ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 3 - 9 มีนาคม 2560 |
---|---|
คอลัมน์ | สมุนไพรมหิดล |
เผยแพร่ |
ว่านพร้าว Curculigo orchioides Gaertn. HYPOXIDACEAE
ไม้ล้มลุกหลายปีมีหัว สูง 10-35 เซนติเมตร รากสั้นถึงยาว มีรากแขนงสด ลักษณะคล้ายพืชพวกปาล์มขนาดเล็ก
ใบเดี่ยว เรียงสลับติดกันที่โคนต้น คล้ายใบปาล์ม
ดอกช่อแบบช่อกระจะ สีเหลืองสด ดอกย่อยมีได้ถึง 8 ดอก กลีบดอกมี 6 กลีบ มีขนครุยยาว ก้านดอกย่อยยาว 2-3 เซนติเมตร
โคนกลีบเชื่อมติดกัน ออกแยกเป็นคู่ ส่วนกลีบรวมรูปรีหรือรูปขอบขนานถึงรูปรีแกมรูปขอบขนาน
ส่วนบนมีเกสรเพศผู้ เกสรเพศผู้ส่วนล่างสมบูรณ์เพศ ขนาดประมาณครึ่งหนึ่งของสันกลีบรวม อับเรณูรูปแถบ มีใบประดับ ใบประดับรูปใบหอก รังไข่มีขนสั้นนุ่ม แยกจากวงกลีบรวมโดยก้านใบ รูปใบหอก ออวุล 6-8 ยอดเกสรเพศเมียสามอัน
ผลแห้งแตก เกิดจากรังไข่ใต้วงกลีบ คาร์เพลเชื่อมมีสามคาร์เพล มี 1-4 เมล็ด เมล็ดสีดำ รูปขอบขนาน เป็นร่องหนามีคลื่น
ราก ยาเร้ากำหนัด ลดความล้า ประคบท้องเวลาปวดท้อง เป็นทางเลือกในการรักษาโรคริดสีดวงทวาร ความอยากอาหาร สภาวะเลือดไม่ปรกติ ขับลม ยาบำรุงกำลัง แก้ไข้ หลอดลมอักเสบ ตาอักเสบรุนแรง การย่อยอาหารไม่ดี การอาเจียน ท้องเสีย อาการปวดหลัง แก้โรคหนองใน หนองในเรื้อรัง โรคพิษสุนัขบ้าหรือโรคกลัวน้ำ ปวดตามข้อ ความดันเลือดสูงในสตรีสูงอายุและข้ออักเสบเรื้อรัง