รุ่งอรุณวันใหม่ท้องฟ้าเหนือกรุงพนมเปญสดใส

กระแสลมจากผืนแผ่นน้ำกว้างใหญ่ของโตนเลสาบพัดแผ่ว

นักวิ่งออกกำลังบนทางเดินเท้ายาวเหยียดริมฝั่งหน้าพระราชวังเขมรินทร์ ทยอยกันมาเป็นกลุ่มๆ

พระเดินแถวจากประตูวัดปฏิบัติสมณภารกิจเหมือนเช่นวันวาน

กลางลานสาธารณะหน้าอนุสรณ์สถานกัมพูชา เวียดนาม นักเต้นแอโรบิกออกท่าทางประกอบเพลงน่าสนุก

คณะกรรมการมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี เตรียมตัวเดินทางไปตามนัดหมาย เยี่ยมครูรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้าฯ 2 รายที่จังหวัดกำปงชนัง ครูโตซ บันโดล ครูรางวัลคนแรกจากจังหวัดเสียมเรียบมาสมทบตั้งแต่วันวาน หิ้วขนมตาลพร้อมน้ำตาลก้อนห่อใบเตยมาฝากชงกินกับกาแฟสุดแสนอร่อย ร่วมไปกับเราด้วย

ดร.กฤษณพงศ์ กีรติกร ประธานคณะกรรมการมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี มาถึงเมื่อค่ำวานรับหน้าที่ต่อจากรองประธาน นำคณะไปสัมผัสเรื่องราวที่ทำให้ครูแต่ละคนได้รับการเสนอชื่อให้ได้รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้าฯ วิธีคิด วิธีปฏิบัติ การจัดการเรียนการสอนของครูเป็นอย่างไร มีอะไรเป็นพิเศษตรงไหน

การปฏิบัติตนของครูต่อนักเรียน ต่อเพื่อนครู ต่อผู้บังคับบัญชา ต่อผู้คนอื่นในชุมชนและสังคมวงกว้างเป็นอย่างไร หลังได้รับรางวัลแล้วครูนำไปใช้อย่างไร ชีวิตส่วนตัวและการทำงานต่อจากนั้นครูทำอะไร โดยเฉพาะช่วยพัฒนาการศึกษา พัฒนาเพื่อนครูในประเทศและอาเซียน

 

จากเมืองหลวงแวะพักกลางทางที่จังหวัดอุดรมีชัย ถนนขยายใหญ่ขึ้น ตามโครงการสร้างต่อไปถึงจังหวัดบันเตียนเมินเจยรวมระยะทาง 400 กิโลเมตรเชื่อมเขตติดต่อชายแดนไทย บ้านปลูกสร้างใหม่เพิ่มขึ้น ประกาศป้ายขายที่ดินริมทางยังมีให้เห็นเป็นระยะ สะท้อนภาวะเศรษฐกิจขยายตัวไม่หยุด

แต่ที่เห็นมากสุดตลอดทางคือป้ายประชาสัมพันธ์พรรครัฐบาล Cambodian people party กับป้ายรูปภาพสมเด็จฮุน เซน นายกรัฐมนตรีเคียงคู่กับสมเด็จเฮง สัมริน ประธานสภา

ป้ายพรรคฝ่ายค้านแทบจะไม่มี

ต่างจากเมื่อสามปีก่อนยังปรากฎอยู่บ้าง หลัจากสม รังสี หัวหน้าพรรคสงเคราะห์ชาติ CNRP ถูกคำสั่งยุบพรรค สมาชิกทุกคนถูกตัดสิทธิทางการเมือง 5 ปี กับการจับกุมเขม สกขา รองหัวหน้าพรรค ข้อหาเป็นปฏิปักษ์ต่อรัฐบาลถูกขัง 10 เดือน ควบคุมตัวไว้ในบ้านพัก

ส่งผลให้การเคลื่อนไหวของฝ่ายค้านฝ่อไปตามสถานการณ์แรงกดดัน

 

คณะเดินทางต่อถึงโรงเรียนประถมศึกษากุมรูกรง Kumroukrong Primary school ที่ครูดี โสพร ประจำการอยู่ นักเรียนชาย หญิงยืนเรียงแถวรอคล้องมาลัยให้ทุกคน

ดนตรีบรรเลงเพลงเสียงดังกระหึ่ม คณะครู ชาย หญิงในชุดม่วง ผ้าถุงสวยงาม มารับพาเข้าห้องประชุม

รอบบริเวณโรงเรียนปรับโฉมจากเดิม อาคารทาสีสดใส เปลี่ยนกระเบื้องหลังคาใหม่

ผู้อำนวยการเล่าว่า หลังปี 2017 ที่ครูดี โสพร ได้รับรางวัล โรงเรียนมีการปรับปรุงพัฒนาขึ้นมาก สมเด็จฮุน เซน สนับสนุนสร้างอาคารเรียนหลังใหม่เสร็จภายในเวลาสองปี

การที่มีคณะจากที่ต่างๆ โดยเฉพาะจากมิตรประเทศไปเยี่ยมเยียนสร้างสรรค์ความร่วมมือ ทำให้ครู นักเรียน พ่อ แม่ ผู้ปกครอง เกิดความรู้สึกที่ดี

ส่งผลให้รัฐบาลและจังหวัดเพิ่มการสนับสนุนมากขึ้น

โรงเรียนกุมรูกรงมี 57 ห้องเรียน ครู 76 คน นักเรียนมีสองรอบ รอบเช้า 2,609 คน รอบบ่าย 1,119 คน เช้าเข้า 7 โมง เลิกบ่ายโมง รอบบ่ายเริ่มบ่ายโมงเลิก 5 โมง

 

ครูดี โสพร เป็นครูสอนภาษาอังกฤษ พูดอังกฤษคล่อง เล่าว่า สอนนักเรียนเกรด 6 หลังได้รับรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้าฯ ได้รับเชิญไปร่วมรายการทอล์กโชว์ทาง ccn ทีวี สถาบันเอซีอี ทำอย่างไรถึงเป็นครูที่โดดเด่นของกัมพูชา ต่อมาปี 2018 ได้รับรางวัลเหรีญเงิน ข้าราชการยอดเยี่ยมแห่งปี จากกระทรวงศึกษาธิการ เยาวชนและกีฬา ให้เป็นครูผู้ฝึกครู และร่วมประชุมหลายเวที สาธิตการสอนใช้สื่อการสอนใหม่ๆ แนะนำครูในโรงเรียน ในจังหวัดกัมปงชนังและจังหวัดอื่น เช่น กัมปงจาม โพธิสัต กัมปอต ฯลฯ

“องค์กร vvob เขียนเรื่องราวของดิฉัน แนวทางการจัดการสอน ข้อตกลงเชิงบวกในห้องเรียนเพื่อมอบให้กับเพื่อนครูในประเทศ และมีเพื่อนครูจากต่างประเทศมาแลกเปลี่ยน อินโนเทคภายใต้องค์กรซีมีโอจากฟิลิปปินส์ มาสัมภาษณ์ปี 2019” ครูเล่าด้วยความภาคภูมิใจ

“เงินรางวัลที่ได้รับ ส่วนหนึ่งดิฉันมอบอุปกรณ์ให้โรงเรียน มอบเสื้อผ้าชุดใหม่ให้เพื่อนครู ช่วยเหลือครูที่เกษียณ ครูเจ็บป่วย ช่วยนักเรียนที่ยากจน โดยเฉพาะเด็กพิการ ขาดโอกาส เด็กกำพร้า สร้างสภาพแวดล้อมของความเป็นเพื่อนในห้องเรียน ทำให้เด็กอยากมาเรียนสม่ำเสมอ ไม่ขาดเรียน ห้องเรียน คือพื้นที่แห่งความรัก ความปลอดภัยและความเข้าใจ”

คำพูดของครูดี โสพร ทำให้ผมคิดถึงครูไสว อุ่นแก้ว โรงเรียนขุญหาญวิทยาสรรค์ อ.ขุนหาญ จ.ศรีสะเกษ ในโครงการเพาะพันธุ์ปัญญา ครูสองคน พูดเหมือนกัน กลั่นออกมาจากหัวใจดวงเดียวกัน อย่างไม่น่าเชื่อ

 

ฟังครูดี โสพร บรรยายต่อ ดิฉันพยายามพัฒนาตนเองให้การศึกษาสูงขึ้นระดับปริญญาโท โดยการเรียนตลอดชีวิต ความสำเร็จจากการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ เพื่อนครูสองคนในจังหวัดโพธิสัตได้รับรางวัล ครูยอดเยี่ยมรางวัลสมเด็จฮุน เซน

ดิฉันผลิตหนังสือ สร้างกลุ่มเฟซบุ๊กผู้ปกครอง ชวนมาร่วมสังเกตการณ์การสอน เพื่อช่วยเหลือและพัฒนานักเรียน จนได้เป็นนักเรียนดีเด่นของจังหวัด สร้างสื่อการเรียนการสอนใหม่ๆ ส่งผ่านไปยังเพื่อนครู

“เป้าหมายต่อไปพยายามพัฒนาความรู้ของตัวเอง สร้างความสัมพันธ์ กับครูในประเทศและอาเซียน ทำประโยชน์ รักษาความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อไปเท่าที่จะทำได้ ให้การศึกษาเด็กให้มีความรู้จริง และมีคุณธรรมในการดำเนินชีวิตด้วยความสุข” เธอทิ้งท้าย ยกมือไหว้รับเสียงปรบมือดังทั่วห้อง

ก่อนนำคณะไปเยี่ยมชมห้องเรียนที่เธอเป็นครูประจำชั้น ครูและนักเรียนช่วยกันออกแบบ รูปภาพ ตัวอักษรภาษากัมพูชา ภาษาอังกฤษ สื่อการเรียนการสอนติดเต็มหน้าห้อง ข้างห้อง หลังห้อง สดใส กระตุ้นเร้าใจให้เด็กอยากดู อยากอ่าน อย่าถาม อยากเรียนรู้ ออกแบบห้องให้เป็นตัวอย่างแก่เพื่อนครู ทำให้ห้องเรียนมีชีวิตท่ามกลางเสียงหัวเราะและรอยยิ้ม

ครูกฤษณพงศ์ยืนดูอยู่หน้าชั้น ขอตั้งคำถามสามข้อ ให้นักเรียนตอบเป็นภาษาอังกฤษ ทำไมถึงรักโรงเรียน ทำไมถึงรักกำปงชนัง ทำไมถึงรักกัมพูชา นักเรียนหญิง-ชายยกมือขอตอบ

คนแรกตอบว่า รักโรงเรียนเพราะโรงเรียนมีครูดี อีกคนว่า รักกำปงชนังเพราะเป็นจังหวัดของเขา คนต่อมาว่า รักกัมพูชาเพราะเป็นบ้านเกิดเมืองนอน คณะผู้มาเยือนต่างส่งยิ้มให้กันเป็นสัญญานความชื่นชม

“มาครั้งที่แล้วถามเด็ก การคิดเลข สแควร์รูต มาครั้งนี้ถามสามข้อเป็นภาษาอังกฤษ เด็กแย่งกันยกมือ กล้าตอบ กล้าถาม อย่างนี้ไม่ต้องไปวัดโอเน็ต เอ็นที ที่ไหน ดูจากการแสดงออกของเด็กก็เห็นชัดแล้วว่าผลเป็นอย่างไร”

ครูกฤษณพงศ์สะท้อนคิดถึงบรรยากาศที่พบชีวิตจริงในห้องเรียนของครูรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้าฯ ระหว่างเดินทางไปเยี่ยมครูรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้าฯ คนล่าสุดในโรงเรียนต่อไป