ผู้สื่อข่าวสืบสวนสอบสวนชื่อดังชาวรัสเซียตกเป็นข่าวดังไปทั่วประเทศ เมื่ออิวาน โกลูนอฟ เหยี่ยวข่าววัย 36 ปี ถูกจับกุมใจกลางกรุงมอสโก ประเทศรัสเซีย เมื่อวันที่ 6 มิถุนายนที่ผ่านมา ในข้อหามียาเสพติดไว้ในครอบครอง และพยายามขายยาเสพติดปริมาณมาก

กรณีดังกล่าวถูกมองว่าเป็นการโจมตี “เสรีภาพสื่อ” ของรัฐบาลรัสเซียครั้งล่าสุด เมื่อความไม่ชอบมาพากลทำให้หลายฝ่ายต่างแสดงจุดยืนเคียงข้างผู้สื่อข่าวของ “เมดูซ่า” สื่อออนไลน์ภาษารัสเซียที่มีสำนักงานใหญ่อยู่ในประเทศรัสเซียอย่างแข็งขัน

กระแสตีกลับลุกลามอย่างน่าประหลาดใจ

เริ่มต้นจากกลุ่มผู้สื่อข่าวที่รวมตัวกัน “ประท้วงเดี่ยว” การประท้วงเพียงครั้งละ 1 คน ซึ่งไม่ต้องขออนุญาตตามกฎหมายรัสเซีย ที่หน้ากระทรวงมหาดไทย ในกรุงมอสโก ประเทศรัสเซีย ที่มีต่อเนื่องไปจนถึงวันที่ 10 มิถุนายนที่ผ่านมา

การควบคุมตัวโกลูนอฟเกิดกระแสต่อต้านขึ้นจากองค์กรสื่อทั้งสื่ออิสระ หรือแม้แต่สื่อที่ภักดีต่อรัฐบาลรัสเซียเอง

 

ในวันที่ 10 มิถุนายน หนังสือพิมพ์ธุรกิจชื่อดังของรัสเซียอย่างน้อย 3 ฉบับ อุทิศหน้า 1 ของหนังสือพิมพ์ ตีพิมพ์ข้อความสนับสนุนโกลูนอฟด้วยข้อความขนาดใหญ่ “เราคืออิวาน โกลูนอฟ”

ข้อความดังกล่าวดัดแปลงมาจาก “เราคือชาร์ลี” ข้อความแสดงความสนับสนุนหนังสือพิมพ์รายสัปดาห์ “ชาร์ลี เอบโด” ของฝรั่งเศสที่ถูกคนร้ายบุกกราดยิงจนมีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก จนเป็นไวรัลไปทั่วโลกเมื่อปี 2015

กระแสสนับสนุนโกลูนอฟกระจายไปถึงเซเลบ นักร้อง นักแสดงชาวรัสเซีย ที่ต่างออกมาเรียกร้องให้ปล่อยตัวโกลูนอฟ และแสดงออกเป็นเสียงเดียวกันว่า คดีของโกลูนอฟนั้นเป็นบททดสอบสำคัญของระบบนิติรัฐในสังคมรัสเซีย

“มันเป็นเรื่องสำคัญมากที่อิวาน โกลูนอฟ จะต้องถูกปล่อยตัวเป็นอิสระ ไม่เฉพาะเพื่อตัวเขาเอง แต่เพื่อคนที่เขารักและเพื่อนร่วมงานด้วย” ไมรอน เฟโดรอฟ แร็พเปอร์ชื่อดังชาวรัสเซียระบุ

และว่า “มันเป็นสิ่งสำคัญสำหรับสังคมโดยรวมและพวกเราทุกคน เพราะหากผู้กล้าหาญถูกลงโทษขณะที่ความชั่วได้รับการยกย่อง จะไม่มีใครเลยที่มีอนาคต”

 

ด้านชูลปัน คามาโตวา นักแสดงที่เป็นที่รู้จักจากบทบาทในภาพยนตร์เรื่อง “กู๊ดบายเลนิน” เมื่อปี 2003 ระบุว่า “ฉันต้องการอาศัยในประเทศที่ไม่มีความหวาดกลัว ฉันไม่ต้องการตกอยู่ในความกลัว อิวาน โกลูนอฟ ต้องเป็นอิสระ”

ผลงานล่าสุดของโกลูนอฟ เป็นงานข่าวเจาะลึกเกี่ยวกับการทุจริตของภาครัฐในกรุงมอสโกหลายกรณี ไม่ว่าจะเป็นกรณีสมาชิกครอบครัวของรองนายกเทศมนตรีกรุงมอสโก ที่ซื้อเพนต์เฮาส์หรูราคาหลายล้านจำนวน 9 แห่งในวันเดียว

นอกจากนี้ยังมีบทความแฉหน่วยงานกำกับดูแลการสื่อสารของรัฐ ใช้ระบบเอไอ และเจ้าหน้าที่หลายร้อยคนในการเซ็นเซอร์โลกอินเตอร์เน็ตของรัสเซีย รวมไปถึงกรณีธุรกิจทำศพในกรุงมอสโกที่มีความเชื่อมโยงกับแก๊งอาชญากรรม และบุคคลใกล้ชิดในรัฐบาล

ขณะที่ผลงานล่าสุดของโกลูนอฟ ที่ตีพิมพ์ก่อนที่จะถูกจับกุมคือกรณีเปิดโปงแก๊งเงินกู้นอกระบบในกรุงมอสโก ที่หลอกลวงยึดบ้านลูกหนี้จนต้องไร้ที่อยู่จำนวนมากถึง 500 รายในรอบ 5 ปี

 

การจับกุมของตำรวจกรุงมอสโกยังสร้างความเคลือบแคลงสงสัยเมื่อมีการเปิดเผยภาพที่ตำรวจระบุว่าถ่ายจากอพาร์ตเมนต์ของโกลูนอฟ ที่มีสภาพเหมือนห้องแล็บผลิตยาเสพติด ก่อนที่จะกลับลำ ระบุว่ารูปดังกล่าวไม่ได้มาจากอพาร์ตเมนต์ของโกลูนอฟแต่อย่างใด

ภาพโกลูนอฟที่ให้การในศาลทั้งน้ำตาสร้างกระแสความเห็นอกเห็นใจไปทั่วประเทศ จนสุดท้ายแรงต้านที่โหมกระพือทำให้ทางการรัสเซียตัดสินใจในแบบที่แทบจะไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน

เมื่อวลาดิมีร์ โคโลคอลต์เซฟ รัฐมนตรีมหาดไทยรัสเซีย ออกแถลงการณ์เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน ระบุว่า โกลูนอฟจะถูกถอนข้อกล่าวหาทั้งหมดและจะได้รับการปล่อยตัวเป็นอิสระ

โคโลคอลต์เซฟระบุด้วยว่า จะมีการแจ้งเรื่องดังกล่าวไปยังนายวลาดิมีร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย เพื่อขอให้มีการปลดผู้บัญชาการตำรวจกรุงมอสโก รวมถึงเจ้าหน้าที่ระดับสูงที่รับหน้าที่ด้านคดีปราบปรามยาเสพติดด้วย

นับเป็นเหตุการณ์ที่แสดงให้เห็นถึงพลังของสังคมที่เรียกร้องความยุติธรรม และยืนหยัดเคียงข้างเสรีภาพสื่ออย่างกล้าหาญ

โดยเฉพาะในประเทศอย่าง “รัสเซีย”