ภาพยนตร์กีฬาเข้าชิงออสการ์

การประกาศผลรางวัลออสการ์ปีนี้ มีภาพยนตร์สารคดีกีฬาสุดหวาดเสียว ชื่อ Free Solo (ฟรีโซโล่) เข้าร่วมชิงรางวัลออสการ์ สาขาภาพยนตร์สารคดียอดเยี่ยม (Best Documentary Feature)

Free Solo เป็นภาพยนตร์สารคดีความยาว 96 นาที ใช้เวลาในการถ่ายทำ 2 ปี เป็นเรื่องของนักปีนเขาแบบไม่มีอุปกรณ์ลดอันตราย (Free Solo) คนดังของโลกชื่อ อเล็กซ์ ฮันโนลด์ (Alex Honnold) ชาวอเมริกัน วัย 33 ปี

Free Solo เป็นการปีนเขาแบบไม่ใช้เชือก เป็นการปีนทางสูงขึ้นไปจนถึงยอดเขาหรือถึงจุดสิ้นสุดเส้นทาง ปีนด้วยมือเปล่า ไม่มีอุปกรณ์ป้องกันการตก

การปีนแบบนี้จะต้องมีความชำนาญอย่างมาก ที่สำคัญคือต้องมีจิตใจที่กล้าหาญ บ้าบิ่น ไม่กลัวตาย เพราะหากพลาดนิดเดียวอาจร่วงตกพื้นถึงตายได้

ในภาพยนตร์สารคดี Free Solo อเล็กซ์ ฮันโนลด์ เป็นคนแรกและคนเดียวในประวัติศาสตร์ที่พิชิตยอดเขาเอล แคพพิทาน (El Capitan) ที่สูง 915 เมตรแบบ Free Solo สำเร็จเมื่อวันที่ 3 มิถุนายน 2017

ใช้เวลา 3 ชั่วโมง 56 นาที ในการปีนมือเปล่ากับผงชอล์กกันลื่น ไม่ใช้เชือก และอุปกรณ์ป้องกัน

การปีนครั้งนี้ ได้นำมาทำเป็นภาพยนตร์สารคดี Free Solo ซึ่งแม้ผู้ชมจะทราบผลแล้วว่า อเล็กซ์ ฮันโนลด์ พิชิตยอดเขาสำเร็จและปลอดภัย แต่ก็จะลุ้นและหวาดเสียวเวลาชม ยิ่งกว่าดูทอม ครูซ แสดงฉากปีนเขาแบบ Free Solo ในหนัง Mission : Impossible 2 ซึ่งทอม ครูซ ปีนเขาเองด้วย

แต่ฉากที่ยาก หวาดเสียว แสดงโดยนักปีนเขาอาชีพ ชื่อ คีธ แคมป์เบล (Keith Campbell)

ยอดเขาเอล แคพพิทาน หรือเรียกสั้นๆ แบบเซียนปีนเขาว่า เอล แคพ อยู่ในอุทยานแห่งชาติโยเซมิติ (Yosemite) ในรัฐแคลิฟอร์เนีย มีความชันประมาณ 80 องศา เรียกว่าแทบจะตั้งฉากเลยทีเดียว ซึ่งเมื่อปีที่แล้วมีนักปีนเขา 2 คนที่ชำนาญ และปีนด้วยเชือก ตกลงมาเสียชีวิต

อเล็กซ์บอกว่า ตอนปีนเอล แคพพิทาน เขารู้สึกสบายๆ เป็นธรรมชาติเหมือนกับเดินเล่นในอุทยานแบบคนที่เข้ามาเดินชมธรรมชาติที่อุทยานแห่งชาติโยเซมิติในวันนั้น

อเล็กซ์เริ่มฝึกปีนเขาตอนอายุประมาณ 10 ขวบ โดยปีนเขาจำลองอินดอร์ในยิม หลังจากปีนเขาจำลองอินดอร์ได้เกือบ 10 ปี ก็เริ่มฝึกปีนภูเขาของจริงในธรรมชาติ และค่อยๆ พัฒนามาเป็นการปีนแบบ Free Solo

ก่อนที่อเล็กซ์จะปีนเอล แคพพิทาน แบบ Free Solo เขาปีนแบบใช้เชือกที่เอล แคพพิทาน ประมาณ 50 ครั้งในระยะเวลา 10 ปี ทำให้เขารู้เหลี่ยมรู้มุม รู้ทิศทางของการปีนว่าจะต้องปีนไปตรงไหน จุดไหนจะขยับมือ ขยับเท้า ขยับขาอย่างไร เป็นไปโดยอัตโนมัติ

อเล็กซ์บอกว่า การปีนเขาโดยใช้เชือกนั้นเป็นการใช้กำลังในการโหน การปีนเชือกเพื่อให้ตัวขึ้นสูงไปเรื่อยๆ

แต่การปีนแบบ Free Solo นอกจากจะเป็นการใช้กำลังกายแล้ว ยังใช้กำลังใจด้วย ใจต้องนิ่งและต้องทำให้ดีที่สุด เพราะความผิดพลาดที่เกิดขึ้น อาจหมายถึงความตาย

อเล็กซ์บอกว่า 200 เมตรสุดท้ายก่อนถึงยอดเขาเอล แคพพิทาน เขารู้สึกเหมือนวิ่งรอบสุดท้ายก่อนเข้าเส้นชัย (victory lap) เขาปีนอย่างช้าๆ เพลิดเพลินกับการฟังเสียงนกร้อง ที่เปรียบเหมือนกับเสียงแสดงความยินดี

ภาพยนตร์สารคดี Free Solo นอกจากนำเสนอเรื่องน่าทึ่ง หวาดเสียว เร้าใจเหมือนหนังแอ๊กชั่นของอเล็กซ์แล้ว ยังสอดแทรกเรื่องความรักโรแมนติกของอเล็กซ์กับคาสแซนดร้า (Cassandra) ซึ่งเป็นนักปีนเขาเหมือนกัน

นอกจากนี้ ยังสอดแทรกเรื่องของมิตรภาพความห่วงใยของทีม

ช่างภาพที่สนิทกับอเล็กซ์จนกลายเป็นเพื่อนกัน ถ่ายทำไปด้วยก็หวาดเสียวไปด้วย กลัวว่าอเล็กซ์จะพลาดตกเขาตาย อดไม่ได้ที่จะจินตนาการว่าขณะถ่ายทำอยู่ อเล็กซ์ร่วงหลุดเฟรมไป

ตอนถ่ายทำ ทีมช่างภาพปล่อยให้อเล็กซ์ปีนไปโดยธรรมชาติ ไม่แสดงอารมณ์ลุ้นระทึกว่าอเล็กซ์จะปีนสำเร็จหรือไม่ และไม่ส่งเสียงเชียร์

แม้จะหวาดเสียวกับการปีนเขาแบบ Free Solo

แต่อเล็กซ์บอกว่า ในงานออสการ์นั้น Horrifying หรือน่ากลัวกว่าการปีนเขา

เพราะเขามีประสบการณ์เดินพรมแดงเพียงแค่หนสองหน