใบปลิวเรียกร้องตามเป้าหมายของตนเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2516 และถูกจับเบื้องต้น 11 คนและถูกจับอีก 1 เข้ามอบตัวอีก 1

ก็นำไปสู่การชุมนุมเรียกร้องโดยเริ่มต้นที่ลานโพธ์ มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ กระทั่งกลายเป็นสถานการณ์ 14 ตุลาคม 2516

จุดเริ่มต้นของ”กลุ่มเรียกร้องรัฐธรรมนูญ”เป็นเช่นนี้ จุดเริ่มต้นของ “เยาวชนปลดแอก”ก็เป็นเช่นนี้

 

บทสรุปเบื้องต้นซึ่งกลายเป็นข้อเสนอพื้นฐานของ”เยาวชนปลดแอก” เมื่อวันเสาร์ที่ 18 กรกฎาคม ณ อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย บนถนนราชดำเนิน คือ

1 หยุดคุกคามประชาชน 1 จัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ที่เป็นประชาธิปไตย 1 ยุบสภาเพื่อมอบโอนอำนาจให้ประชาชน

หากเทียบกับสถานการณ์การเคลื่อนไหวเมื่อเดือนตุลาคม 2516 ปรากฏการณ์อันเริ่มจาก”เยาวชนปลดแอก”ก็เสมอเป็นเพียง บาทก้าวแรก เป็นการเริ่มต้นนับ 1

กระนั้นที่ต้องยอมรับก็คือ การเสนอข้อเรียกร้องอันรวมศูนย์ไปยัง”รัฐธรรมนูญ”นั้นสอดรับกับความรู้สึกในทางสังคม กลายเป็นความต้องการร่วมขึ้นมาโดยอัตโนมัติ

ความเรียกร้องนี้ลงลึกไปแม้กระทั่งในกลุ่มของ”นักเรียน”

ความเรียกร้องนี้ยังมองตอนจบไม่ออกว่าจะลงเอยเป็นแบบเดือนตุลาคม 2516 หรือว่าเป็นแบบเดือนตุลาคมอื่น

 

เบื้องหน้าการเคลื่อนไหวของ”เยาวชนปลดแอก”และพันธมิตรที่เริ่มจากเมื่อวันเสาร์ที่ 18 กรกฎาคม ได้แตกแขนงออกไปอย่างคึกคักโดยมีสถาบันการศึกษาแต่ละแห่งเป็นฐานสำคัญ

คำถามนี้ไม่เพียงแต่พุ่งตรงไปยังประชาชนกลุ่มต่างๆเท่านั้น

หากแต่ยังถามไปถึงทุกพรรคการเมืองด้วยว่าจะเอาอย่างไร