ณ เวลาที่เขียนเรื่องนี้อยู่ เป็นวันเวลาเดียวกับที่มีกระแสข่าวลือพัดพามาจากทางเหนือ

ว่าเขา, ผู้นำสูงสุด รัฐมนตรีในรัฐมนตรี เจ้าชีวิตในเจ้าชีวิต ศูนย์รวมชาติและหัวใจของประชาชน

คิม จอง อึน ตายแล้ว

ถ้าข่าวลือเป็นจริง น่าจะเป็นอีกหนึ่งในตำนานของโลกได้ ถ้าจะพูดถึงชีวิตตั้งแต่เกิดจนตายและการเถลิงอำนาจของตระกูลคิม ที่ตกแต่งเรื่องราวรายละเอียดในชีวิตแต่ละช่วงตอนอย่างพิถีพิถัน เปี่ยมปาฏิหาริย์ อลังการสีสันไปทุกองค์ประกอบ

สายรุ้งจะพลันเจิดจรัสกี่สายก็ตามในนิทานประจำวันเกิดเขา

แต่ความตายก็มาในแบบของมัน

คือมาโดยปราศจากการโหมประโคมปี่กลอง

มาเยือนและเดินเข้ามาอย่างสบายๆ

เหมือนทุกๆ ครั้งที่ได้ไปเยือนชีวิตของเราทุกคน

คนเราอาจตกแต่งตำนานการเกิดและชีวิตได้มากมายหลายหลาก แต่เอาเข้าจริงพอถึงงานศพ เสียงกระซิบกระซาบบอกต่อกันในผู้มาร่วมงาน บางทียังบอกความจริงและสรุปชีวิตของผู้วายชนม์ได้ดีกว่าเป็นไหนๆ

หนังสือ End of the road เล่าถึงเรื่อง “ก่อน” ความตาย ของบุคคลต่างๆ ในประวัติศาสตร์โลก

ไม่ใช่ก่อนเพียงเสี้ยววินาที ไม่ใช่ก่อนลมหายใจสุดท้าย แต่คืออะไรที่พวกเขาทำมาก่อนนั้น

จริงๆ ฉันสงสัยบ่อยมาก ว่าคนจะพูดถึงฉันแบบไหนเมื่อฉันจากไปแล้ว

แต่ดูจากปริมาณผู้เกี่ยวข้องกันในชีวิต ความตายของฉันน่าจะเป็นอะไรที่มาแล้วก็ไป ไม่ได้ทิ้งอะไรไว้ให้กับโลก

ถ้าจะมีก็อาจจะเป็นเรื่องเล่าสักเรื่องสองเรื่อง ที่ฉันเองก็ไม่รู้ว่าหวยจะไปออกเรื่องไหน

เรื่องที่ฉันชอบหรือไม่ชอบ

แต่ป่านนั้นฉันก็ไม่ได้ต้องมาสนใจอะไรแล้ว จะชอบหรือไม่ชอบ จริงหรือไม่จริงก็ไม่ใช่ปัญหาอีกต่อไป ไม่ต้องมีใครมารู้สึกรู้สาอะไรกับเรื่องของฉัน

ฉันนั้นฟังเรื่องเล่าถึงพ่อของตัวเองบ่อยมาก เรียกว่าแทบทุกครั้งที่ออกไปทำงาน จะต้องมีสักคนในกองถ่ายที่เคยร่วมงานกับพ่อฉัน และทุกครั้งที่เขาเล่าก็เป็นเรื่องที่มาในทิศทางเดียวกัน

ใจหนึ่งก็คิดว่า, ใครเขาจะพูดเรื่องไม่ดีของคนตายให้ลูกสาวเขาที่นั่งหัวโด่อยู่ตรงนี้ แถมเดี๋ยวจะต้องร่วมงานฟังกันเล่า

แต่เอาเข้าจริงฉันก็ออกจะชอบเรื่องเหล่านั้น มันฉายให้ฉันเห็นความมีชีวิตชีวาของพ่ออีกครั้ง ความเจ้าอารมณ์อันเป็นที่เลื่องลือทั้งด้านดีและร้าย ความจริงจังยามทำงาน และบุคลิกที่ออกจะต่างจากที่ผู้ชมได้เห็นในจอ เรื่องบางเรื่องที่จะได้เห็นเฉพาะผู้ร่วมงาน และทำได้เพียงเล่าสู่กันในกลุ่มคนเบื้องหลัง

ฉันชอบฟังทุกเรื่อง เล็กน้อยแค่ไหนก็ฟังแล้วก็ยิ้ม

ไม่รู้ว่าอะไรมีคุณค่ามากกว่ากัน

เรื่องเล่าเหล่านั้น

หรือการถูกจุดความทรงจำ

เรื่องของพ่อไม่ได้มีจุดจบสอนใจ ยิ่งใหญ่ หรือเผยความลับใดของชีวิต

แต่ชีวิตก็มักจะเป็นเช่นนั้น

หลายเรื่องของบุคคลในหนังสือก็ไม่ต่างกัน เขาอาจจะเคยทำอะไรบางอย่างยามหายใจ แต่ก็ตายจากไปง่ายๆ ความลับยังคงเป็นความลับ บางครั้งถูกรื้อ บางครั้งถูกลบ บางครั้งถูกบันทึกใหม่

แต่ก็เท่านั้น

ความจริงหนึ่งเดียวคือ

เขาจากไปแล้ว

“ชีวิตเหมือนดอกไม้ยามเย็น ผู้คนเหมือนดวงอาทิตย์คล้อยต่ำ หลังสั่นไหวในสายลมมาทั้งวัน เรื่องเล่าที่ส่งคลื่นสั่นสะเทือนมาสู้หัวใจเรา จึงมีมากมายนัก”*

ตระกูลคิมนั้นยิ่งใหญ่ไม่เฉพาะในพื้นที่เกาหลีเหนือซึ่งเขาได้วางตัวเองเป็นพระเจ้า แต่ยิ่งใหญ่ในทุกๆ แง่ถ้าเราจะพูดถึงใครสักคนหนึ่ง

และแน่นอน-ยิ่งใหญ่-ไม่ใช่ความหมายเดียวกับดีงามหรือน่ารัก

ยิ่งใหญ่ก็คือยิ่งใหญ่ เหมือนฮิตเลอร์ เหมือนมุสโสลินี เหมือนเยซู เหมือนนบี

ทุกคนล้วนยิ่งใหญ่ในหนทางของตัวเอง

แม้แต่ความตายของคิม อิล ซอง ก็ยังถูกประกาศ ลบประกาศ ตีความใหม่ แก้ไขข่าว ถูกประกาศอีกครั้ง ทำความเข้าใจอีกครั้ง

ซึ่งนั่นไม่ได้หมายความว่าเขาจะไม่ตาย

ข่าวอาจคลาดเคลื่อน

ที่มาอาจถูกแก้ไข

แต่ความตายก็มาเยือนในที่สุด

เหตุการณ์นี้กำลังเกิดขึ้นอีกครั้งกับหลานของเขา

ผู้นำสูงสุด ลัทธิบูชาตัวบุคคลอย่างรุนแรงกำลังกลั้นหายใจรอเพื่อทอดกายทำความเคารพผู้นำคนต่อไป

หลายเสียงลือว่าอาจจะเป็นน้องสาวของเขา

นั่นหมายถึงอะไรได้หลายๆ อย่าง

กระแสโลก ความเปลี่ยนแปลง ความเข้มงวด ขั้วอำนาจ ทิศทางการเมืองของทั้งคาบสมุทร

ความตายและการเกิดใหม่อีกครั้งของใครซักคนที่เรายังไม่อาจจะล่วงรู้จะเป็นตัวกำหนดมัน

“End of The road” เขียนโดยโตมร ศุขปรีชา ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 1 โดยสำนักพิมพ์แซลมอน มีนาคม, 2563

*ข้อความจากในหนังสือ