คนมองหนัง | ‘Memoria’ หนังเรื่องใหม่ของ ‘อภิชาติพงศ์’ เริ่มเปิดกล้องแล้วที่ ‘โคลอมเบีย’

คนมองหนัง
บรรยายภาพประกอบ – “อภิชาติพงศ์” พา “ทิลดา สวินตัน” เยี่ยมชมหอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) ที่ศาลายา เมื่อเดือนตุลาคมปีก่อน (ภาพจากเพจเฟซบุ๊ก หอภาพยนตร์ Thai Film Archive)

สื่อบันเทิงต่างประเทศบางสำนักได้เผยแพร่ข่าว-ภาพนิ่ง “เอ็กซ์คลูซีฟ” ชุดแรกจากกองถ่ายภาพยนตร์เรื่อง “Memoria” ผลงานล่าสุดของ “อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล” เจ้าของรางวัลปาล์มทองคำชาวไทย

หนังยาวเรื่องแรกของอภิชาติพงศ์ที่ไม่ได้ถ่ายทำในประเทศไทย ได้เริ่มเปิดกล้องตั้งแต่วันที่ 19 สิงหาคมที่ผ่านมา ณ ประเทศโคลอมเบีย

ดารานำลำดับแรกของหนังเรื่องนี้ที่เปิดตัวมาเนิ่นนานแล้ว คือ “ทิลดา สวินตัน” นักแสดงหญิงยอดฝีมือชาวอังกฤษ ซึ่งเคยฝากผลงานไว้ในภาพยนตร์ทำเงิน ตลอดจนหนังอาร์ตต่างๆ นับไม่ถ้วน

ทั้งยังเคยคว้ารางวัลออสการ์ สาขานักแสดงสมทบหญิงยอดเยี่ยม

นอกจากนั้น นักแสดงหลักรายอื่นๆ ในหนังยังประกอบไปด้วย “ฌาน บาลิบาร์” นักแสดงหญิงชาวฝรั่งเศส (เป็นลูกสาวของ “เอเตียน บาลิบาร์” หนึ่งในนักปรัชญาฝ่ายซ้ายคนสำคัญ และ “ฟรองซัวส์ บาลิบาร์” นักฟิสิกส์และนักประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์) “แดเนียล จิมีเนซ คาโช” (นักแสดงจากหนังอาร์เจนตินาเรื่องดัง “Zama”)

รวมถึงสองดาราท้องถิ่น “ฮวน ปาโบล อูร์เรโก” กับ “เอลกิน ดิแอซ”

อภิชาติพงศ์และทีมงาน อาทิ “สยมภู มุกดีพร้อม” และ “สมพจน์ ชิตเกษรพงศ์” ผู้กำกับภาพ-ผู้ช่วยผู้กำกับคู่ใจ มีแผนจะถ่ายทำ “Memoria” ภายในระยะเวลาแปดสัปดาห์หรือสองเดือน

โดยแบ่งพื้นที่ถ่ายทำออกเป็นสองส่วน คือ ในกรุงโบโกตา เมืองหลวงของโคลอมเบีย และในหมู่บ้านชนบทบนเขตภูเขาสูง

ก่อนหน้านั้น อภิชาติพงศ์ได้เดินทางไปใช้ชีวิตและเตรียมบทภาพยนตร์ที่อเมริกาใต้ล่วงหน้าเป็นเวลาสามเดือน

ตามเรื่องย่อที่เผยแพร่ออกมา “Memoria” จะเริ่มต้นเรื่องราวที่ตัวละครเจ้าของฟาร์มกล้วยไม้ (สวินตัน) ซึ่งได้เดินทางมาเยี่ยมเยียนน้องสาวผู้กำลังล้มป่วย ณ กรุงโบโกตา

ที่นั่น เธอได้คบหาผูกมิตรกับนักโบราณคดีชาวฝรั่งเศส (บาลิบาร์) ซึ่งเข้ามาทำงานตรวจสอบโครงการก่อสร้างอุโมงค์ลอดเทือกเขาแอนดีส และนักดนตรีหนุ่มอีกราย

แต่ละค่ำคืนที่โคลอมเบีย เจ้าของฟาร์มกล้วยไม้ถูกรบกวนด้วยเสียงแปลกประหลาดที่ก้องดังอยู่ในหัวมากขึ้นเรื่อยๆ กระทั่งเธอประสบปัญหานอนไม่หลับ

“มันมีอะไรบางอย่างที่นำพาผมมาถึงที่นี่ ผมไม่ค่อยแน่ใจเหมือนกันว่ามันคืออะไร มันเป็นเหมือนแรงสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวและความบ้าคลั่งอันเงียบงันส่วนบุคคล ผมถูกโน้มน้าวใจให้เชื่อว่าเมื่อตัวเองเริ่มต้นถ่ายหนังเรื่องนี้ ผมจะนอนหลับได้ดีขึ้น”

นักทำหนังชาวไทยกล่าวถึงแรงบันดาลใจลึกลับที่พาเขาบินข้ามโลกมาถึงโคลอมเบีย และอาการป่วยด้วยโรค “หัวปะทุ” ของตนเอง ก่อนหน้าจะเปิดกล้องไม่นาน

ย้อนไปเมื่อเดือนมีนาคม อภิชาติพงศ์เคยระบุถึงเหตุผลส่วนหนึ่งซึ่งผลักดันให้เขาเลือกมาถ่ายหนังที่โคลอมเบียว่า เป็นเพราะผู้คนที่นี่เปี่ยมล้นไปด้วยจิตวิญญาณแห่งการต่อสู้ต่อต้าน ทั้งๆ ที่ประเทศลาตินอเมริกาแห่งนี้มีอดีตอันเจ็บปวดรวดร้าวแฝงเร้นอยู่

“นี่คือเหตุผลว่าทำไมผมถึงหลงใหลในทวีปอเมริกาใต้มากๆ เพราะผู้คนในภูมิภาคนี้ต้องตรากตรำต่อสู้มาครั้งแล้วครั้งเล่า และต้องผ่านอะไรต่อมิอะไรมามากมาย แต่พวกเขากลับยังมีความเป็นนักต่อต้านอยู่อย่างเต็มเปี่ยม พวกเขามีวัฒธรรมแห่งการประท้วง ที่ถูกส่งต่อไปสู่คนรุ่นแล้วรุ่นเล่า ซึ่งถ้าเปรียบเทียบกันแล้ว ประเทศไทยก็ถือเป็นเด็กๆ ไปเลย”

หลายปีที่ผ่านมา อภิชาติพงศ์มักฉวยใช้กลวิธีซับซ้อนแยบคายทางศิลปะภาพยนตร์ มาเป็นเครื่องมือตั้งคำถามถึงปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชนที่เพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ในประเทศไทย

ถึงแม้ว่าการอุปมาเปรียบเทียบผ่านผลงานภาพเคลื่อนไหวจะเคยเป็นอาวุธอันทรงพลานุภาพสำหรับผู้กำกับฯ ชาวไทยรายนี้ ทว่า ณ ปัจจุบัน เขากลับเริ่มรู้สึกติดขัดตีบตันในข้อจำกัดของมัน

“สุดท้าย คุณก็ต้องเซ็นเซอร์ตัวเอง หรือต้องพึ่งพาอาศัยสัญลักษณ์เปรียบเทียบนานัปการจนล้นเกิน เมื่อใดก็ตาม ที่คุณเริ่มรู้สึกว่าตนเองพอใจแล้วกับการได้แสดงออกผ่านสัญลักษณ์พวกนั้น ผมคิดว่าคุณกำลังหลงทาง

“การพึ่งพิงสัญลักษณ์มากเกินจะกลายเป็นสูตรสำเร็จ กระทั่งคุณไม่ต้องใช้ความคิดอะไรอีกต่อไป ดังนั้น เพื่อหาจุดเปลี่ยนจากข้อจำกัดนี้ ผมจึงต้องการจะออกไปทำหนังยาวนอกเมืองไทยสัก 2-3 ปี”

ทั้งนี้ คาดการณ์ว่า “Memoria” จะเริ่มออกตระเวนเดินสายตามเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติต่างๆ ในช่วงปีหน้า

 

ที่มาเนื้อหา https://variety.com/2019/film/global/tilda-swinton-apichatpong-weerasethakul-memoria-1203313969/

https://thefilmstage.com/news/apichatpong-weerasethakul-begins-shooting-memoria-starring-tilda-swinton/

https://www.huckmag.com/art-and-culture/film-2/apichatpong-weerasethakul-interview-thailand-film/