วางบิล/เรืองชัย ทรัพย์นิรันดร์

เพิ่มหน้า เพิ่มคน ย้ายสำนักงาน

 

การทำหนังสือพิมพ์วันต่อวัน ตลอด 24 ชั่วโมง นับตั้งแต่เริ่มต้น “มติชน” ฉบับแรก 9 มกราคม 2521 ด้วยจำนวนเพียง 8 หน้า แต่การใช้บุคลากรร่วมงานแทบไม่ผิดไปจากการทำหนังสือพิมพ์ 12 หน้า ดังเมื่อเป็นกองบรรณาธิการรวมประชาชาติที่คณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดินสั่ง “ปิดตาย”

หลังตัดสินใจเพิ่มหน้าหนังสือพิมพ์มติชน จาก 8 หน้าเป็น 12 หน้า ซึ่งกำหนดออกวันอังคารที่ 7 มีนาคม 2521 ด้วยเหตุผลประการหนึ่งคือ วันที่ 5 มีนาคม 2521 เป็นวันนักข่าว วันหยุดของนักข่าวของหนังสือพิมพ์ทุกฉบับ ดังคอลัมน์ “นอกประเด็น” ฉบับประจำวันที่ 4 มีนาคม 2521 แจ้งไว้ว่า

วันนี้เป็นวันเสาร์ (4 มีนาคม) รุ่งขึ้นเช้าเป็นวันอาทิตย์ ชาวคณะ “เข็มทิศ-มติชน” จะล่องเรือตามลำน้ำเจ้าพระยา…จุดหมายปลายทางของเราคือไปชมความงามของสาวผักไห่ อยุธยา…

ระหว่างลอยเรือก็สนุกสนานกันตามเรื่องตามประสา นานๆ ได้หยุดพร้อมหน้าพร้อมตากันเสียที ก็พรุ่งนี้เป็นวันนักข่าว 5 มีนาคม และนักข่าวนี่เองที่ทำให้หนังสือพิมพ์ออกมาสู่สายตาผู้อ่าน ถ้าไร้แล้วซึ่งผู้ที่เรียกตัวเอง หรือประกอบอาชีพเป็นนักข่าว สิ่งพิมพ์นั้นจะเรียกว่าหนังสือพิมพ์หาได้ไม่

แล้วเมื่อถึงวันเดียวของนักข่าว เราจะไม่มาพักผ่อนร่วมกันละหรือ…

หลังจากเสร็จสิ้นการพักผ่อนอันยาวนาน แล้วเราค่อยพบกันใหม่ในวันอังคารที่ 7 มีนาคม ในมาดใหม่ 8 บวก 4 เท่ากับ 12 หน้า ราคาหกสลึงเท่าเดิม เพื่อก้าวตามสัญญาที่ให้ไว้กับผู้อ่าน

นอกจากจะสอดใส่เนื้อหาสาระอันแน่นหนาแล้ว หน้าตาของเรายังมีการตกแต่งเพื่อให้คล่องตัวในการผลิตและทันสมัยก่อนจะก้าวขึ้นไปสู่ระบบคอมพิวเตอร์สมบูรณ์แบบ 8 คอลัมน์ 20 นิ้ว มาตรฐานหนังสือพิมพ์ทั่วโลก

คอลัมน์นอกประเด็นจะระเห็จจากเดิมขึ้นไปอยู่ข้างบนใต้การ์ตูน เคียงกับก้างตำคอ ซึ่งมีบริษัทมาเสนอขอลงโฆษณาในคอลัมน์นี้เหมือนกัน เมื่อไม่กี่วันก่อนใต้คอลัมน์นอกประเด็น

แต่เราหยิ่งพอที่จะไม่รับ เพราะโฆษณาเหล่านั้นไม่ใช่ก้างจะมาตำคอใคร เรามีเจตนาแน่วแน่ว่า คอลัมน์ก้างตำคอนี้จะสงวนไว้ให้บริษัทขายปลากระป๋องโดยเฉพาะ

 

เมื่อต้องหยุดปฏิบัติหน้าที่วันที่ 5 มีนาคม หนังสือพิมพ์ฉบับประจำวันที่ 6 มีนาคม 2521 จึงไม่มีจำหน่าย เนื้อหาสาระหน้าในหนังสือฉบับวันที่ 7 มีนาคม ต้องเตรียมการล่วงหน้า แต่ข่าวหน้า 1 หาเตรียมการล่วงหน้าไว้ก่อนได้ จึงต้องมาปฏิบัติหน้าที่หาข่าวหน้า 1 วันที่ 6 มีนาคม เพื่อจัดพิมพ์หนังสือมติชนฉบับประจำวันที่ 7 มีนาคม 2521 ที่เพิ่มจำนวนหน้าเป็น 12 หน้า

เนื้อหาสาระนอกจาก “นอกประเด็น” ที่ต้องปรับเปลี่ยนพื้นที่ไปอยู่ใต้การ์ตูน หนังสือพิมพ์ฉบับวันที่ 7 มีนาคม 2521 ต้องปรับเปลี่ยนเช่นกัน ดังหน้า 2 ข่าวในประเทศ และคอลัมน์ “จากเพื่อนหนังสือพิมพ์” นำเสนอข่าวและเนื้อหาสาระของเพื่อนหนังสือพิมพ์ฉบับอื่น รวมทั้งข่าว “จากศาล” และรายงาน

หน้า 3 มีรายชื่อคณะผู้จัดทำหนังสือพิมพ์มติชนทั้งคณะ มีที่ปรึกษาซึ่งมีมาตั้งแต่มติชนฉบับปฐมฤกษ์ 9 มกราคม 2521 แล้ว คือ สงบ พรรณรักษา ชัยณรงค์ อินทรมีทรัพย์ ไพบูลย์ สำราญภูติ กิติพันธ์ ศศะนาวิน สุทธิชัย หยุ่น บทนำ ข่าวในประเทศ และคอลัมน์ “จริงบ้างเล่นบ้าง” โดยขรรค์ชัย บุนปาน หน้า 4 ข่าวเศรษฐกิจ-ธุรกิจ และคอลัมน์ “ปากท้องชาวบ้าน” หน้า 5 การ์ตูนช่องกับสัมภาษณ์ ปฏิทินวันนี้

หน้า 6 คำร้อย บทกวีจากผู้อ่าน คอลัมน์ก้างตำคอ คอลัมน์นอกประเด็น จดหมาย และคอลัมน์จากนักเขียนรับเชิญ ฉบับประเดิม บทความจากชัยอนันต์ สมุทวณิช “เป็นไทยต้องเป็นธรรม”

หน้า 7 บทความ และคอลัมน์กฎหมาย เรื่องสิทธิการประกันตัว หน้า 8 ปกิณกะ และคอลัมน์ “ชีวิต” หน้า 9 บันเทิง หน้า 10 ข่าวสังคม “คนๆๆๆ” โดย “หวาน สะเดาดง” กีฬา หน้า 11 ต่างประเทศ บทไขข่าว ย่อยข่าวโลก หน้านี้ประจำวันอังคารที่ 7 มีข่าว “ไว้อาลัยสตาลิน” ล้อมกรอบ ความว่า

มอสโก – เมื่อวันอาทิตย์นี้ โซเวียตได้ทำพิธีไว้อาลัยเนื่องในวันครบรอบ 25 ปีแห่งอสัญกรรมของโจเซฟ สตาลิน อดีตจอมเผด็จการที่ยิ่งใหญ่ของโซเวียต ในงานนี้มีสมาชิกของตระกูลสตาลินได้นำหรีดไปวางที่หลุมฝังศพ ที่จัตุรัสแดงด้วย

ส่วนข่าวพาดหัวต่างประเทศ “ให้ยูโนไต่สวนเขมร ละเมิดสิทธิมนุษยชน”

หน้า 12 เป็นหน้าต่อข่าวจากหน้า 1 และข่าวในประเทศ วันนี้มีข่าว “หวังมาตรฐาน นสพ.ไทย” ว่า

พล.อ.เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ นายกรัฐมนตรี ให้สัมภาษณ์ว่า เท่าที่บริหารงานมาไม่มีความท้อใจเลย เพราะได้รับกำลังใจจากหนังสือพิมพ์ ซึ่งไม่เปะปะเหมือนเมื่อก่อน และขณะนี้หนังสือพิมพ์ปฏิบัติตามวิชาชีพดีขึ้น แต่ยังไม่ได้เต็ม 100 เปอร์เซ็นต์

เกี่ยวกับการใส่ร้ายในวงการทหาร พล.อ.เกรียงศักดิ์กล่าวว่า การลงข่าวต้องลงให้ตรง หาหลักฐานมายืนยันให้ได้ เพื่อให้มีความมั่นใจ และกรณีเช่นนี้ หากหนังสือพิมพ์ไม่โหมกระพือก็ไม่มีอะไร อย่างไรก็ตาม อาจจะมีการแทรกแซงบ้าง ขอให้หนังสือพิมพ์มีความรับผิดชอบ

“ผมอยากให้หนังสือพิมพ์ไทยเป็นที่นับถือทั่วโลก เป็นบรรทัดฐานของการที่เพื่อนบ้านและชาวโลกนำไปอ่านแล้วเชื่อถือเช่นเดียวกับหนังสือพิมพ์ฝรั่งในไทย” พล.อ.เกรียงศักดิ์กล่าว

 

หนังสือพิมพ์มติชนโตวันโตคืน หลังจากเพิ่มหน้าเป็น 12 หน้า บุคลากรที่ปฏิบัติหน้าที่ทั้งผู้สื่อข่าวและบรรณาธิการในหลายหน้าเริ่มงานหนักต้องแบกรับปริมาณข่าวที่หลั่งไหลผ่านผู้สื่อข่าวและจากเครื่องเทเล็กซ์ ซึ่งเป็นข่าวจากสำนักข่าวต่างประเทศ

เมื่อกองบรรณาธิการประกาศรับสมัครทั้งผู้สื่อข่าวและผู้ปฏิบัติหน้าที่ในอีกหลายหน้า เช่น ข่าวต่างประเทศ ข่าวเศรษฐกิจ “มติชน” จึงมีจำนวนผู้สื่อข่าวและเพื่อนร่วมงานเพิ่มอีกหลายคน

มติชนมิได้รับสมัครเฉพาะนักข่าวใหม่ ยังรับสมัครผู้ที่ผ่านงานมาแล้ว เช่น ฝ่ายต่างประเทศ ได้พิเชียร คุระทอง จากข่าวต่างประเทศกรมประชาสัมพันธ์มาร่วมงาน รับตำแหน่งบรรณาธิการข่าวต่างประเทศ ซึ่งได้ใช้ประสบการณ์การแปลข่าวต่างประเทศและเขียนบทความต่างประเทศมานำเสนออีกโสดหนึ่ง

เมื่อมีจำนวนผู้ปฏิบัติงานเพิ่ม ที่สำคัญประการหนึ่งคือสถานที่กองบรรณาธิการบนดาดฟ้าโรงพิมพ์พิฆเณศเริ่มคับแคบ ขรรค์ชัย บุนปาน ปฏิบัติหน้าที่ผู้จัดการจึงต้องเสาะแสวงหาที่ตั้งสำนักงานใหม่ ประจวบกับสถานที่แห่งหนึ่งซึ่งเป็นโรงพิมพ์เดิมที่พวกเราเคยไปทำงานพิมพ์หนังสือมาแล้วคือโรงพิมพ์อักษรสัมพันธ์ว่างพอดี ขรรค์ชัยซึ่งกว้างขวางในวงการโรงพิมพ์จึงไปเจรจาขอเซ้งต่อจากเจ้าของเดิม

โล่งอกไปอีกเปลาะหนึ่ง