จรัญ มะลูลีม : การสังหาร “โซไลมานี” และฉากหลังในสงครามเงาระหว่าง “สหรัฐฯ-อิหร่าน”

จรัญ มะลูลีม

คัสเซม โซไลมานี (2)

พันธมิตรที่อิหร่านมีอยู่ ทำให้สหรัฐคาดหมายผิดไป อิหร่านกลายเป็นส่วนหนึ่งของขบวนการที่สร้างพื้นที่ระหว่างประเทศหลายแห่ง ทั้งนี้ อิหร่านมีความสัมพันธ์ที่ดีกับหลากหลายประเทศ รวมทั้งประเทศอย่างคิวบาและเวเนซุเอลา

แต่ที่เหนือไปจากนี้ก็คือ อิหร่านเข้าใจนโยบายหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง (Belt and Road) ของจีนและรัสเซียสำหรับการมุ่งเข้าสู่เอเชียตะวันตก โดยเฉพาะอย่างยิ่งซีเรีย

ทั้งจีนและรัสเซียต้องการเห็นประสบการณ์ของอิหร่านที่มีต่อชะตากรรมของอิรัก ทั้งจีนและรัสเซียมีความสนใจความอุดมสมบูรณ์ในทางวัตถุของอิหร่าน

จีนจะเข้ามาลงทุนในอิหร่านคิดเป็นเงินสี่หมื่นล้านเหรียญสหรัฐเพื่อขยายโครงสร้างด้านการปิโตรเคมีของอิหร่านขึ้นมาใหม่ จึงไม่เป็นที่สงสัยเลยว่าทำไมจีนจึงเรียกร้องให้เกิดความสงบในพื้นที่

รัสเซียก็กำลังลงทุน 50 พันล้านในอุตสาหกรรมเดียวกัน ทั้งนี้ รัสเซียก็เช่นเดียวกัน ได้เรียกร้องให้มีการสานเสวนาระหว่างอิหร่านกับสหรัฐ

มหาอำนาจแห่งยุโรป-เอเชีย (Eurasian) ต่างก็รู้ว่าถ้ามีสงครามในอิหร่าน สงครามก็จะขยายตัวและคุกคามการพัฒนาเศรษฐกิจและการเมืองแนวใหม่ที่ขับเคลื่อนโดยพันธมิตรจีน-รัสเซีย

ถึงเวลานี้อิหร่านได้เคลื่อนเข้ามาใกล้ชิดจีนและรัสเซียแล้ว และแม้ว่าอิหร่านจะภาคภูมิใจในความเป็นเอกราชของตน อิหร่านก็ยังคงจะต้องอาศัยประเทศเหล่านี้ให้กลายเป็นเกราะกำบังเพื่อต่อต้านมิให้เกิดการโจมตีอย่างเต็มรูปแบบจากสหรัฐ

 

ในเวลาเดียวกัน อิหร่านก็ตกอยู่ภายใต้สถานการณ์การทรงตัวทางเศรษฐกิจ ค่าใช้จ่ายทางทหารของอิหร่านก็มีอยู่แค่ 13 ล้านเหรียญสหรัฐ แม้ว่าอิหร่านจะพัฒนาอาวุธขึ้นเองได้ในประเทศ จึงไม่ต้องขึ้นอยู่กับการนำเข้าอาวุธที่มีราคาแพงก็ตาม

แน่ละ สหรัฐมีความสามารถที่จะทำลายล้างอิหร่านได้ แต่อาชญากรสงครามอย่างทรัมป์เคยกล่าวเอาไว้ว่า เขามีความสามารถที่จะโจมตีพื้นที่ของอิหร่านได้ถึง 52 แห่งที่เป็นที่ตั้งทางวัฒนธรรม อันเป็นการบ่งบอกถึงความสามารถของสหรัฐ ซึ่งไม่มีใครสงสัยว่าสหรัฐทำได้

แต่สิ่งที่อิหร่านทำได้เช่นกันก็คือ การตอบโต้ไปยังพันธมิตรของสหรัฐ อย่างที่อิหร่านกล่าวว่า หากสหรัฐตอบโต้ไปยังดินแดนวัฒนธรรมที่มีประชาชนอาศัยอยู่ในอิหร่าน อิหร่านก็จะโจมตีดูไบของสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์และไฮฟา (Haifa) ของอิสราเอลทันที

หากเกิดสงครามอย่างเต็มรูปแบบเพื่อต่อต้านอิหร่าน พันธมิตรทางทหารจากเลบานอนจนถึงอัฟกานิสถานก็จะช่วยกันตอบโต้ผลประโยชน์ของสหรัฐ สหรัฐอาจก่อสงครามด้วยการโจมตีอิหร่านได้ โดยอิหร่านอาจไม่สามารถตอบโต้อย่างหนักหน่วงในระดับเดียวกัน แต่อิหร่านก็มีความสามารถในสงครามจรยุทธ์หรือสงครามกองโจรในภูมิภาค โดยอาวุธทางทหารของอิหร่านจะถูกใช้เพื่อสร้างความปั่นป่วนขึ้นทั่วภูมิภาค มันเป็นสงครามกองโจร ซึ่งคัสเซม โซไลมานี (คำว่าคัสเซม โซไลมานี จากภาษาอาหรับ กาซิม สุลัยมานี แม้ว่าคำว่ากาซิมและสุลัยมานีจะมาจากภาษาอาหรับ แต่ชาวเปอร์เซียมักจะออกเสียงไปตามคำเสียงของภาษาฟาร์ซีหรือเปอร์เซีย เสียงที่ออกมาจึงกลายเป็นคัสเซม โซไลมานี) เป็นยอดในการรบเช่นนี้ อันเป็นการป้องกันสิ่งที่ดูเหมือนสงครามที่อาจจะเกิดขึ้นได้

สงครามก็จะไม่ได้หยุดลงแค่สองประเทศที่เป็นศัตรูกัน ก่อนหน้าการสังหารโซไลมานีทหารของสหรัฐได้เข้าถล่มกองกำลังกอตาอิบ ฮิซบุลลอฮ์ ไปก่อนหน้านี้แล้ว โดยกองทหารสหรัฐโจมตีกลุ่มดังกล่าวถึง 5 แห่ง โดยมีกองกำลังต่างๆ ของอิรักอยู่ใกล้เคียงกัน จนทำให้มีผู้เสียชีวิตไป 25 คน รวมทั้งผู้บัญชาการทางทหารอาวุโสและมีผู้บาดเจ็บ 50 คน

สหรัฐอ้างว่าการโจมตีดังกล่าวเป็นการตอบโต้กลุ่มกอตาอิบ ฮิซบุลลอฮ์ ที่โจมตีฐานทัพของสหรัฐ โดยทหารสหรัฐ 3 คนและทหารอิรักอีก 1 คนถูกสังหาร อันเป็นสาเหตุให้การคงอยู่ของทหารสหรัฐในอิรักเริ่มมีปัญหา

การตอบโต้ของสหรัฐเป็นไปอย่างกว้างขวาง โดยไม่คำนึงถึงอธิปไตยของอิรักแม้แต่น้อย มันเป็นบทเริ่มต้นของเหตุการณ์อันเป็นการกระทำที่น่าหวาดหวั่นของฝ่ายบริหารของทรัมป์ ทั้งนี้ เพียงแค่ไม่ถึงหนึ่งสัปดาห์ต่อมาทรัมป์ก็ปฏิบัติการต่อด้วยการสังหารโซไลมานี

เพียงครึ่งชั่วโมงก่อนการโจมตี รัฐมนตรีกลาโหมของสหรัฐได้ออกมากล่าวว่าจะมีการโจมตีที่มั่นทางทหาร 5 แห่งของฝ่ายกอตาอิบ ฮิซบุลลอฮ์

นายกรัฐมนตรีอิรักได้เรียกร้องอย่างแข็งขันให้รัฐมนตรีกลาโหมของสหรัฐยุติการโจมตีแต่ไม่เกิดประโยชน์อะไร

 

รัฐบาลอิรักและพันธมิตรของสหรัฐในยุโรปต่างตกอยู่ในความมึนงงในแผนการอันบ้าบิ่นของฝ่ายบริหารของทรัมป์ที่นำเอาปฏิบัติการนี้มาใช้

สหรัฐจึงเข้าโจมตีที่มั่นทั้ง 5 แห่งทั้งๆ ที่โฆษกของฝ่ายกอตาอิบ ฮิซบุลลอฮ์ ออกมาปฏิเสธว่ามิได้มีความเกี่ยวข้องกับผู้รับเหมาทางทหารของสหรัฐที่ถูกสังหารแต่อย่างใด

การโจมตีทหารของสหรัฐที่เป็นทหารผู้รับเหมาอาจจะมาจากกองกำลังชาวเคิร์ด (Kurdish forces) ซึ่งไม่เห็นด้วยกับการสูญเสียเมืองเคอร์คุก (Kirkuk) ให้กับรัฐบาลอิรัก

กลุ่มไอเอส (IS) หรือดาอิชห์ (Daesh) ที่ยังคงอยู่ในภูมิภาคต่อไปอาจเป็นผู้โจมตีก็ได้

ทั้งทรัมป์และรัฐมนตรีต่างประเทศ ไมค์ ปอมเปโอ รีบร้อนที่จะออกแถลงการณ์ที่ให้สัญญาว่าจะ “ตอบโต้อย่างเต็มที่” ต่อการเสียชีวิตของทหารผู้รับเหมาชาวสหรัฐ

ฐานทัพ 5 แห่งของอิรักถูกโจมตี โดยฐานทัพ 3 แห่งอยู่ในอิรัก 2 แห่งอยู่ในซีเรีย ซึ่งเป็นเขตแดนที่อยู่ติดกันระหว่างสองประเทศที่เรียกกันว่าเขตอันบัร (Anbar region) ที่มีผู้คนอยู่อย่างประปราย ทั้งนี้ กองทหารกลุ่มต่างๆ ของอิรักยังคงอยู่กับภารกิจโค่นกองกำลังไอเอสส่วนที่เหลืออยู่ในภูมิภาคให้หมดสิ้น

 

กอตาอิบ ฮิซบุลลอฮ์ เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม PMG ที่ได้รับการฝึกจากอิหร่านให้เข้าไปจัดการกับกลุ่มไอเอส

หนึ่งในสามของพื้นที่ในอิรักและซีเรียถูกครอบครองโดยกลุ่มไอเอส กองกำลังของซีเรียที่ได้รับการฝึกโดยอิหร่านมีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนให้ไอเอสลงสู่ใต้ดิน

ที่น่าสนใจก็คือ หนึ่งในพื้นที่ที่ถูกสหรัฐโจมตีก็คือชายแดนอัล-กออีม อัลบูกะมั้ล (Al Qaem al Bukamal) ซึ่งเป็นพื้นที่เดียวที่ปฏิบัติการโดยกองทัพอิรัก ส่วนที่ตั้งอื่นๆ นั้นมีทหารประจำอยู่ ที่ตั้งดังกล่าวก็ถูกโจมตีเมื่อราวสองสามเดือนก่อนโดยเครื่องบินของอิสราเอล

หนึ่งในภารกิจสำคัญของทหารสหรัฐจำนวน 5,200 นายที่ประจำอยู่ในอิรักก็คือภารกิจที่ยืนยันว่าอาวุธของอิหร่านจะไม่เข้าไปสู่เลบานอนโดยผ่านชายแดนอิรัก-ซีเรีย