ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 24 - 30 เมษายน 2563 |
---|---|
คอลัมน์ | กรองกระแส |
เผยแพร่ |
กรองกระแส
พื้นที่ความคิด
กับบทบาททางการเมือง
ในยุคแห่งไวรัส
ไม่ว่าจะเป็นการรัฐประหาร ไม่ว่าจะเป็นการประกาศและบังคับใช้ พ.ร.ก.การบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน ไม่ว่าจะเป็นการประกาศและบังคับใช้กฎอัยการศึก
สะท้อนกระบวนการทาง “ทหาร”
ต้องการยึดอำนาจเด็ดขาดไปอยู่ในมือ ต้องการควบคุม กำกับ ต้องการจำกัดทั้งในทางกายภาพและในทางความคิด
ใครขัดขืนก็ถูกจับกุม คุมขัง
แม้มาตรการทาง “ทหาร” จะใช้อำนาจเด็ดขาด จะใช้กำลังเข้าควบคุมกำกับและกระทั่งจำกัดการเคลื่อนไหวให้อยู่ภายในกรอบที่กำหนดไว้ในระดับที่แน่นอนหนึ่ง
แต่คำถามก็คือ สามารถจำกัดและกำจัด “ความคิด” ได้หรือไม่
สมรภูมิการต่อสู้
ความคิดการเมือง
ถามว่า เหตุใดทั้งๆ ที่มี พ.ร.บ.คอมมิวนิสต์ตั้งแต่เมื่อปี 2476 และแม้จะถูกยกเลิกไปในปี 2489 ก็ได้รับการรื้อฟื้นมาประกาศและบังคับใช้อีกในปี 2495
แต่สามารถกำจัด “คอมมิวนิสต์” ลงไปได้หรือไม่
ตรงกันข้าม ยิ่งมีการเผด็จอำนาจและใช้ความรุนแรงถึงกับประหารชีวิตคอมมิวนิสต์ในยุคแห่งจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ไม่ว่านายรวม วงศ์พันธ์ ไม่ว่านายครอง จันดาวงศ์
แต่กลับยิ่งทำให้คอมมิวนิสต์เติบใหญ่ ขยายตัว
จากที่เคยต่อสู้แต่เพียงในเมืองก็ขยายและกระจายตัวลงไปในชนบท จากที่เคยต่อสู้ทางการเมืองก็ยกระดับเป็นการต่อสู้ด้วยอาวุธ
สร้างเขตจรยุทธ์ สร้างฐานที่มั่นขึ้นมาได้
จึงเป็นที่มาแห่งการเปลี่ยนแปลงวิธีการจากที่เคย “ปราบปราม” ด้วยความรุนแรง มาเป็น “การต่อสู้” ในทาง “ความคิด”
ก่อให้เกิดคำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรีที่ 66/2523
มาตรการการทหาร
มาตรการการเมือง
การเอาชนะในทางการทหาร การเอาชนะในทางการเมือง มิได้อยู่ที่กำลังและการใช้อาวุธ มิได้อยู่ที่อำนาจเบ็ดเสร็จ เผด็จการ หากแต่อยู่ที่ชัยชนะในทางความคิด
การใช้กำลังปราบปราม “คอมมิวนิสต์” เป็นบทเรียนอันทรงความหมาย
เป็นบทเรียนอันทรงความหมายที่ไม่ได้เปลี่ยนเฉพาะจากคำว่า “ปราบปราม” มาเป็น “ต่อสู้” หากแต่ยังก่อเกิดคำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรีที่ 66/2523
นำเอามาตรการ “การเมือง” มานำมาตรการ “การทหาร”
การจะเอาชนะพรรคไทยรักไทย พรรคพลังประชาชน จึงมิใช่ด้วยกรรมวิธีการยุบพรรค เพราะแม้จะมีการยุบพรรคไทยรักไทย พรรคพลังประชาชน ก็ยังเกิดพรรคเพื่อไทย
เท่ากับยืนยันว่าการต่อสู้ในทาง “ความคิด” ยังดำรงคงอยู่
ไม่เพียงแต่จะมีพรรคเพื่อไทยผงาดยืนอย่างองอาจและหาญกล้า หากแต่ยังเกิดพรรคการเมืองใหม่ ไม่ว่าจะเป็นพรรคไทยรักษาชาติ ไม่ว่าจะเป็นพรรคอนาคตใหม่ เกิดขึ้นอย่างไม่ขาดสาย
แม้จะยุบพรรคอนาคตใหม่ก็ยังเกิดคณะก้าวหน้า เกิดพรรคก้าวไกล
สมรภูมิความคิด
พื้นที่ความคิดใหม่
ไม่ว่าจะมีสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัส ไม่ว่าจากสถานการณ์นี้จะนำไปสู่การประกาศสถานการณ์ฉุกเฉิน มุ่งหมายจำกัดกรอบการเคลื่อนไหว
โดยรูปธรรมอาจทำให้การเคลื่อนไหวทางการเมืองติดขัด ไม่ราบรื่น
โดยรูปธรรมบทบาทของอำนาจนิติบัญญัติที่เคยแสดงออกผ่านรัฐสภาก็ถูกจำกัดกรอบและเหลือพื้นที่น้อยมาก
แต่ถามว่า การต่อสู้ในทาง “ความคิด” ยังดำรงคงอยู่หรือไม่
การเคลื่อนไหวของพรรคเพื่อไทยจบไปพร้อมกับไวรัสหรือไม่ การเคลื่อนไหวของพรรคก้าวไกลจบไปพร้อมกับไวรัสหรือไม่
บทบาทของนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ บทบาทของนายปิยบุตร แสงกนกกุล หมดไปหรือไม่
คำตอบจากการเคลื่อนไหวของพรรคเพื่อไทย คำตอบจากการเคลื่อนไหวของพรรคก้าวไกล คำตอบจากบทบาทของนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ นายปิยบุตร แสงกนกกุล
บทบาทในการปักธง “ความคิด” ยังดำรงคงอยู่อย่างคึกคัก เปี่ยมด้วยความหวัง ตั้งใจ