ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 2 - 8 สิงหาคม 2562 |
---|---|
คอลัมน์ | สมุนไพรมหิดล |
เผยแพร่ |
สมุนไพรมหิดล/คณะเภสัชศาสตร์ ม.มหิดล
ส่าเหล้าต้น
ชื่อพฤกษศาสตร์ : Bridelia stipularis (L.) Blume
ชื่อพ้อง : Clutia stipularis L., Bridelia scandens (Roxb.) Willd., Bridelia dasycalyx Kurz
วงศ์ : PHYLLANTHACEAE (EUPHORBIACEAE)
ลักษณะพืช : ไม้พุ่มพาดเลื้อยถึงไม้ต้น สูงได้ถึง 8 เมตร แขนงมีขนสั้นหนานุ่มเปลี่ยนเป็นเกือบเกลี้ยง หูใบรูปสามเหลี่ยมถึงรูปไข่ มีขนหยาบแข็งสีขาวนวลถึงสีน้ำตาลแกมแดง ร่วงง่าย
ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปรี
ดอกเป็นแบบช่อกระจุก แยกเพศ ออกตามกิ่งที่ไม่มีใบ สีเขียวแกมเหลืองหรือครีม กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปสามเหลี่ยม กลีบดอก 5 กลีบ โคนดอกสอบแคบหรือเป็นรูปช้อน ปลายดอกกลม เกสรเพศผู้ 5 อัน ยอดเกสรเพศเมียจักเป็น 2 แฉก
ผลเป็นแบบผลสดคล้ายผลเมล็ดเดียวแข็ง ทรงรีหรือค่อนข้างกลมหรือทรงรูปไข่ สีดำหรือดำแกมแดง เมล็ดรูปไข่ สีน้ำตาลแกมแดง
ยาพื้นบ้านอีสานใช้ ใบ ต้มน้ำดื่ม เป็นยาถ่าย
ตำรายาไทยใช้ ใบ แก้ปวด ตำผสมเทียนแดง แก้แผลกามโรค ดอก แก้โลหิตออกจากตา ลำต้น ฟอกโลหิต ราก ขับประจำเดือน ผล แก้พิษ ต่อ แตน