วันที่ 13 พฤษภาคม 2563 อีร์ฟาน ข่าน นักแสดงชาวอินเดียผู้ที่เพิ่งเสียชีวิตลงเมื่อวันที่ 29 เมษายนที่ผ่านมา ด้วยวัยเพียง 53 ปี จากอาการติดเชื้อในลำไส้ ได้รับการยอมรับว่าเป็นนักแสดงชาวอินเดียที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดในสองอุตสาหกรรมภาพยนตร์ที่ใหญ่ที่สุดของโลก ทั้ง “บอลลีวู้ด” ของอินเดีย และฮอลลีวู้ดของสหรัฐอเมริกา

ข่านสร้างชื่อเสียงโด่งดังจากการรับบทแสดงนำในภาพยนตร์อินเดียที่สร้างชื่อในระดับโลกอย่าง “เดอะลันช์บอกซ์” และสามารถก้าวสู่เวทีฮอลลีวู้ดอย่างภาคภูมิด้วยผลงานแสดงในภาพยนตร์ดังอย่าง “ไลฟ์ออฟพาย” “สลัมด็อกมิลเลียนแนร์” “ดิ อะเมซิ่ง สไปเดอร์แมน” รวมถึง “จูลาสสิคเวิลด์”

เกิดในครอบครัวชนชั้นกลาง ในรัฐราชสถาน รัฐอันแห้งแล้งทางเหนือของประเทศอินเดีย

แม้ข่านจะไม่เคยมีความฝันที่จะสร้างความโด่งดังในวงการภาพยนตร์เลย แต่ก็ได้ตัดสินใจเข้าเรียนในสถาบันแสดงแห่งชาติของอินเดีย ในกรุงนิวเดลี เมืองหลวงของอินเดีย

แม้แม่ของข่านจะหวังให้ข่านกลับไปทำอาชีพครูที่เมืองบ้านเกิดก็ตาม

 

ข่านเริ่มอาชีพการเป็นนักแสดงในเวลาต่อมาซึ่งก็ไม่ใช่หนทางที่ง่ายนักในเส้นทางบอลลีวู้ด ที่โดดเด่นในเรื่องของเพลงและการเต้นในแบบฉบับภาพยนตร์อินเดีย

ความผิดหวังแรกเกิดขึ้นหลังข่านได้รับเลือกให้เล่นภาพยนตร์บอลลีวู้ดเรื่อง “ซาลาม บอมเบย์” ก่อนที่จะถูกผู้กำกับฯ ลดบทให้เหลือเพียงตัวประกอบเท่านั้น

ข่าวเล่าผ่าน “นิตยสารโอเพ่น” ว่า เขาร้องไห้หลายชั่วโมงหลังจากได้รู้ว่าตนถูกตัดบทบาทลง แต่นั่นก็ทำให้เขาได้เรียนรู้และพร้อมรับมือกับทุกสถานการณ์หลังจากนั้นมา

หลังจากนั้น ข่านมีงานละครโทรทัศน์และบทเล็กๆ ในภาพยนตร์บอลลีวู้ด โดยข่านมักจะถูกปฏิเสธบทบาทนำในภาพยนตร์อินเดียเนื่องจากภาพลักษณ์ที่ไม่เป็นไปตาม “แบบฉบับ” ตลาดภาพยนตร์อินเดีย

จุดเริ่มต้นของเส้นทางใน “ฮอลลีวู้ด” เริ่มต้นขึ้นเมื่อข่านได้รับคัดเลือกจากผู้กำกับภาพยนตร์ชาวอังกฤษให้ร่วมแสดงเป็นทหารรับจ้างในภาพยนตร์เรื่อง “เดอะวอร์ริเออร์” ภาพยนตร์ในปี 2001 ที่คว้ารางวัลภาพยนตร์ในอังกฤษถึง 8 รางวัล สร้างชื่อเสียงให้กับข่านเอง ทั้งในระดับโลกและในอุตสาหกรรมภาพยนตร์บอลลีวู้ดในเวลานั้น ที่ผู้กำกับฯ ยุคใหม่เริ่มทดลองแนวทางภาพยนตร์นอกแบบฉบับเดิมๆ

และนั่นก็นำไปสู่บทตัวร้ายในภาพยนตร์เรื่อง “ฮาซิล” ผลงานบอลลีวู้ดที่ข่านได้รับรางวัลตัวร้ายยอดเยี่ยม ซึ่งเป็นรางวัลส่วนตัวของเขาเป็นครั้งแรก

 

ข่านโด่งดังในอินเดียมากขึ้นเรื่อยๆ ด้วยผลงานภาพยนตร์ระดับรางวัลอย่าง “ไลฟ์อินอะเมโทร” และ “เดอะลันช์บอกซ์” ภาพยนตร์ซึ่งข่านรับบทบาทที่จริงจังต่างไปจากขนบเดิมของภาพยนตร์อินเดีย

ข่านสร้างชื่อในระดับนานาชาติจากผลงานภาพยนตร์ผู้กำกับฯ ชาวอังกฤษเรื่อง “สลัมด็อกมิลเลียนแนร์” ที่คว้าถึง 8 รางวัลออสการ์ บวกกับ 7 รางวัลออสการ์

ตามมาด้วยผลงานภาพยนตร์ฟอร์มยักษ์ของฮอลลีวู้ดอีกหลายเรื่อง ไม่ว่าจะเป็น “ไลฟ์ออฟพาย” ที่คว้ารางวัลโกลเด้นโกลบและออสการ์หลายรางวัล ตามมาด้วยภาพยนตร์ฟอร์มยักษ์อย่าง “ดิ อะเมซิ่ง สไปเดอร์แมน” “จูราสสิคเวิลด์” รวมถึง “อินเฟอร์โน”

จนถึงปัจจุบัน ข่าน คุณพ่อลูก 2 มีผลงานภาพยนตร์รวมเกือบ 100 เรื่องเข้าไปแล้ว

 

อาซีม ชาบรา ผู้เขียนชีวประวัติของข่าน ระบุว่า ข่านเป็นนักแสดงอินเดียที่ถ่อมตัวและมีจิตใจดี

“ความเป็นซูเปอร์สตาร์ที่บางคนอาจไม่สามารถปฏิเสธได้ แต่เขาไม่ได้มีความหยิ่งยโสใดๆ เลย โดยเฉพาะในอินเดีย อีร์ฟานเป็นคนที่เข้าถึงได้ง่าย และเป็นคนที่มีหัวใจอบอุ่น” ชาบราระบุ

ด้านทอม แฮงก์ส นักแสดงชื่อดัง เคยระบุถึงข่านในงานแถลงข่าวภาพยนตร์ “อินเฟอร์โน” เมื่อปี 2016 ระบุว่า ข่าน “เป็นคนที่เจ๋งที่สุดในห้องนี้เลยละ”

อย่างไรก็ตาม ในปี 2018 มีข่าวร้ายขึ้นกับข่าน เมื่อแพทย์ตรวจพบว่าข่านเป็น “มะเร็งเน็ต” เป็นมะเร็งชนิดหายากที่พบในระบบทางเดินอาหาร ทำให้เขาต้องหยุดพักงานแสดง และเดินทางพร้อมกับครอบครัวไปรักษาตัวที่ประเทศอังกฤษ

ชาบราระบุว่า ข้อพิสูจน์ความสำเร็จของข่านในเวทีฮอลลีวู้ดก็คือ การได้รับเลือกเล่นในบทที่ไม่จำเป็นต้องเป็นนักแสดงที่มีสัญชาติอินเดีย นั่นเป็นการได้รับคัดเลือกในฐานะที่ข่านเป็น “นักแสดง” จริงๆ ไม่ใช่เป็นเพียงนักแสดงชาวอินเดียเท่านั้น

นั่นจึงกลายเป็นผลงานที่ข่านทิ้งเอาไว้ให้ในฐานะนักแสดงที่พิชิตทั้งเวทีบอลลีวู้ดและฮอลลีวู้ดให้โลกได้จดจำ