ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 26 กรกฎาคม - 1 สิงหาคม 2562 |
---|---|
คอลัมน์ | การ์ตูนที่รัก |
ผู้เขียน | นพ.ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์ |
เผยแพร่ |
การ์ตูนที่รัก/นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์
ตำนานกำเนิดพระพิฆเนศ
เดี๋ยวนี้เวลาไปตามวัด มักพบเทวรูปมากมาย มากเสียจนเกินสายกลางไปเสียก็มาก เข้าใจว่ามีศรัทธามาให้มากก็ไม่รู้จะเอาไปไว้ไหนก็วางเต็มบริเวณวัดไปเสียทั้งหมด
ที่พบบ่อยๆ คือ พระอุปคุต พระกวนอิม พระพิฆเณศ เรียกว่าแทบจะเป็นภาคบังคับให้มีทุกวัด
พระพิฆเณศเป็นใคร มาอ่านการ์ตูนดีกว่า สร้างสรรค์งานโดยโอม รัชเวทย์ ศิลปกรรมโดยเฉลิม ก้อนแก้ว คาริญย์ หึกขุนทด มนัส หัสดำ ของอมรินทร์คอมมิกส์
เรื่องเริ่มต้นที่เขาไกรลาส
ขณะที่พระอุมากำลังจะสรงน้ำ บ่าวรับใช้คนหนึ่งก็เข้ามาทูลว่าพระอิศวรเสด็จมาหา
พระอุมารู้สึกถูกรบกวนจึงดำริจะหาบ่าวรับใช้ที่ใครก็ต้านทานมิได้เอาไว้สักคน ว่าแล้วจึงใช้ขี้ไคลสร้างโอรสขึ้นมาตั้งชื่อว่าพระพิฆเนศ แล้วสั่งให้คอยเฝ้าพระองค์ไว้
หากไม่ได้รับคำอนุญาตจากพระองค์โดยตรงก็มิให้ผู้ใดผ่านมาได้
แค่เริ่มต้นก็สนุกแล้ว
อีกตำราหนึ่งเล่าว่าครั้งหนึ่งพวกยักษ์ได้รับพรจากพระอิศวรแล้วก็รังควาญเทวดาจนพระอินทร์ทนไม่ไหวจึงไปเฝ้าพระอิศวร ขอให้สร้างเทพบุตรขึ้นมาใหม่เพื่อคอยป้องกันมิให้พวกยักษ์ขอพรพระอิศวรได้อีก
พระอิศวรจึงสร้างโอรสขึ้นมาให้ชื่อว่าพิฆเนศวร ทำหน้าที่ช่วยเหลือเทวดาและมนุษย์ที่ทำความดี และคอยขัดขวางพวกยักษ์อสูร
เวลาต่อมาพระอิศวรเสด็จไปหาพระอุมาอีกก็พบเทพบุตรองค์ใหม่ขวางกั้นไว้ซ้ำยังบอกว่าเป็นพระมารดาไม่อนุญาต
พระอิศวรทรงกริ้วแต่ไม่อยากลงมือด้วยตนเองจึงเรียกพระอินทร์และเหล่าเทวดามาจัดการเจ้าเทวบุตรโอหังนี้เสียแต่ก็ไม่มีใครสู้ได้
พระอิศวรโกรธนักจึงใช้ตรีศูลตัดคอพระพิฆเนศ เมื่อพระอุมาทราบเข้าทรงเดือดดาลจนปฐพีเลื่อนลั่นและคิดตอบโต้พระอิศวรด้วยกำลัง
“พระอุมาเทวีพิโรธหนักจนทำให้แผ่นดินสั่นสะเทือนเหมือนจักรวาลจะถล่มทลาย โลก สวรรค์ บาดาล และนรกเริ่มแตกร้าว”
พระวิษณุเห็นไม่ได้การจึงรีบมาเข้าเฝ้าและทูลขอประทานอภัย พระอุมายื่นคำขาดให้คืนศีรษะของพระพิฆเนศมาโดยเร็ว
พระวิษณุจึงพาบรรดาเทวดาทั้งสิ้นไปปรึกษาพระพรหมสี่หน้า
เวลามีจำกัด พระอิศวรจึงบัญชาให้เทวดาออกตามหาสัตว์ที่ตายแล้วหันศีรษะไปทางทิศเหนือ เหล่าเทวดาก็ออกตามหาจนกระทั่งไปพบช้างซึ่งเป็นปางหนึ่งของช้างเอราวัณนอนตายและหันหัวไปทางทิศเหนือ จึงตัดเอาหัวนั้นกลับมา
พระอิศวรใช้ฤทธิ์เดชอันยิ่งใหญ่ต่อพระเศียรช้างนั้นเข้ากับคอพระพิฆเนศ พระพิฆเนศก็ฟื้นคืนชีวิตพร้อมกับมีสี่กร
พระอิศวรประทานพรให้พระพิฆเนศเป็นเทพผู้สามารถขจัดอุปสรรคทั้งปวง พระวิษณุประทานพรให้เป็นอมตะ
พระพรหมประทานพรให้มีปัญญาในศาสตร์ความรู้ทั้งปวง
เรื่องที่การ์ตูนเล่านี้มีเนื้อความพิสดารในที่แหล่งอื่นอีก เมื่อเหล่าเทวดารุมล้อมพระพิฆเนศในครั้งแรก พระอุมาส่งนางฟ้าสององค์มาคอยรับศาสตราวุธแทนโอรสของตัวเอง ครั้นนางฟ้าสององค์พลั้งเผลอพระพิฆเนศจึงเสียทีพระอิศวร
พระอุมาได้ทราบข่าวการเสียชีวิตของโอรสจึงขอให้ฤษีตนหนึ่งส่งนางฟ้าพันองค์ออกต่อสู้ด้วยหมู่เทวดา
สงครามนี้ไม่แพ้ชนะจนกระทั่งฤษีได้ทูลขอให้พระอุมาทรงอภัย หมู่เทวดาจึงออกตามหาสัตว์ตายทางทิศเหนือจนกระทั่งไปพบช้างงาเดียวนอนตายอยู่ก็ตัดเอาหัวงาเดียวนั้นมาให้พระอิศวร พระพิฆเนศจึงมีอีกชื่อหนึ่งว่าเอกทันตะ
แต่บทที่สองของการ์ตูนจะเล่าเรื่องพระพิฆเนศเสียงาไปอีกแบบหนึ่ง
อ่านต่อ
วันหนึ่งปรศุรามซึ่งเป็นอวตารปางหนึ่งของพระวิษณุจะเข้าเฝ้าพระอิศวรแต่พบพระพิฆเนศหัวช้างสองงาขวางกั้นเอาไว้
ทั้งสองต่อสู้กันด้วยสามารถ หมดหน้าการ์ตูนไปอีก 2-3 หน้า
ปรศุรามสู้มิได้จึงขว้างขวานที่พระอิศวรประทานให้ตนเองเข้าใส่พระพิฆเนศ พระพิฆเนศเห็นเป็นขวานของพระผู้เป็นใหญ่จึงไม่สู้หันเอางาข้างหนึ่งเข้ารับ งานั้นก็หักไป ต่อมาพระพิฆเนศใช้งาข้างนี้บันทึกเรื่องราวมหากาพย์ภารตะ
เพื่อตอกย้ำความเหนือกว่าและมีชัยต่อภัยร้ายทั้งปวง การ์ตูนเล่าต่อเรื่องยักษ์สีแดงสินธารุสูรย์ผู้ได้พรจากพระพรหมให้มีฤทธานุภาพเหนือพระอิศวรแต่พ่ายต่อพระพิฆเนศ
เมื่อยักษ์สินธารุสูรย์กำเริบเสิบสานไปท้าพระอิศวรสู้จึงถูกพระพิฆเนศฆ่าตาย
บุตรสามตนของสินธารุสูรย์คิดล้างแค้นจึงเชิญพระพิฆเนศมาเยือนแล้ววางกับดักขังเอาไว้
เดือดร้อนถึงพระอุมาทราบข่าวรีบทูลพระอิศวร
พระอิศวรและพระวิษณุจึงยกทัพมาช่วยพระพิฆเนศออกจากที่คุมขัง จากนั้นพระพิฆเนศก็สังหารยักษ์ทั้งสามตนนั้นเสียสิ้น
อ่านถึงตรงนี้น่าจะเห็นระบอบปิตาธิปไตย (patriarchy) ได้ไม่ยาก
พระอิศวรเป็นผู้อยู่เหนือสรรพสิ่ง แม้ว่าพระอุมาจะแข็งขืนในตอนแรกแต่ก็โอนอ่อนในตอนท้าย
บุตรเช่นพระพิฆเนศก็เช่นกันแม้ว่าจะทำทีเป็นศัตรูกับบิดาแต่ก็ดำเนินไปภายใต้ปมปิตุฆาต (Oedipal complex) ที่จะได้รับการสะสางและสลายไปในที่สุด จากนั้นบุตรจึงเจริญรอยตามบิดา รับใช้บิดา และยังต้องได้รับความช่วยเหลือจากบิดาตลอดไป เพราะบิดาคือผู้รู้ดีที่สุด
แต่ว่าพระพิฆเนศที่เรารู้จักมิใช่พระนักรบ ที่ตั้งไว้ให้สักการบูชาทั่วไปวันนี้เพราะเป็นเทพแห่งปัญญา
เรื่องราวที่เล่าถึงความเป็นเทพแห่งปัญญาอยู่ที่บทสุดท้ายของหนังสือการ์ตูนเล่มนี้
โปรดติดตาม